نوآوری برای شکل‌دهی اقتصاد چرخشی
افزایش پایداری زیست‌محیطی - اجتماعی در دورانی که جهان به سمت اقتصاد چرخشی می‌رود، نیازمند توانایی شرکت‌ها برای ردگیری محصولات و مواد تولیدی، مصرفی و بازیافتی‌شان است. با این حال، صنایع بسیاری برای کسب این آگاهی و شفافیت داده‌ها مشکل دارند. در این میان، 13استارت‌آپ نوآور، راهکارهایی برای حل این چالش و ردیابی محصولات و مواد شرکت‌ها در صنایع مختلفی مانند پلاستیک، مد و کشاورزی ارائه کرده‌اند.
در جهان به هم پیوسته امروزپیامدهای فعالیت اقتصادی ناپایدار، به طور موج وار تمام زنجیره های تامین جهانی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در این میان، مدل اقتصاد چرخشی به عنوان راهکاری برای پایدارسازی فعالیت های اقتصادی مطرح شده است. در اقتصاد چرخشی، به جای مصرف و دورریز دائمی، تامین، شکل زنجیروار خود را به شکلی دایره ای می‌دهد که در آن اشتراک گذاری، مصرف مجدد، ارتقا، تعمیر، بازیافت و کاربرد چندباره مواد اولیه رواج دارد. در این مدل پایدارتر، پسماند و ضایعات به حداقل ممکن می رسد تا ضمن کاهش فشارهای زیست محیطی و اجتماعی، هزینه تولید کسب و کارها نیز کاهش یابد. به این منظور، به تولید محصولات باکیفیت تر، قابل ارتقا، قابل تعمیر و قابل بازیافت نیاز است. همچنین شرکت‌ها باید قادر به ردیابی و مکان یابی محصولات و مواد خود باشند. از این رو، ردیابی محصولات و مواد، از ابتدا تا انتها، دیگر ایده ای فانتزی نیست و تبدیل به نیازی واقعی شده است.
پژوهش جدیدی از شرکت جهانی فناوری اطلاعات اکسنچر (Accenture) نشان می‌دهد که نیمی از مدیران عامل، ارتقای داده های مربوط به پایداری زنجیره تامین خود را یکی از مهم‌ترین اولویت های عملیاتی شان قرار داده اند. با این حال، 90درصد آنان فقدان فناوری های کافی برای جمع آوری داده های مرتبط را مانع بزرگ در مسیر دستیابی به تاب آوری می دانند. این شکاف بزرگ، اهمیت راهکارهای نوآورانه ای را نشان می‌دهد که قادر به ردیابی، شناسایی و بهینه سازی کل چرخه عمر مواد و محصولات باشند؛ چرا که از این طریق می‌توان زنجیره های تامین شفاف و قابل ردیابی برای ارتقای پایداری و کاهش ضایعات ایجاد کرد.
آپ لینک (UpLink)، بستر نوآوری باز مجمع جهانی اقتصاد به همراه شرکت اکسنچر، چالش «ردیابی برای اقتصاد چرخشی» را ایجاد کرده اند تا شرکت‌های نوآور فعال در این زمینه ها را شناسایی کنند. فهرست زیر، 13 استارت‌آپ تحول آفرینی را نشان می‌دهد که به انتخاب آپ لینک، پیشگامان نوآوری در بازتعریف پایداری از طریق ایجاد زنجیره های تامین شفاف و چرخشی هستند که نوآوری شان به کاهش ضایعات و ترویج اصول اخلاقی در تامین می انجامد.
دیجیتالی کردن ضایعات برای اقتصاد چرخشی
تبدیل ضایعات و پسماند به یک منبع سازمانی، یکی از ستون های اصلی اقتصاد چرخشی است و چند استارت‌آپ، پیشگام تحقق این راهکار هستند. کیوتا (KWOTA)، استارت‌آپی است که با دیجیتالی کردن زنجیره های تامین جهانی مواد ثانویه و بازیافتی، انقلابی بزرگ در پایداری اقتصاد ایجاد کرده است.
این بستر دیجیتال، نه تنها به گزارش دهی و ردیابی جریان مواد می پردازد، بلکه کاهش میزان گازهای گلخانه ای منتشر شده به دلیل افزایش بازیافت را هم شناسایی می‌کند. به این صورت، به استفاده کنندگان خدمات خود، گواهینامه مصرف مواد بازیافتی و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای می‌دهد.
استارت‌آپ دیگری به نام ریپلنیش (Replenysh) یک شبکه و نرم افزار یکپارچه ایجاد کرده است که مواد مصرفی را در کل چرخه عمرشان ردیابی می‌کند. این کسب و کار از طریق ایجاد یک بازار دیجیتالی برای مواد کاملا قابل ردیابی، برندها و تولیدکنندگان را قادر به ایجاد زنجیره های تامین قابل پیش‌بینی و پایداری می‌کند که تمام فرآیندهای اقتصادی از تولید تا بازیافت و بازاستفاده را شامل می‌شود. این خدمت، پسماند و دورریز را کاهش می‌دهد و بازیابی مواد را بهبود می بخشد. استارت‌آپ سورپلاس (The Surpluss) برای ارزش آفرینی از ضایعات و مواد مازاد، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا مواد و منابع اضافی خود را به دارایی هایی باارزش تبدیل کنند. ایده این کسب و کار، تمرکز بر اشتراک گذاری است. آنها کسب و کارهایی که مواد اضافی دارند را با کسب و کارهای خواهان و نیازمند آن مواد مرتبط می‌کنند تا هر دو طرف سود ببرند. ضمن آنکه در این میان، به دلیل کاهش تولید اقلام غیرضروری، فرصت های اقتصادی و کاهش گازهای گلخانه ای محقق می‌شود. چنین خدمتی، همکاری بین بخش های اقتصادی، نوآوری و پایداری را افزایش می‌دهد. سایکل (Sykell) با دیجیتالی کردن سفر چرخشی دارایی های قابل بازاستفاده، به شرکت‌ها اجازه مدیریت عملیات شان به صورت چرخشی و در مقیاس بزرگ را می‌دهد. سیستم ردیابی آنها دقیق و باجزئیات است و چرخه عمر محصولات را به صورت مرحله به مرحله، از تولید تا بازاستفاده و بازیافت نهایی نشان می‌دهد.
بهبود مدیریت ضایعات پلاستیکی
قوانین و مقررات دولت ها، در مورد بسته بندی و قابلیت ردیابی پلاستیک مصرفی افزایش می یابد. به همین دلیل، تولیدکنندگان در حال افزایش مسوولیت پذیری خود و به دنبال راهکارهای نوآورانه برای ردیابی محصولات و ضایعات پلاستیکی هستند. یک استارت‌آپ به نام کلین هاب (CleanHub) یک بستر دیجیتالی مبتنی بر هوش مصنوعی طراحی کرده است که به شرکت‌های جمع آوری ضایعات اجازه ردیابی، ردگیری و تایید جریان های ضایعات (به ویژه پلاستیکی) از زمان جمع آوری تا بازیافت را می‌دهد. شرکت دیگری با نام ساهاس (Saahas Waste Management) تمرکز خود را بر بازار هند گذاشته است. این شرکت، راهکارهای ردیابی خود را برای افزایش اعتماد و قابلیت تضمین مواد بازیافتی گذاشته است؛ به طوری که تولیدکنندگان، واردکنندگان و مالکان برندها بتوانند با شفافیت و دقت، از تمام مراحل عمر مواد اطمینان یابند.
گیوو (GIVO) نوآوری های فناوری را با زیرساخت های فیزیکی ترکیب می‌کند تا به ویژه نواحی تامین نشده نیجریه را هدف قرار دهد. بستر فناوری گیوو از اینترنت اشیا و جی پی اس برای نظارت لحظه ای بر جریان های مواد، ردگیری انتشار گازهای گلخانه ای و اطمینان از پرداخت شفاف به ذی‌نفعان بهره می برد. گیوو همچنین در نواحی فاقد شبکه نیرو، به صورت برون شبکه ای و از طریق تاسیسات خورشیدی فعالیت می‌کند تا امکان ارائه خدمات به جوامع محلی مشتاق بازیافت را هم داشته باشد.
ایجاد زنجیره تامین اخلاقی در کشاورزی
در کشاورزی، به جز بحث های زیست محیطی، پایداری اجتماعی و اخلاقیات کار هم اهمیت فراوان دارند. اکنون به ویژه از طریق فناوری هایی مانند اینترنت اشیا و بلاک‌چین می‌توان داده ها را به طور لحظه ای جمع آوری و نظارت کرد. چنین اقدامی در نهایت به بهبود پایداری و شفافیت برای حرکت به سمت اقتصاد چرخشی می انجامد. البته یکپارچه نبودن زنجیره های تامین به ویژه در حوزه کشاورزی، کار ردیابی و شفافیت را دشوار می سازد. بکس360 (Bext360) بر حل این مشکل متمرکز شده و از فناوری بلاک‌چین، اینترنت اشیا و اپلیکیشن های موبایل بهره می برد. به این صورت یک بستر دیجیتال کاربر به کاربر برای محصولات کشاورزی و کالاهای اساسی جهانی ایجاد می‌شود. این بستر دیجیتال، ردیابی لحظه ای از مزرعه تا مصرف‌کننده را ممکن ساخته و اطمینان می‌دهد که محصولات نه تنها اورجینال هستند، بلکه با شیوه ای اخلاقی نیز تولید و تامین شده اند.
به طور مشابه، برای تامین اخلاقی در حوزه کشاورزی، مسأله اعتماد بسیار مهم است. کسب و کار دیگری که در این حوزه فعالیت می‌کند، تریس ایکس (TraceX) است که از طریق بلاک‌چین، ذی‌نفعان مختلف در زنجیره تامین را به یکدیگر متصل می‌کند. این فرآیند، مبادله بی شکست داده های قابل اتکا و تایید شده را ممکن می سازد.
بهبود کیفیت غذا و کاهش ضایعات
صنعت غذا و به ویژه غذای تازه، چالش های بزرگی در حذف کیفیت مواد غذایی و کاهش ضایعات دارد. یک استارت‌آپ با نام نئولیتیکز (Neolithics) به این نیاز از طریق ایجاد یک سیستم بازرسی مبتنی بر هوش مصنوعی پاسخ داده است. بستر دیجیتال آنها داده های جزئی مختلفی درباره ویژگی های داخلی و بیرونی تولیدکننده مواد غذایی فراهم می آورد و تصمیم گیری بهتری در استفاده از انبار و کاهش ضایعات در طول زنجیره تامین را ممکن می سازد.
افزایش دید در حمل ونقل دریایی
لجستیک و حمل ونقل نقشی حیاتی در بهبود ردیابی زنجیره های تامین جهانی ایفا می‌کنند. از این طریق است که می‌توان اطمینان یافت مواد و محصولات لازم از مبدا به مقصد رسیده و به درستی مدیریت می شوند. استارت‌آپی در حوزه نظارت بر حمل ونقل دریایی به نام داک فلو (Dockflow) بر شفافیت فرآیندهای حمل ونقل دریایی و ردیابی لحظه ای محموله ها متمرکز شده است. این بستر از فناوری های بلاک‌چین و اینترنت اشیا برای ردیابی لحظه ای و نظارت آنی بر کانتینرها و محموله های دریایی استفاده می‌کند. به این طریق، شفافیت و مسوولیت پذیری در تمام مراحل زنجیره تامین محقق می‌شود.
اطمینان از تامین اخلاقی در زنجیره های تامین
مسور (Mesur.io) از طریق استانداردهای باز، نظارت فعالانه و امنیت داده، اطلاعات جامع زنجیره تامین فراهم می آورد که منجر به ارتقای پایداری، شفافیت و کارآیی در صنایع مختلفی از جمله الکترونیک، نساجی و تولیدات غذایی می‌شود.
این استارت‌آپ در زنجیره های تامین پیچیده به خدمات ردیابی لحظه ای، مدیریت ریسک و تضمین انطباق با قوانین می پردازد. این استارت‌آپ به کسب و کارها کمک می‌کند تا محصولاتی منطبق با اصول اقتصاد چرخشی طراحی کنند و سمت آینده ای پایدارتر بروند. معضل از هم‌گسیختگی حلقه های زنجیره تامین به‌ویژه در صنعت نساجی دیده می‌شود و نظارت بر آن را دشوار می سازد. تراس تریس (TrusTrace) بستری پیشگام برای ردیابی و مدیریت داده های زنجیره های تامین ساخته است. ماموریت این استارت‌آپ، توانمندسازی برندها با داده هایی است که نیاز به دانستن آنها دارند. آنها همچنین تایید و ارتقای زنجیره ارزش را ممکن می سازند. این استارت‌آپ بر صنعت چالشی نساجی متمرکز است و به برخی از بزرگ‌ترین برندهای صنعت مد جهان امکان عمل به وعده هایشان را داده است.
منبع: World Economic Forum
--> اخبار مرتبط