نقش مشاور پزشکیان در ترکیدن حباب تاریخی بورس چه بود؟

به گزارش خبرگزاری تسنیم، در تیر ماه 1384 با انتشار تحلیلی در خصوص وضع بورس ایران پیش از آغاز دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد نوشت: مقامات ایرانی در تلاشند تا روند نزولی کاهش ارزش سهام در بازار تهران را متوقف کنند.

اما ماجرا چه بود؟ مگر بورس در آن مقطع چقدر نزول کرده بود که به مداخله مقامات احساس نیاز می شد. بررسی روند معاملات بورس تهران در نیمه دوم سال 1383 و در 2 فصل آغازین سال 1384 نشان می دهد؛ ترکیدن حباب قیمت ها موجب سقوطی سنگین در بازار سهام شده بود. در آن زمان یک چهره آشنا در راس مدیریت بورس قرار داشت. حسین عبده تبریزی که این روزها در قامت مشاور مسعود پزشکیان ظاهر شده و بعضا ادعاهای جالب توجهی را هم مطرح می کند.

به گواه آمار در دوره مدیریت عبده تبریزی بر بورس تهران، این بازار با یکی از بزرگترین حباب های قیمت خود در تاریخ فعالیتش مواجه شد. در روز 14 مردادماه سال 1383 شاخص کل بورس تهران بالاترین رقم خود را در طول دوران فعالیت خود، تا آن زمان، یعنی 13 هزار و 882 واحد را ثبت کرد. پس از آن شاخص در نوسان منفی گرفتار شد و به محدوده 9 هزار واحد کاهش یافت.

طبق آمارهای موجود فقط در سال 84 شاخص بورس با 22 درصد کاهش به سطح 9 هزار و 495 واحد رسید. هم چنین ارزش بازار بورس تهران در سال 84 نسبت به سال 83 حدود 16 درصد کاهش یافت. این ریزش شاخص موجب شد بورس تقریبا تا پایان دوره دولت نهم نتواند اعتماد سرمایه گذاران دوباره جلب کند و عملا نزد سهامداران خرد بی اعتبار شد.

بررسی گزارش های رسانه ای در همان مقطع نشان می دهد مهم ترین عامل بروز حباب قیمت ها در بورس تهران، عملکرد بحث برانگیز حسین عبده تبریزی دبیرکل وقت بورس تهران بوده است. او در آن مقطع زمانی با مصاحبه های متعدد و تشویق سرمایه گذاران خرد و هم چنین سرعت بخشیدن به پذیرش و عرضه سهام شرکت های کوچک در بورس تب خرید سهام را در سطح جامعه داغ کرد و موجب شد بسیاری از صاحبان نقدینگی دچار زیان های سنگین شوند.

اما موضوع به همین جا ختم نشد، چنان که 15 سال بعد عبده تبریزی در تیر ماه 99، یعنی درست بعد از آن که با سیگنال های حمایتی رییس دولت دوازدهم بورس دوباره با حبابی بزرگ و خطرناک مواجه شده بود، در یک سخنرانی لایو اینترنتی سیگنال ترس و خروج از بازار را صادر کرد و زمینه سقوط مرداد 99 بورس را فراهم آورد.

ادعاهای تایید نشده حاکی از آن بود که عبده تبریزی که تا سال 98 مشاور عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی دولت حسن روحانی بود، سبد بزرگی از دارایی ها و سهام بورسی مقامات دولت دوازدهم، از جمله عباس آخوندی را اداره می کند، اما او درست قبل از سقوط تاریخی بورس سهام این سبدها را فروخته و از بازار خارج کرده بود تا در این میان آسیبی به دارایی مقامات مزبور وارد نشود. موضوعی که البته به علت تعلل نهادهای ذی ربط هیچ گاه صحت و سقم آن مشخص نشد. حتی تا امروز نیز علل آن سقوط تاریخی برای بدنه بازار سرمایه ناشناخته و مبهم است.