نگاهی به بازار انرژی / افزایش قیمت تمامی حامل‌های انرژی

پایش بازارپویایی‌های بازارقیمت تمامی حامل‌های انرژی در بازه هفت روزه قبل با افزایش همراه بوده که عمده دلیل آن ناشی از تصمیم روسیه مبنی بر توقف صادرات گاز به کشور لهستان در روز چهارشنبه 8 اردیبهشت بود. بهای نفت خام برنت با رشد 4.5 درصدی از 104.97 دلار به 109.75 دلار در روز جمعه رسید. نفت وست تگزاس اینترمدییت با رشد 3.9 درصدی، از 102.07 دلار در هر بشکه به قیمت 106.375 دلار در معاملات آخر هفته رسید. گاز طبیعی روند مشابهی را در هفته گذشته پشت سر گذاشت و با افزایش 49.6 سنتی از 6.361 دلار در 22آوریل به 6.857 دلار بر هر میلیون بی تی یو در معاملات روز جمعه در آمریکا رسید. این افزایش قیمت‌ها در حالی رقم خورد که شیوع بیماری کووید -19 در چین و قرنطینه شانگهای، نگرانیها نسبت به تقاضا در بازار نفت را افزایش داده و منجر به کاهش قیمت در اوایل هفته شده بود.

تفسیر هفته

1. بنظر می‌رسید با پشت سرگذاشتن سال 2021 و انجام واکسیناسیون عمومی در اکثر کشورها، آمار ابتلا به بیماری کووید -19 و مرگ‌ومیر ناشی از آن در سال جدید بطور چشمگیری کاهش یابد. گزارشهای سازمان بهداشت جهانی نیز این موضوع را تایید می کرد. نام چین یکبار دیگر بر سر زبان‌ها افتاده و مشاهده موارد مبتلا به بیماری در این کشور، بخصوص در مهم‌ترین مرکز صنعتی این کشور یعنی شانگهای در یک ماه اخیر نگرانی‌ها نسبت به اوج‌گیری مجدد بیماری کووید -19 را افزایش داده است. چین که از سیاست «کووید صفر» یا «تحمل صفر» در مقابله با همه‌گیری کووید -19 در ماه‌های اولیه بروز این بیماری در شهرهای خود

از جمله ووهان استفاده کرده، تدابیر سخت‌گیرانه‌تری را در قبال منطقه شانگهای با بیش از 27 میلیون نفر جمعیت اتخاذ کرده بطوریکه، مقامات شانگهای در راستای مبارزه با شیوع بیماریحصارهایی در اطراف ساختمان‌های مسکونی کشیده و قرنطینه‌ها برای مقابله با همه‌گیری به هفته چهارم خود رسیده‌است. با این‌وجود آمار نشانگر افزایش تعداد بیماران در روزهای اخیر بوده است. چین بعنوان دومین اقتصاد بزرگ جهان که رتبه نخست را در واردات نفت به خود اختصاص داده نقش بزرگی را در تقاضا بازار انرژی ایفا می‌کند. نمودار1 تعداد مبتلایان به کووید -19 در چین را از ابتدای ژانویه 2020 نشان می دهد.

ادوارد مویا، تحلیلگر ارشد بازار در مؤسسه اوآندا عقیده دارد قرنطینه‌های چین بیش‌از 1 میلیون بشکه در روز از تقاضای نفت کم می‌کند که همین موضوع منجر به افت قیمت ها در هفته‌های اخیر شده است. وی هم‌چنین اشاره می‌کند تست کرونایی که در 12 منطقه از چین طی 5 روز آینده انجام می‌شود، تعیین‌کننده تغییر بزرگ بعدی در قیمت نفت خواهد بود.

2. از دیگر عواملی که در هفته اخیر منجر به افت نسبی قیمت‌ها در ابتدای هفته شد، اعلام بانک مرکزی آمریکا مبنی بر افزایش احتمالی نرخ بهره بود، امری که منجر به آسیب دیدن رشد اقتصاد جهانی خواهد شد. جروم پاول، رئیس خزانه‌داری آمریکا پنجشنبه 1 اردیبهشت، از احتمال افزایش نیم‌درصدی نرخ بهره دراجلاس آینده این بانک در ماه مه خبر داد. هیرویوکی کیکوکاوا، مدیر بخش تحقیقات مؤسسه نیسان سکیوریتیز در تحلیل خود از آینده بازار انرژی با در نظر گرفتن دو عامل ذکرشده در بالا و با اشاره به جنگ روسیه و اوکراین، تحلیل خود را این چنین ارائه می‌دهد: فضای بدبینی به نگرانیها پیرامون محدود شدن عرضه جهانی غالب شده است زیرا چین همچنان به قرنطینه شانگهای ادامه داده است و سرمایه‌گذاران آماده سلسله افزایش نرخ‌های بهره آمریکا می‌شوند. سرمایه‌گذاران تلاش می‌کنند قراردادهایی که دارند را پیش از آغاز فصل سفرهای تابستانی آمریکا در ماه مه، تنظیم کنند. اما به دلیل احتمال تحریم نفت روسیه از سوی اتحادیه اروپا و عمیق شدن بحران اوکراین، انتظار نمی‌رود قیمت‌های نفت به پایین 90 دلار در هر بشکه پایین بیایند. برخی از کارشناسان عقیده دارند که برای مقابله با تورم موجود در آمریکا، فدرال رزرو باید 2.5 درصد نرخ بهره را افزایش دهد.

3. گزارش شرکت خدمات انرژی بیکرهیوز در روز جمعه، 2 اریبهشت مبنی بر افزایش شمار دکلهای حفاری نفت آمریکا برای پنجمین هفته متوالی بخشی از نگرانی‌ها نسبت به تامین تقاضا در بازار پرتلاطم انرژی را در ماه‌های آتی کاهش داد که خود منجر به تعدیل قیمت‌ها در ابتدای هفته شد. بدین ترتیب شمار دکل‌های نفتی آمریکا با یک حلقه افزایش، به 549 حلقه رسید که بالاترین رقم از آوریل سال 2020 است.

4. بخشی از افت نسبی قیمت‌ها در ابتدای هفته با افزایش قیمت دلار که نرخ آن مبنای معاملات در بازار انرژی برای بسیاری از کشورهاست، جبران شد. شاخص دلار آمریکا روز دوشنبه 5 اردیبهشت به بالاترین رقم طی 2 سال گذشته رسید. افزایش ارزش دلار آمریکا طی روزهای اخیر موجب شده نفت برای خریدارانی که از سایر ارزها استفاده می‌کنند گران‌تر باشد. ادوارد مویا، عقیده دارد ترس از کمبود عرضه نفت تمرکز اصلی تاجران نفت نیست. به گفته وی درحال‌حاضر بالا رفتن ارزش دلار فشار بیشتری به قیمت کالاها وارد می‌کند و در این بین کالاهای حوزه انرژی زودتر از سایر کالاها متاثر می‌شوند. نمودار2 نشان‌دهنده شاخص دلار در یک ماه اخیر بوده که روند صعودی خود را هم‌چنان حفظ کرده است.

5. بی‌شک تنش بین روسیه و آمریکا که درصدر اخبار این روزهای جهان بوده، مهم‌ترین عامل اثرگذار بر بازار انرژی و قیمت‌هاست. به گزارش بانک جهانی حمله روسیه به اوکراین، جریان تجارت، مصرف و تولید انرژی را تغییر داده است. طبق این گزارش بعد از آغاز درگیری‌ها در خاک اوکراین، قیمت کالاهای غذایی افزایش یافته و به همراه قیمتهای بالای انرژی و شوکهای وارد شده به تجارت نفت بین المللی، قیمتهای بالای کالا باعث تشدید فشار تورمی در سطح جهانی خواهد شد. بانک جهانی میانگین قیمت نفت برنت در سال میلادی جاری را 100 دلار در هر بشکه پیش بینی کرد که 42 درصد افزایش در مقایسه با سال 2021 نشان می دهد و بالاترین سطح سالانه از سال 2013 است. فشار تورمی از سوی دیگر منجر به افزایش قیمت‌ها در فلزات پایه چون آلومینیوم و نیکل شده که همین امر تولید انرژی‌های تجدیدپذیر را با هزینه‌های بیشتری روبه‌رو کرده است.

طبق گزارش بانک جهانی، قیمت نفت برنت در سال 2023 به 92 دلار در هر بشکه می رسد که پایین‌تر از میانگین سال 2022 است اما بالاتر از میانگین پنج ساله 60 دلار در هر بشکه است. پیش بینی می شود قیمتهای گاز طبیعی اروپا در سال 2022 دو برابر قیمت سال 2021 شوند و قیمتهای زغال سنگ 80 درصد بالاتر باشند و قیمت گاز طبیعی و زغال سنگ در بالاترین رکورد همه زمانها خواهد بود. انفجار قیمت مواد غذایی و سوخت در آمریکا باعث تضعیف دمکرات ها و کم شدن احتمال پیروزی مجدد بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در 2024 خواهد شد.

6. مهم‌ترین خبر در هفته گذشته، هشدار روسیه مبنی بر توقف صادرات گاز خود به لهستان و بلغارستان در روز سه‌شنبه 6 اردیبهشت بود و بفاصله یک روز تحقق یافت. شرکت گازپروم که قبل از اشغال اوکراین، انبارهای گاز خود در کشورهای اروپایی را کاهش داده بود، روز چهارشنبه به‌دلیل تشدید اختلافات گسترده روسیه با غرب بر سر درگیری‌های نظامی مسکو - کی‌یف، اعلام کرد عرضه گاز به لهستان از خط لوله یامال را متوقف می‌کند. این تصمیم تاثیر عوامل سیاسی بر بازار نفت را افزایش داد و قیمت نفت با رشد همراه شد و نه تنها کاهش قیمت نفت در ابتدای هفته را جبران کرد بلکه به منجر به افزایش قیمت نفت در بازه 7روزه شد. نقشه 1 نشان‌دهنده مسیر خط لوله یامال - اروپاست.

نقشه 1. خط لوله یامال - اروپا