نقش «تقوای سیاسی» در گفتمان انقلاب اسلامی

به گزارش خبرگزاری تسنیم، دهمین جلسه از نهمین دوره کرسی‌های آزاداندیشی با عنوان «گفتمان انقلاب اسلامی» به همت مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم و اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در دانشگاه طلوع مهر قم به صورت حضوری و مجازی برگزار شد.

حجت الاسلام محسن مهاجرنیا در این نشست با اشاره به اینکه مهم‌ترین موضوعی که انقلاب اسلامی قبل از هر چیزی دنبالش بود، مقوله «تقوا» است، گفت: معمولاً تقوا را منفی معنا می‌کنند؛ می‌گویند یعنی اجتناب کردن، دوری کردن، پرهیز کردن، اما معنای مثبت هم دارد، تقوا یعنی مراقبت از نفس، رفتار، کردار و اعمال. انسان حرامی مرتکب نشود، واجبی را ترک نکند و از خط و خطوط قرمز عبور نکند.

وی سپس گفت: معمولاً انسان ها و جوامع چهار نوع رابطه دارند، انقلاب اسلامی هم روی همین چهار نوع رابطه برنامه‌ریزی کرد، اول رابطه افراد با خودشان است، یعنی مسائل درونی انسان، رابطه نفسانی و رابطه اخلاقی. معمولاً متصدی این رابطه حوزه اخلاقیات و تهذیب نفس است.

استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: یک رابطه ای انسان ها دارند بین خودشان با دیگران، با جامعه، با افراد دیگر، با جوامع دیگر، با دولت‌های دیگر، با گروه‌های دیگر، یعنی نوع رابطه اجتماعی و تعاملاتی که افراد و جوامع با همدیگر دارند، این هم یک رابطه ای بسیار مهم است. بخش عظیمی از نیازها، رفتارها و تعاملات انسان ها در این حوزه شکل می‌گیرد و یکی از مأموریت‌های انقلاب این بود که نوع روابط اجتماعی سالم و بر اساس دین را تنظیم کند.

وی افزود: یک رابطه ای انسان ها دارند بین خودشان با طبیعت، با محیط پیرامونی، این محیط پیرامونی ممکن است محیط زیست باشد یا محیط انسانی، بالاخره هر کسی در محیطی واقع می‌شود، در شرایطی واقع می‌شود که یک نوع رابطه ای بین خودش با آن محیط برقرار می‌شود و یک رابطه دیگری که انسان ها دارند؛ بین خودشان و خداست و این رابطه بسیار مهم است و بحث «تقوا» در حوزه این رابطه است.

استاد فلسفه سیاسی حوزه و دانشگاه سپس گفت: این رابطه جزء ویژگی‌های انقلاب اسلامی است زیرا انقلاب آمد تا رابطه انسان ها را با خدا تنظیم، ترمیم و اصلاح کند و انسان ها را در مسیر هدایت، تکامل، سعادت، رشد و کمال قرار دهد.

وی افزود: هیچ انقلابی در دنیا نیامده که رابطه انسان ها را با خدا تنظیم کند. بسیاری از انقلاب ها دقیقاً عکس این عمل کردند، اصلاً مأموریت انقلاب اکتبر روسیه، قطع ارتباط انسان ها با خدا بود. یا انقلاب کبیر فرانسه و انقلاب‌هایی که در دنیای غرب اتفاق افتاد، همه رویکرد ضد دینی داشتند وامروزه در عمل دیده می‌شود که تلاش آنها این است که انسان ها را از معنویت، از خداباوری، از توحید و از اعتقادات دور کنند.

استاد مهاجرنیا در ادامه گفت: مأموریت اصلی انقلاب اسلامی آشتی میان زمین و آسمان و آشتی میان انسان ها با خدا بود. انقلاب خدا را به صحنه زندگی آورد و با انسان ها آشتی داد. این در حقیقت جزء انحصارات و بِرند انقلاب اسلامی بود این رابطه، محور اساسی انقلاب ما بود. ما باید این بِرندرا تقویت و برجسته می‌کردیم که نکردیم.

وی افزود: رابطه بین انسان و خدا که انقلاب بانی آن است، «تقوای سیاسی» نام دارد. «تقوا» یعنی تقویت این رابطه، تقوا یعنی موانع این رابطه را حذف کنیم، یعنی هر چیزی مانع بین انسان و خداست را برداریم و هر چیزی را به این ارتباط شتاب می‌دهد، تقویت کنیم.

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر افزود: تقوا در انقلاب اسلامی می‌گوید: که ای انسان ها اگر رابطه خود و خدا را تقویت کنید و در این مسیر قرار گیرید «اِن تَتَقُوا اللَهَ یَجعَل لَکُم فُرقَانًا» معرفت برایتان ایجاد می‌شود، فهم و شعور و آگاهی ایجاد می‌شود «مَن یَتَقِ اللَهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجا» خدا راه را باز می‌کند. بنابراین اگر یک وقت هایی راه بسته می‌شود این نشان می‌دهد که شرط «مَن یَتَقِ اللَه» حاصل نشده است.

استاد مهاجرنیا سپس گفت: در آیه دیگر می‌فرماید «وَمَن یَتَقِ اللَهَ یَجعَل لَهُ مِن أَمرِهِ یُسرًا» اگر کسانی تقوا را پیشه کنند؛ یعنی ابزار ارتباطی با خدا را در دست بگیرند، راه ساده و آسان می‌شود و سختی هایش از بین می‌رود.

وی با اشاره به آیه «وَ مَن یَتَقِ اللَهَ یَجعَل لَهُ مَخرَجا ِ وَ یَرزُقهُ مِن حَیثُ لا یَحتَسِبُ» گفت: این آیه می‌فرماید: اگر کسانی تقوا پیشه کنند و در مسیر واقع بشوند خداوند راه باز می‌کند «یَرزُقهُ مِن حَیثُ لا» یعنی مشکلات و موانع بر طرف می‌شود. اگر با ابزار و با سازوکار «تقوا» این ارتباط را مراقبت کنیم، خداوند مسیر رزق را فراهم می‌کند.

استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: در آیه معروف فرمود که «وَلَو أَنَ أَهلَ القُرَی آمَنُوا وَاتَقَوا لَفَتَحنَا عَلَیهِم بَرَکَات مِنَ السَماءِ وَ الأَرضِ» اگر اهالی شهرها و روستاها، یعنی جامعه، یعنی مومنان و بالاتر از همه اینها یعنی انقلابیون، کسانی که پای این انقلاب ایستاده اند، تقوا داشته باشند، برکات آسمان وزمین را برآنان می‌گشاییم. بنابراین اگر می‌بینید برکت کم و قطع می‌شود، این نشان می‌دهد شرط «تقوا» حاصل نشده است.

وی افزود: یکی دیگر از از وعده هایی که خداوند داده و برای انقلاب هم صدق می‌کند این است که تقوای همه جانبه، تقوای سیاسی، تقوای فردی، تقوای اجتماعی و... باید رعایت بشود «یا أَیُهَا الَذینَ آمَنُوا اتَقُوا اللَهَ» یعنی ای کسانی که ایمان آوردید، یا در انقلاب اسلامی؛ ای کسانی که پای این انقلاب ایستادید و با ایمان تان باعث پیروزی این انقلاب شدید «قُولُوا قَولًا سَدِیدًا»، محکم، برهانی، استدلالی و منطقی سخن بگویید که دیگران از شما بپذیرند، طوری استدلال کنید و از این انقلاب دفاع کنید که مخاطبین شما بفهمند این انقلاب به صورت جدی در مسیر حق و عدالت قرار دارد.

وی سپس به آیه «الَذینَ آمَنُوا وَ کانُوا یَتَقُونَ، لَهُمُ البُشرَی فِی الحَیَاهِ الدُنیَا» اشاره کرد و گفت: کسانی که تقوا پیشه کردند، کسانی که مراقب رابطه بین خودشان و خدا هستند، اینها «لَهُمُ البُشرَی» خداوند بشارت داده که مسیر را باز کند و توسعه و رونق برایشان ایجاد کند، مشکلاتشان را رفع کند وبه آنها نصرت بدهد، این وعده الهی است.

استاد مهاجرنیا با اشاره به اینکه انقلاب اسلامی مبنایش بر تقوا بوده، گفت: آیه دیگر می‌فرماید «اِن تَصبِرُوا وَتَتَقُوا لَا یَضُرُکُم کَیدُهُم» اگر شما پای کار بایستید، کید دشمنان، نقشه‌های دشمن هرگز نمی تواند علیه شما کارآمد شود، ولی چون شما مراقبت نمی کنید و تقوا را رعایت نمی کنید، مشکلات برای شما ایجاد می‌شود.

استاد حوزه و دانشگاه افزود: اگر کسی در جمهوری اسلامی مسئول است، کسی که در صف و خط مقدم ایستاده و جزء نخبگان جامعه است، مسئولیت تقوایی اش بیشتر از دیگران است، چون قرآن می‌فرماید برتری و نخبگی شما به تقواست. کسانی در مسیر انقلاب اسلامی بخواهند نقش بیشتری ایفا کنند باید تقوایشان هم بیشتر باشد، هر چه مسئولیت سنگین تر باشد، تقوا باید بیشتر باشد.

وی بیان داشت: در قانون اساسی سخت ترین شرایط تقوا را برای ولی فقیه در نظر گرفته اند، آنجا هفت شرط برای ولی فقیه آمده یکی از شرایطش تقواست، تقوا و عدالت، آن هم گفتند چقدر تقوا؟ در حد رهبری امت اسلام، یعنی خواستند سخت بگیرند. تنها جایی که بحث امت در قانون اساسی آمده همین جا است.

استاد مهاجرنیا افزود: رهبری باید تقوا داشته باشد، بقیه مسئولین هم همین طور از رئیس جمهور تا بقیه مسئولین، شایسته سالاری که در دین می‌گویند؛ شایسته‌سالاری در همه چیز است، در تخصص، درتعهد، در تقوا، در عدالت و...، این شرایط لازمه انقلابی بودن است.

وی سپس گفت: اگر در انقلاب اسلامی مسئولی اختلاس کند، مسئولی خیانت کند، مسئولی شایسته کاری نباشد و انسانی به خاطر کارهای این مسئول با انقلاب زاویه پیداکند، نتیجه این می‌شود که بی تقوایی یک مسئول، یک انقلابی، باعث می‌شود نه تنها خودش، بلکه رابطه مردم را با خدا مشکل دار کند. به همین دلیل انقلابیون و خواص مسئولیت‌شان سنگین‌تر است.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی به ما یاد داده است که ایمان به غیب و ایمان به خداوند را در سر و در علن، باید رعایت و تقویت کنیم، اما متأسفانه برخی در ظاهر و در جامعه و بین مردم به آن تظاهر می‌کنند، اما در باطن سر از اختلاس در می‌آورند، اینها کسانی هستند که به گفتمان انقلاب اسلامی آسیب می‌زنند.

وی با اشاره به آیه ای از قرآن کریم، گفت: متقی کسی است که ایمان دارد اعتقاد دارد و انقلاب اسلامی آمده این را تقویت کند. انقلاب همه حرفش این نیست که اقتصاد را تقویت کنم، سیاست را در دنیا برجسته کنم، بله آن کار هم باید بکند، همه اقتصاد و سیاست این نیست، بلکه پایه اقتصاد و پایه سیاست «تقوای الهی» است.

وی در ادامه به آیه «هُدیً لِلمُتَقینَ؛ الَذینَ یُؤمِنُونَ بِالغَیبِ» اشاره کرد و گفت: متقین کسانی هستند که در سخت‌ترین شرایط به خدا توکل می‌کنند. تعبیر زیبایی که مقام معظم رهبری معمولاً در شرایط سخت و در بحران ها دارند و همیشه می‌فرمایند «نصرت الهی را فراموش نکنید»، به خدا توکل کنید، این یعنی تقوا، این آموزه انقلاب اسلامی است.

وی افزود: در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری از اصطلاحی با عنوان طهارت و طهارت اقتصادی یاد کرده اند و شرط مسئولیت و کارگزاری در نظام اسلامی را «طهارت اقتصادی» می‌دانند این مضمون در قرآن با تعبیر «المُطَهِرِینَ»، «الطَیِبُینَ»، «الطَیِبَاتِ» و «حَیَاهً طَیِبَهً» آمده است. در آیات مربوط به قیامت هم با عبارت «سَلَام عَلَیکُم طِبتُم» آمده است؛ یعنی سلام بر شما مؤمنان که پاک وارد بهشت شدید. این پاکی از ویژگی‌های «تقوای سیاسی» است که یکی از دال‌های شناور و مفاهیم کلیدی انقلاب اسلامی است.

استاد مهاجرنیا بیان داشت: اگر ما در مسیر باشیم، اگر رابطه بین خودمان و خدا، بین جامعه و خدا، بین مسئولان و خدا، بین انقلابیون و خدا را درست کنیم، حقیقت انقلاب اسلامی محقق می‌شود و آن اسلام نابی که امام راحل مدعیش بود، تحقق پیدا می‌کند که فرمود «قالوا رَبُنَا اللَهُ ثُمَ استَقاموا» اینها انسان‌هایی بودند که پای کار ایستادند و تا آخر ادامه دادند.

وی افزود: تقوا مهم‌ترین سازوکاری است که انقلاب اسلامی به ما یاد داده و ترمیم کننده، اصلاح کننده و شتاب دهنده همه حقیقت دین و اسلام ناب و انقلاب اسلامی است، ان‌شاءلله که همه ما بتوانیم دراین مسیر قبل از اینکه به دیگران توصیه کنیم، خودمان اهل تقوا باشیم خودمان رابطه خودمان با خدا را درست کنیم، با خدا رفیق شویم و آشتی کنیم. همانطور که امام راحل فرمودند اگر تک تک انسانها اصلاح شوند، جامعه هم اصلاح می‌شود.

وی در پایان با اشاره به آیه «یا بَنِی آدَمَ قَد أَنزَلنا عَلَیکُم لِباساً یُوارِی سَوآتِکُم وَ رِیشاً وَ لِباسُ التَقوی ذلِکَ خَیر»، گفت: انسان ها برای اینکه پوشیده شوند، لباس می‌خواهند. روح انسان، معنویت انسان، حقیقت انسان و هویت انسان هم یک لباس می‌خواهد که قرآن اسمش را «تقوا» گذاشته است. ان‌شاءالله ما بتوانیم به این تقوا که لباس زاد و راحله و توشه همه ماست، عمل کنیم، زیرا حفظ و گسترش انقلاب اسلامی و دفع دشمنان و رفع مشکلات انقلاب اسلامی، با «تقوا» محقق می‌شود.

انتهای‌پیام /