نقش لابی‌های قالیباف در رأی نمایندگان به کابینه پیشنهادی رئیسی

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، جلسات بررسی کابینه پیشنهادی رئیس جمهور در صحن مجلس همچنان درحال برگزاری است. در این میان گمانه زنی هایی درباره احتمال رأی آوری برخی وزرا و عدم رأی آوردن برخی دیگر از وزرای پیشنهادی مطرح است.

حسین سبحانی نیا، چهره سیاسی اصولگرا که تجربه حضور در شش دوره مجلس شورای اسلامی را در کارنامه دارد و در زمان انتخابات ریاست جمهوری، ریاست ستاد حکمت ابراهیم رئیسی را برعهده داشته است می گوید؛«احتمالا 3 وزیر پیشنهادی از راه یافتن به کابینه دولت سیزدهم باز بمانند.»

این چهره سیاسی، نقش رئیس مجلس در رأی آوردن و یا نیاوردن وزرای پیشنهادی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و می‌گوید، جمع خاصی در مجلس متاثر از نظر رئیس مجلس هستند و اگر از ناحیه او خواسته و یا تکلیفی به نمایندگان شود، ممکن است آن خواسته و تکلیف در آرای آنها به کابینه بی‌تاثیر نباشد.

در ادامه مشروح مصاحبه خبرگزاری خبرآنلاین با حسین سبحانی نیا، نماینده شش دوره مجلس شورای اسلامی را می‌خوانید؛

*******

*آقای سبحانی نیا! جلسات بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی در مجلس را چقدر دنبال می کنید، دفاع رئیس جمهور از کابینه تا چه اندازه بر روی رأی اعتماد گرفتن اعضای پیشنهادی کابینه تاثیر خواهد گذاشت؟

در حال حاضر نمی‌شود به صورت قطعی در مورد کابینه اظهار نظر کرد چرا که مجموعه بحث‌ها باید انجام شود. اما طبیعی است که در یک مجموعه 19 نفره یک کابینه، اکثریتی رأی بیاورند و تعداد اندکی هم در صد کمی از آرای نمایندگان را به خود اختصاص دهند و یا موفق نشوند که رأی و نظر نمایندگان را جلب کنند.

در این دوره هم به همین ترتیب است، مباحث خوبی مطرح شده و دفاع وزرای پیشنهادی خوب بوده است اما آنچه از فضای عمومی مجلس و اظهار نظر نمایندگان می‌توان برداشت کرد، این نکته است که حدود 3 نفر وزرای پیشنهادی موفق به کسب رأی اعتماد از نمایندگان نشوند.

البته با دفاعیات صورت گرفته فضا تغییر کرده است و حتی آن دسته از افرادی که در مظان رأی نیاوردن قرار داشتند، با دفاعیاتی که انجام دادند، توانستند تا حدودی فضا را به نفع خود تغییر دهند. در نهایت بحث‌ها، جمع‌بندی‌ها و آسیب‌پذیری برخی از وزرای پیشنهادی در اختیار رئیس‌جمهور قرار می‌گیرد و او در پایان این مباحث وقتی خواهد داشت، که از کابینه دفاع کند. معمولا سعی می‌شود از زمان دفاع هر وزیری چند دقیقه‌ای وقت برای رئیس جمهور نگه داشته شود، که مجموع این دقایق بیش از یک ساعت می‌شود. رئیس جمهور طی این زمان در نظر گرفته شده، از کلیات کابینه و مخصوصا از وزرایی که احساس می‌کند، خطر رأی نیاوردن آنها بیش از بقیه است، دفاع می‌کند.

*طرح مواردی نظیر موثر نبودن رابطه سببی، نسبی و خانوادگی و یا فشار از ناحیه فرد، حزب و جناحی در انتخاب وزرا، از سوی رئیس‌جمهور، تا چه اندازه بر روی فضای مجلس جهت دادن رای اعتماد به اعضای کابینه، موثر واقع شد؟ 

در حقیقت صحبت‌های رئیسی در مورد بی‌تاثیر بودن روابط خانوادگی و فامیلی در چینش کابینه، پاسخی جدی به گمانه‌هایی بود که گفته می‌شد وزیر پیشنهادی آموزش و پرورش از بستگان رئیس جمهور یا آیت‌الله علم‌الهدی است. البته ظاهر قضیه هم نشان‌دهنده این بود که باغگلی نسبت خانوادگی با رئیسی و علم‌الهدی ندارد و شناخت رئیسی از باغگلی مربوط به فعالیت آموزشی او در آستان قدس رضوی است.

البته مواردی از قبیل نسبت خانوادگی تاثیر چندانی در رأی اعتماد نمایندگان نسبت به وزیر آموزش و پرورش ندارد، بلکه در مورد دادن رأی اعتماد به وزیر آموزش و پرورش، توانمندی‌ها، سابقه حضور او در آموزش و پرورش و فضایی که در کشور از جانب فرهنگیان نسبت به وزیر آینده به وجود آمده، موثر هستند. به عبارت دیگر شبکه گسترده آموزش و پرورش و فرهنگی بودن تعدادی از نمایندگان که حتما تماس‌هایی از جانب فرهنگیان با آنها برقرار می‌شود، می‌توانند در رأی نیاوردن باغگلی تاثیر بگذارند، نه مسئله انتساب خانوادگی که واقعیت هم نداشته است.

* لابی‌ها تا چه اندازه می‌توانند به وزرایی که در لبه افتادن از کابینه قرار دادند، کمک کنند؟ 

لابی‌ها در شرایطی که فضا و زمینه‌ها برای وزیر پیشنهادی فراهم باشد، می‌تواند تاثیرات مثبتی بگذارد اما یکی از وزرای پیشنهادی در حوزه مورد نظر ضعیف باشد، از توان کافی جهت فعالیت در آن حوزه برخوردار نباشد و مجلس تصمیم به رأی ندادن به وزیر مورد نظر بگیرد، لابی‌ها تاثیر به سزایی در رأی آوردن او نخواهد داشت، چرا که نهایتا رأی، رأی نمایندگان است و آن هم مخفی خواهد بود.

البته در صد جزئی از آراء ممکن است بنابر وعده و وعیدها، تغییر کنند اما کلیت مجلس به این ترتیب نیست با لابی بتوان یک وزیر پیشنهادی را از لبه سقوط جدی، نجات داد.

*به موضوع مخفی بودن آراء اشاره کردید، نظر شما در مورد مجلسی که با شعار شفافیت بر روی کار آمد اما در برهه‌ها و زمان‌های کلیدی و مهم نظیر رای اعتماد دادن به کابینه درخواست پنهان کردن آراء می‌کند، چیست؟ 

از جمله صحبت‌هایی که قبل از انتخابات در مورد مجلس یازدهم مطرح بود، بحث شفافیت بود. حتی این مسئله در فضای مجازی به صورت جدی از طرف کاندیداها مطرح بود و اعلام می‌کردند که موافق شفافیت هستند اما به نظر می‌رسد علی‌رغم این قبیل صحبت‌ها و وعده‌های داده شده، به دلیل اینکه شفاف نبودن رأی، حق نمایندگان است، بعید به نظر می‌رسد نمایندگان به این مرحله برسند که حاضر شوند به صورت شفاف رأی خود را اعلام کنند، به عبارت دیگر با توجه به شرایط موجود به نظر نمی‌رسد که کلیت مجلس به این مرحله برسد که شفافیت آراء در مورد کابینه را بپذیرد.

* با توجه به اینکه جنابعالی ادوار مختلف مجلس و روسای مجلس متفاوتی را تجربه کرده اید، عملکرد رئیس مجلس را در دو جلسه رأی اعتماد چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 

به نظر می‌رسد قالیباف بر اداره جلسه رأی اعتماد مسلط است و غیر از مواردی که اجتماعی میان نمایندگان رخ می‌داد و تا حدودی فضا در مجلس شلوغ شد، اداره جلسات به آرامی پیش می‌رود و مباحث هم به صورت جدی از سوی موافقین و مخالفین مطرح می‌شود، لذا تاکنون بحث خاصی پیش نیامده که دال بر ضعف مدیریت مجلس قلمداد شود. در مجموع قالیباف نقش خود را به عنوان رئیس مجلس به خوبی ایفا کرده است.

* رئیس مجلس می‌تواند به عنوان یک وزنه در دادن با ندادن رأی اعتماد به وزرا عمل کند و نقش موثری داشته باشد؟ 

همیشه به دلیل اینکه شبکه‌ای از نمایندگان ارتباط نزدیک با رئیس مجلس داشته و دارند، از رأی رئیس مجلس متاثر هستند. البته این مجلس، مجلس ارزشی و فراکسیون ولایی در آن وجود دارد که ممکن است در آن فراکسیون بحثی داشته باشند و به جمع‌بندی برسند، و ممکن است، در آنجا رأی‌گیری کنند که به کدام یکی از اعضای کابینه پیشنهادی رأی بدهند و به آن عمل کنند اما در نهایت اگر رئیس مجلس بخواهد تاثیر می‌تواند تاثیر نسبی در رأی آوردن یا نیاوردن آنها داشته باشد اما نه اینکه تغییر اساسی ایجاد کند.

بنابراین جمع خاصی در مجلس متاثر از نظر رئیس مجلس هستند و اگر از ناحیه او خواسته و یا تکلیفی به نمایندگان شود، ممکن است آن خواسته و تکلیف در آرای آنها به کابینه بی‌تاثیر نباشد.

27219