نقد و بررسی نسخه ترمیمی سند تحول بنیادین / لزوم تجدیدنظر در ترمیم سند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، سمانه سادات موسوی؛ پی بردن به اهمیت و جایگاه ویژه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در تصمیم گیری‌های کلان وزارت آموزش و پرورش مستلزم آن است مه درباره‌ی ماهیت و چیستی سند تحول دقیق‌تر بدانیم.

سند به منظور این است که برنامه‌ها، چشم انداز‌ها، هدف‌ها و افق‌هایی که می‌خواهیم تا چندین سال آینده به آن‌ها دست یابیم را مکتوب کنیم. تحول بنیادین به معنای تغییر عمیق، ریشه‌ای، همه جانبه، نظام‌مند و آینده پژوهانه است و واضح است که تمنای تحول در نظام آموزشی بیش از هرچیزی وابسته به انقلاب اسلامی است در واقع این انقلاب اسلامی است که با پیدایش خود افق جدیدی را به روی ما گشود تا ما در حال و هوای انقلاب به خواسته‌های خود در مسیر خودسازی، جامعه سازی و تمدن سازی جهت دهیم.

حال با توجه به جایگاه ویژه سند تحول بنیادین، اهمیت ترمیم و اجرایی کردن سند روشن می‌شود و باید نقش اساسی آموزش و پرورش را احیاء کرده و پایه‌های نظام تعلیم و تربیت تراز انقلاب اسلامی بنا نهاده شود؛ لذا حرکت و تلاش برای ترمیم سند فعلی، شایسته قدردانی و احترام است.

از نقاط مثبت سند ترمیمی می‌توان به این اشاره کرد که در این سند ترمیمی درکنار راهکار، شاخص‌هایی برای ارزیابی مشخص شده است در حالیکه در سند اصلی شاخصی در کنار راهکار ارائه نشده بود.

با این وجود باید به 2 نکته توجه داشت: 1_ نسخه ترمیم یافته خلأ‌ها و چالش‌های سند پیشین را مبتنی بر ایده انقلاب اسلامی پوشش دهد. 2_ آنکه چالش جدیدی به نظام تعلیم و تربیت رسمی و عمومی نیافزاید.

در نسخه ترمیمی، مواردی از عدم تطابق حرف کلی سند با نگاه رهبری، سیاست‌های نظام و حتی قوانین بالادستی به چشم می‌خورد و این مسئله در موارد متعددی وجود دارد به عنوان مثال:

1- در سند به اصطلاح ترمیم شده. در زمینه تنوع بخشی به مسیر‌های جذب و تربیت معلم اشارات جدی می‌بینیم این در حالی است که سیاست نظام در قبال دانشگاه فرهنگیان، توسعه کمی و کیفی این دانشگاه مأموریت محور و هم چنین حرکت به سمتی است که دانشگاه فرهنگیان اصلی‌ترین و تنها مرجع تربیت معلم باشد. اما متأسفانه در هیچ بخشی از سند اشاره به تقویت و توسعه دانشگاه فرهنگیان از جهات مختلف کیفی و زیر ساختی نشده است.

2- سیاست نظام در قبال مدارس دولتی، تقویت و در قبال مدارس غیردولتی، مدیریت آن‌ها است. اما در سند نگاه دیگری وجود دارد و با نگاه خوش بینانه، پرداختن به موضوع مدارس دولتی و غیردولتی برابر است و با نگاه بدبینانه کفه ترازو به سمت توجه بیشتر بر مدارس غیردولتی سنگینی می‌کند.

3- در چند بخش از سند به موضوعاتی از قبیل تشویق و پاداش در قبال بهره وری مدارس اشاره می‌شود در حالی که این نگاه در امتداد نگاه کالایی و سود محور به مدرسه است و در جای دیگر به انتخاب آگاهانه خانواده اشاره می‌شود که این نیز رنگ و بوی حاکمیت زدایی از طریق پته‌ای سازی آموزش را دارد. منظور از حاکمیت زدایی جدایی سازمان آموزش و پرورش از دولت و خصوصی کردن این سازمان است؛ که هردو مورد ذکر شده در تقابل قطعی با سیاست‌های اصلی نظام هستند.

4- کم توجهی به تجربه آموزش مجازی از دیگر ایرادات سند است. متاسفانه آموزش مجازی حتی در سطح محدود، در سند ترمیمی به چشم نمی‌خورد. در حالیکه پس از تجربه چند سال آموزش مجازی در دوران کرونا و به وجود آمدن شبکه شاد، انتظار می‌رفت سند ترمیمی با توسعه نگاه به این موضوع و با استفاده از فناوری‌های جدیدتر، نظیر هوش مصنوعی و.. به سمت طراحی «زیست بوم تربیتی مجازی» گام بردارد.

این موارد نمونه‌هایی از تضاد‌های سند با منویات رهبری و سیاست نظام است؛ که امید است با به پای کارآمدن دغدغه‌مندان و مسئولان دلسوز در این زمینه، درمورد تصویب ترمیم این سند تجدید نظری داشته باشند و ان شاءالله سندی متناسب با هدف‌های انقلاب تصویب شود که باعث تحکیم ساختار انقلابی آموزش و پرورش شود.

سمانه سادات موسوی

جانشین معاونت علمی بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان استان هرمزگان

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.