نقش رهبر انقلاب و دولتها / حفظ استقلال در سایه حمایت‌های مشروط
رهبر انقلاب با تأکید بر مسئولیت‌پذیری دولتها و جلوگیری از سوءاستفاده از جایگاه خود، به حفظ استقلال و بیطرفی نهاد رهبری کمک کرده‌اند و در نتیجه، به تقویت اعتماد عمومی و اجرای عدالت اجتماعی یاری رسانده‌اند.
به گزارش سرویس سیاسی خبرگزاری دانشجو؛ مهم‌ترین اتفاق هفته‌ای که گذشت، اعتماد مجلس سیزدهم به کابینه پیشنهادی دولت چهاردهم بود. تمامی وزرا توانستند رای اعتماد گرفته و سکان هدایت وزارتخانه‌های خود را در دست گیرند. این اعتماد قوای مقننه و مجریه به یکدیگر رویداد جدیدی در تاریخ سیاسی ایران نیست؛ پیشتر نیز مجلس پنجم به ریاست ناطق نوری به دولت هفتم محمد خاتمی چنین اعتمادی کرد.
وجه تمایز دولت هفتم با چهاردهم، نطق پایانی مسعود پزشکیان در دفاع از کابینه بود. حواشی که در آخرین روز رای گیری فضای سیاسی کشور را تحت تاثیر خود قرار داد.
پزشکیان در آخرین فرصت خود در دفاع از کابینه، ادعایی را مطرح کرد که قابل تامل بود؛ رییس دولت چهاردهم مدعی شد در انتخاب تمامی وزرا با رهبر معظم انقلاب هماهنگی صورت گرفته است؛ گزاره‌ای که راستی‌آزمایی آن به زمان احتیاج دارد؛ فارغ از ارزیابی این ادعا، آنچه مشخص است حمایت همیشگی رهبر معظم انقلاب از دولتها و تأکید ایشان بر حفظ ثبات، استقلال و پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی بوده است؛ نکاتی که همواره در سخنرانی‌های عمومی خود نیز بر آن تاکید داشتند.
در این گزارش، علاوه بر بررسی حمایت‌های رهبری از دولت‌های مختلف، به نقش و جایگاه دولت مسعود پزشکیان نیز اشاره خواهد شد تا تصویر جامع‌تری از رویکرد رهبر انقلاب در حمایت از دولتها ارائه شود.
رویکرد مبنایی حمایت‌های رهبر انقلاب:
ایشان همواره در صحبت‌های عمومی خود و به ویژه در دیدار با دولتها به این حمایت اشاره کرده‌اند: «بنده همیشه از دولتها حمایت کرده‌ام؛ امام هم (ره) در هر برهه‌ای، از دولتها و رؤسای قوه‌ی مجریه و مسئولین دولتی حمایت میکردند. دلیلش هم واضح است. چون عمده‌ی بار اداره‌ی مدیریت کشور بر عهده‌ی قوه‌ی مجریه است و نظام باید از قوه‌ی مجریه، از رئیس‌جمهور، از مسئولین و از وزرا، حمایت کند. امام هم حمایت میکردند؛ بنده هم در دوره‌های گذشته همیشه حمایت میکردم.».
حمایت‌های رهبر معظم انقلاب از دولتها همواره بر مبنای اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی بوده است. ایشان با تأکید بر استقلال و مسئولیت‌پذیری دولتها، از آنها حمایت کرده‌اند تا بتوانند برنامههای خود را در چارچوب منافع ملی و عدالت اجتماعی پیش ببرند. این حمایت‌ها نه بر اساس شخصیت افراد، بلکه بر اساس عملکرد دولتها در خدمت به مردم و تحقق اهداف انقلاب اسلامی صورت گرفته است.
در واقع هدایت جامعه در چهارچوب رویکردی است که مردم آن را انتخاب کرده‌اند؛ هدایتی که گاهی کلیدواژه مقاومت و حقوق مسلم مردم در آن پررنگ و گاهی تعبیر "نرمش قهرمانانه" برای آن به کار گرفته می‌شود. آنچه در این میان مشترک است تاکید ایشان بر خارج نشدن از اصول کلی انقلاب است.
حمایت از نقاط قوت:
این رویکرد حمایتی همواره به صورت‌های مختلف ظهور و بروز داشته است. در دوران جنگ تحمیلی که دولت‌های وقت با چالش‌های بزرگی نظیر کمبود منابع و فشارهای بین‌المللی روبه‌رو بودند. حضرت امام خمینی (ره) و سپس رهبر معظم انقلاب، با حمایت کامل از دولتها، به مدیریت بهتر کشور کمک کردند. این حمایت‌ها شامل تقویت روحیه ملی و تأمین منابع مالی برای جنگ بود. برای مثال اعتماد به جوانان در عرصه موشکی در همین دوران شکل گرفت که آثار مثبت آن بر تامین امنیت یکی از بارزترین دستاوردهای انقلاب به شمار می‌آید.
پس از جنگ تحمیلی، دولت هاشمی رفسنجانی در دوران سازندگی با حمایت رهبر انقلاب توانست برنامههای توسعه‌ای خود را پیش ببرد. این حمایت‌ها شامل تأیید سیاست‌های اقتصادی و تشویق به بازسازی زیرساخت‌ها بود.
همراهی رهبری از دولت سازندگی حتی در مواردی که مورد قبول ایشان نبوده است در دیدارهای مختلف به ویژه آخرین دیدار ایشان با دولت ششم به صراحت بیان شد: «من چه در آن مواردی که کاری را که دولت انجام میداده است، به تمام معنا قبول داشتم و به آن معتقد بودم و چه در مواردی که بخشی از مجموعه برنامه دولت را قبول هم نداشتم؛ در همه این احوال خودم را موظف میدانستم که از این دولت حمایت کنم. این، وظیفه ماست.»
ایشان در بخشی به این اختلافات هم اشاره کرده و فرموده بودند: «اتفاق هم افتاده بود که در مجموعِ برنامه دولت، من به گوشه‌ای از کار اعتقادی نداشتم. این جاهایی هم که اعتقاد نداشتم، گاهی به این صورت بوده است که لازم میدانستم اظهار نظر قطعی بکنم و تغییر آن را بخواهم. گاهی هم نه؛ در این حد لازم نمیدانستم، بلکه نظر پیشنهادی داشتم، مطرح میکردم و مورد توجه قرار میگرفته، اقدام می‌شده یا نمی‌شده است.»
در دوران اصلاحات، رهبر انقلاب با وجود تفاوت‌هایی که با دولت وقت داشتند، از آن حمایت کردند تا بتواند برنامههای اصلاحی خود را در چارچوب قانون و منافع ملی پیش ببرد. در این دوران که سعی می‌شد میان جمهوریت و اسلامیت دوگانگی ایجاد شود ایشان تلاش کردند تا این دوگانگی کاذب را از بین ببرند و با وجود اختلاف نظر در جهت‌گیری برخی مواضع دولت با بیان نقطه قوت حتی در شخص رییس جمهور رویکرد حمایتی خود را پیش بگیرند.
در دولت نهم و دهم، رهبر انقلاب از سیاست‌های عدالت‌محور دولت احمدینژاد حمایت کردند. پشتیبانی از دولت به ویژه در زمینه‌هایی مانند هدفمندی یارانه‌ها و توزیع منابع به نفع مستضعفین نمونه‌هایی از آن است. ایشان در این دوران، پررنگ کردن شعارهای انقلاب را از نقاط قوت دانسته و فرموده بودند: «این دولت بحمدالله توانست شعارهای انقلاب را سر دست بگیرد و به آنها افتخار کند و آنها را در جامعه مطرح کند.» در واقع سیاست‌های عدالت‌خواهانه و احیای شعارهای انقلابی از نقاط قوت این دولت بود.
در دوره حسن روحانی، رهبر انقلاب از مذاکرات هسته‌ای و برنامههای اقتصادی دولت حمایت کردند، در حالی که در زمینه‌های دیگر مانند مسائل فرهنگی و اجتماعی نقدهایی نیز داشتند. از آنجایی که عمده فعالیت دولت دوازدهم بر مذاکره شکل گرفت مقام معظم رهبری همواره به انحاء گوناگون حمایت خود را از تیم مذاکره کننده اعلام کردند تا دو صدا از یک ملت شنیده نشود ولی در مقابل همواره بر خطوط قرمز تاکید داشته و آن را نادیده نمی‌گرفتند.
در دولت سیزدهم، رهبر انقلاب بر ضرورت تشکیل سریع کابینه و اجرای برنامههای اقتصادی و اجتماعی تأکید کردند و حمایت خود را از دولت جدید اعلام نمودند. عمر کوتاه دولت سیزدهم فعالیت آنها را چنان که باید به ثمر ننشاند با این حال تلاش سه ساله آنان قابل توجه بود و مقام معظم رهبری همواره بر خستگی ناپذیری دولت و شخص رییس جمهور تاکید داشتند.
این رویه حمایتی از رویکرد دولتها در چهارچوب اصول و ارزش‌های انقلاب از ابتدا تا به امروز ادامه داشته و بعد از آن در دولت‌های بعدی نیز با قوت ادامه خواهد داشت. به همین خاطر است ما در این سیزده دولتی که پشت سر گذاشتیم روش‌های مختلفی از مدیریت را شاهد بودیم. هر دولت شعارهای مخصوص خود را داشته و با محور قرار دادن یک شعار اصلی به دنبال آن بوده تا کشور را پیش ببرد.
محدوده و شرایط حمایت‌های رهبری: حمایت‌های رهبر انقلاب همواره مشروط به عملکرد دولتها بوده است. ایشان در مواردی که دولتها یا مسئولین در مسیر اشتباه حرکت کرده‌اند، با نقدهای سازنده سعی در اصلاح مسیر داشته‌اند؛ این حمایت‌ها، حتی از افرادی مانند مسعود پزشکیان، نشان‌دهنده این است که رهبری به عملکرد و نیت افراد و دولتها توجه دارند و حمایت‌هایشان بر این اساس شکل می‌گیرد.
رهبر انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که هیچ شخص یا گروهی نباید از جایگاه و اعتبار رهبری برای منافع شخصی یا جناحی خود استفاده کند. این تأکید، چه در حمایت از دولتها و چه در حمایت از افراد مستقل مانند مسعود پزشکیان، نشان‌دهنده رویکرد دقیق و اصولی ایشان در حفظ استقلال و بیطرفی نهاد رهبری است.
حمایت‌های رهبر انقلاب از دولتها، چه خود دولت و چه افرادی مانند مسعود پزشکیان، نقش مهمی در حفظ ثبات و استقلال کشور داشته؛ این حمایت‌ها همواره بر اساس عملکرد و نیت افراد و دولتها بوده و در چارچوب اصول و ارزش‌های انقلاب اسلامی صورت گرفته است.
همانطور که پیشتر مطرح شد رهبری با تأکید بر مسئولیت‌پذیری دولتها و جلوگیری از سوءاستفاده از جایگاه خود، به حفظ استقلال و بیطرفی نهاد رهبری کمک کرده‌اند و تقویت اعتماد عمومی و اجرای عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار داده‌اند.
این روش حامیانه نه تنها به ایجاد اطمینان در مردم نسبت به عملکرد مسئولین کمک کرده بلکه سبب شده تا دولتها و مسئولین با آگاهی از این که حمایت رهبر انقلاب مشروط به عملکرد آنها است، به وظایف خود با دقت بیشتری عمل میکنند.
در نتیجه ذکر این مورد ضروری است که هرادعایی برای ارزیابی، باید با این رویکرد مستمر و کلان رهبر انقلاب، هم‌راستا باشد در غیر اینصورت نمی‌تواند به آسانی مورد قبول قرار گیرد.