نگاهی به تاریخچه سینما در مازندران
ساری - ایرنا - سینما در مازندران پیشینه‌ای به اندازه یک سده را با برپا شدن و تعطیل شدن ده‌ها سینمای بزرگ و کوچک پشت‌سر گذاشت و پس از چند دهه رونق و رکود، حالا قرار است با ساخت یک پردیس سینمایی فصل جدیدی از فعالیت سینما در این استان آغاز شود.
به گزارش ایرنا، ساخت نخستین پردیس سینمایی مازندران و بزرگترین پردیس سینمایی شمال کشور پس از گذشت سال‌ها از مطرح شدن وعده این پروژه بالاخره آغاز شد تا در صورت متوقف نشدن این پروژه مانند بسیاری از پروژه‌های فرهنگی دیگر استان، با بهره‌برداری از آن طی سه سال آینده یک بار دیگر حضور سینمادوستان در سالن‌های سینمای مازندران به واسطه وجود یک مجتمع سینمایی مدرن در مرکز استان بیشتر شود.
پردیس سینمایی ایران که قرار است با اعتبار بیش از 25 میلیارد تومان در محل سینما ایران سابق ساری ساخته شود، یک مجموعه فرهنگی با پنج سالن مدرن و امکانات و زیرساخت‌هایی مانند گالری، واحدهای پذیرایی و فروشگاه‌های فرهنگی است که تا کنون حدود 20 نمونه از آن در کشور ساخته شده است. کارشناسان حوزه سینما معتقدند برای جذب خانواده‌ها و سینمادوستان به سینما در دوره‌ای که بستر فضای مجازی و اینترنت دسترسی به فیلم‌ها را به آسان‌ترین شکل ممکن رسانده است، باید سینماها از نظر ساختاری و همچنین تنوع اکران فیلم برای رده‌های سنی مختلف و اقشار گوناگون جذابیت داشته باشند که پردیس‌های سینمایی بهترین گزینه برای تحقق این جذابیت محسوب می‌شوند.
پردیس سینمایی ایران در صورت تکمیل و بهره‌برداری می‌تواند نخستین پردیس سینمایی مازندران لقب بگیرد. البته آبان 1398 داوود فلاح رئیس اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان نور اعلام کرده بود که نخستین پردیس سینمایی مازندران در نور ساخته می‌شود. مجموعه‌ای که طراحی آن را سازمان سینمایی انجام داده و قرار بود با همکاری شهرداری و جذب سرمایه‌گذار با ساخت سه سالن 100 نفره طی کمتر از یک سال به بهره‌برداری برسد. اما تا کنون به سرانجامی نرسید.
آغاز ساخت نخستین پردیس سینمایی مازندران بهانه‌ای شد تا با استناد به کتاب «سینما در مازندران» اثر «داوود لطیفی» پژوهشگر سینما و مدیر اسبق اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی بابل، مروری گذرا بر تاریخچه ساخت سینما در مازندران بیندازیم.
سینما در مازندران
فاصله زمانی بین اختراع سینما و اکران نخستین فیلم روی پرده سینما در مازندران چندان زیاد نیست. مظفرالدین شاه در سال 1279 یعنی 6 سال پس از ثبت اختراع سینماتوگراف به نام برادران لومیر که حق اختراع دستگاه سینماتوگراف را از لئون بولی خریده بودند، نخستین نمونه از این دستگاه را وارد ایران کرد. 12 سال بعد نخستین سالن سینما در ایران ساخته شد و به مرور سینما در کشور نفوذ بیشتری پیدا کرد.
اما ورود تکنولوژی اکران فیلم به مازندران توسط نظامیان آلمانی و پس از آن‌ها به دست نظامیان روس انجام شد. مدیران شیلات بابلسر نیز از این ظرفیت برای پر کردن اوقات فراغت کارکنان خود و خانواده‌های آن‌ها استفاده می‌کردند. به مرور سینما در سراسر مازندران جا افتاد و سالن‌های متعددی در این استان ساخته شد. تا جایی که زمانی بیش از 40 سالن سینما در شهرهای مختلف مازندران فعال بود که بسیاری از آن‌ها اکنون تخریب شدند.
ساری
مرکز مازندران هرچند که امروز با احتساب سینما کانون - متعلق به کانون پرورش فکری - دو سینما دارد، اما زمانی چهار سینمای بزرگ داشت. سینما فردوسی یکی از سینماهای ساری بود که سال 1335 با تلاش یک شهروند ارمنی به نام همت آشوت‌کازاریان ساخته شد. سال 1363 سینما به شخصی به نام فروغ قایقلو فروخته شد و خریدار تصمیم به بازسازی سینما گرفت. شرط بازسازی نیز از سوی اداره کل فرهنگ و ارشاد مازندران تغییر ندادن کاربری سینما بود. اما سینما پس از مدتی تعطیلی به دلیل ساخت واحدهای تجاری در این ساختمان تاییدیه کمیسیون ایمنی را دریافت نکرد. مدتی بعد قرار شد که ساختمان جدیدی در این محل ساخته شود. اتفاقی که هرگز نیفتاد.
دومین سینمای مرکز مازندران سینما ایران بود که سال 1338 توسط ابوالفضل ظاهری خامنه و رضا نشاگران تأسیس شد و با اکران فیلم طوفان به بهره‌برداری رسید حالا قرار است به پردیس سینمایی ایران تبدیل شود. ساختمان این سینما هنوز پابرجاست و قرار است به زودی تخریب آن برای ساخت پردیس سینمایی آغاز شود. همسایگی این سینما با پادگان سابق نیروی زمینی ارتش که تا سال 1394 در محل کنونی بوستان ولایت قرار داشت سبب شده بود که علاوه بر حضور شهروندان مرکز استان، این سینما یکی از پاتوق‌های اصلی سربازان باشد. سال 1357 سینما برای مدتی تعطیل شد و مدتی بعد فعالیت آن از سر گرفته شد. سال 1376 سینما ایران به نفع ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) مصادره شد و سال 1378 در اختیار امور سینمایی حوزه هنری قرار گرفت. در نهایت نیز دی ماه 1385 به دلیل فرسودگی ساختمان و نداشتن امنیت برای تماشاگران به طور رسمی تعطیل شد.
سینما ایران ساریسینما سپهر بزرگترین سینمای مازندران و تنها سینمای باقیمانده از سینماهای چهارگانه ساری است. از این سینما با توجه به ظرفیت 900 نفره آن، به عنوان یکی از سینماهای بزرگ کشور نیز یاد می‌شود. این سینما سال 1340 با مالکیت شراکتی چهار نفر به نام‌های ایزدپناه، توفیق، ایمانی و روشنی ساخته شد. کمی بعد اختلافات بین شرکا سبب ورشکستگی و تعطیلی سینما شد و سپس ابوالفضل ظاهری خامنه که چند سال پیش‌تر سینما ایران را به طور شراکتی ساخته بود این سینمای بزرگ را ابتدا اجاره کرد و سپس با پرداخت تمام بدهی‌های آن مالک سینما شد. او تا سال 1376 مالکیت سینما را در اختیار داشت و پس از آن با رأی دادگاه انقلاب به نفع ستاد اجرای فرمان امام (ره) مصادره شد و در اختیار حوزه هنری قرار گرفت. این سینما در حال حاضر مهم‌ترین مکان فرهنگی مرکز مازندران برای اجرای کنسرت‌های موسیقی نیز محسوب می‌شود. حدود دو سال پیش سالن شماره2 این سینما نیز با ظرفیت 62 صندلی به بهره‌برداری رسید.
سینما فرهنگ که با نام سینما مولن‌روژ نیز از آن یاد می‌شود چهارمین سینمای ساری بود. سینمایی که در خیابان خیام ساری قرار داشت و سال 1350 با ظرفیت 750 صندلی و توسط ابوالفضل ظاهری خامنه ساخته شد. سال 1357 سینما به طور موقت تعطیل شد و پس از بازگشایی مجدد تا نیمه مرداد 1375 فعال بود. این سینما نیز پس از مصادره به نفع ستاد اجرایی فرمان امام (ره) در اختیار حوزه هنری قرار گرفت. اما سال‌هاست که این سینما نیز با وجود برخی بازسازی‌های انجام شده، تعطیل است.
بابل
از نظر تعداد سینما در مازندران شهر بابل زمانی بیشترین سهم را داشت. نخستین سینمای این شهر سال 1308 با نام سینما اهورامزدا در خیابان مدرس کنونی ساخته شد که یک سینمای صامت بود. سال 1315 سینما حکیمی با مساحتی بیشتر و پرده‌ای بزرگتر در میدان 17 شهریور فعلی بابل ساخته شد.
دو سال بعد یعنی در سال 1317 سینما اوسیک در بابل ساخته شد که پس از شهریور 1320 و حضور نیروهای روسی در مازندران به محلی برای پخش فیلم‌های روسی تبدیل شد. این سینما بعدها توسط شخصی به نام اولیانس مالیانس که در بابل مسافرخانه داشت خریداری شد و به سینما ایران تغییر نام یافت. همین سینما پس از واگذار شدن به فرزند اولیانس که استپان نام داشت یک بار دیگر تغییر نام داد و تابلوی سینما زیبا روی آن نصب شد. سینمایی که یک سالن زمستانی با حدود 200 صندلی داشت و یک سالن تابستانی هم برای آن در نظر گرفته شده بود. سینما ایران سال 1340 تعطیل شد.
سال 1334 سرمایه‌گذاری به نام محمود معتقدی که کارخانه پنبه‌پاک‌کنی را برای مدت 90 سال اجاره کرده بود سینمایی با 700 نفر ظرفیت در بابل ساخت و آن را سینما سانترال نامگذاری کرد. سینما سانترال همان سینما انقلاب امروزی است که هنوز توسط بخش خصوصی مدیریت می‌شود و در بابل فعال است. معتقدی مدتی پس از ساخت سینما سانترال تصمیم گرفت سینمای تابستانی هم در کنار این ساختمان تاسیس کند. این سینما سال 1381 تعطیل شد، اما از خرداد 1382 دوباره آغاز به کار کرد و اکنون با نام سینما انقلاب پس از چند مرحله بازسازی همچنان فعال است.
سال 1335 سینما استقلال که آن زمان سینما داریوش نام داشت با مالکیت محمدقلی اهرابی در بابل به بهره‌برداری رسید. این سینما پس از سال‌ها فعالیت به دلیل مشکلاتی که بین یک سازمان رسمی و وارثان مالک سینما پیش آمد در سال 1380 تعطیل شد.
محمدقلی اهرابی و محمود معتقدی که به ترتیب مالکان سینماهای انقلاب - سانترال سابق - و سینما استقلال بودند از سال 1339 با شراکت هم یک سینمای دیگر به نام سینما پاسارگاد تاسیس کردند. سینمایی که پس از انقلاب به سینما ارشاد تغییر نام داد. سینما پاسارگاد که 650 صندلی در آن تعبیه شده بود، علاوه بر این که نخستین سینمای بالکن‌دار مازندران بود، اولین سالن سینمایی در این استان محسوب می‌شد که برای بهتر شدن کیفیت صدا سقف و دیوارهای آن آکوستیک شده بود. پرده نقره‌ای سینما پاسارگاد معمولا به اکران فیلم‌های خارجی اختصاص داشت. این سینما هم از اوایل دهه 70 در کوران رکود سینماها با چالش‌های متعددی مواجه شد و در نهایت زیر فشار بدهی‌ها و مشکلات و رکود، آبان 1381 تعطیل شد.
آخرین سینمایی که در بابل ساخته شد سینما شهرفرنگ نام داشت که اکنون با نام سینما آزادی از آن یاد می‌شود. این سینما سال 1352 با شراکت محمدعلی زرندی‌فر، محمد متوسلانی و عبدالحسین عبدالرحیمی ساخته شد و تا سال 1357 فعالیت آن بدون وقفه ادامه داشت. اما مهر 1357 به آتش کشیده شد و تمام تجهیزات آن از بین رفت. پس از انقلاب و با انجام بازسازی سینما، نام آزادی برای آن انتخاب شد و فعالیت سینما از سر گرفته شد. سینما آزادی سال 1385 نیز بازسازی شد و همچنان به عنوان یکی از زیرساخت‌های سینمایی مازندران مطرح است.
سینما آزادی بابلبهشهر
استقرار صنعت نساجی در برخی شهرهای مازندران همانطور که رونق اقتصادی به همراه داشت، توسعه زیرساخت‌ها را نیز رقم زده بود. سال 1345 مدیران کارخانه چیت‌سازی بهشهر برای کارکنان خود یک سالن سینما ساختند که آن زمان سینما شهناز نام داشت. محمدقلی اهرابی مالک سینما داریوش بابل که سینما پاسارگاد را نیز همراه با محمود معتقدی در بابل ساخته بود، این سینما را ابتدا اجاره کرد و مدتی بعد نیز خرید. سینما شهناز سابق پس از انقلاب در اختیار سپاه پاسداران بهشهر قرار گرفت و با تغییر نام به سینما هجرت فعالیتش ادامه یافت. این سینما در اوایل دهه 70 به دلیل پخش برخی فیلم‌های بدون پروانه با دستور مدیرکل وقت نظارت و ارزشیابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی لغو مجوز شد. سینما هجرت بهشهر تا چند سال همچنان فعالیت داشت و نهایتا در اردیبهشت 1379 سپاه پاسداران بهشهر سینما را به دلیل بدهی بالا و هزینه‌های زیاد نگهداری تعطیل اعلام کرد.
دومین سینمای بهشهر که هنوز هم پابرجاست سینما بهمن کنونی است که سال 1349 با نام سینما کاپری توسط پرویز حکیمی آغاز به کار کرد. مدتی پس از آغاز فعالیت سینما کاپری، محمدقلی اهرابی که سینما شهناز - هجرت - بهشهر را هم خریداری کرده بود این سینما را نیز اجاره کرد. پس از انقلاب این سینما نیز در اختیار سپاه پاسداران قرار گرفت و تابلوی سینما قدس روی سردر آن نصب شد. مدتی بعد نیز نام سینما بهمن بر آن گذاشته شد. سینما بهمن در حال حاضر تنها سینمای بهشهر است که در مالکیت حوزه هنری قرار دارد.
سینما بهمن بهشهربابلسر
سینما از حدود سال 1304 و توسط شیلاتی‌ها وارد بابلسر شد. مدیران شیلات به دلیل حضور کارشناسانی از کشورهای مختلف با استفاده از دستگاه آپارات سیار تلاش می‌کردند بخشی از اوقات فراغت کارکنان را با اکران فیلم پر کنند. این شکل از اکران فیلم تا سال 1332 در بابلسر ادامه داشت.
نخستین سینمای رسمی بابلسر با نام سینما ساحل سال 1350 توسط حسام‌الدین طبری ساخته شد و محمدقلی اهرابی که در بابل و بهشهر نیز سینما داشت آن را اجاره کرد. بابلسری‌های دهه 50 استقبال خوبی از ساخته شدن این سینما داشتند. به طوری که به استناد کتاب «سینما در مازندران» در سال‌های 1353، 1354 و 1355 به ترتیب 63، 81 و 77 فیلم سینمایی بر پرده سینما ساحل اکران شد. این سینما سال 1357 و با تعطیلی موقت سینماها توسط مالک سینما تخریب و به یک واحد مسکونی تبدیل شد.
دومین سینمای بابلسر که همچنان فعالیت می‌کند شقایق نام دارد. سینمایی که سال 1373 توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با 650 نفر ظرفیت در بلوار پاسداران و مقابل سازمان مرکزی دانشگاه مازندران ساخته شد و همچنان پابرجاست. این سینما در حال حاضر در اجاره شهرداری بابلسر قرار دارد.
سینما شقایق بابلسرفریدونکنار
تنها سینمای فریدونکنار سال 1349 توسط ناصر نیکبخت تاسیس شد. این سینما سال 1373 دچار آتش‌سوزی شد. اما پس از بازسازی فعالیت سینما از سر گرفته شد. 6 سال بعد سینما به دلیل استقبال بسیار کم مخاطبان تعطیل شد و یک بار دیگر با انجام برخی اقدامات برای بهسازی سالن بازگشایی شد. اما استمرار استقبال ضعیف از این سینما سبب شد که سال 1381 سینما به طور کامل تعطیل شود.
تنکابن
سال 1332 نخستین سینمای تنکابن با نام سینما ایران توسط ناصح عرب و همسرش با 200 صندلی ساخته شد. سینما ایران تنکابن پس از انقلاب در اختیار بنیاد مستضعفان قرار گرفت و سپس به حوزه هنری واگذار شد. سینما ایران تا سال 1395 با وجود فرسودگی بسیار زیاد بنا، فعال بود. اما به دلیل ضعف ایمنی و احتمال بروز خطر برای تماشاگران از همان سال تعطیل شد.
سال 1345 یک سینمای 400 نفره با نام سینما کاپری توسط جمشید ستوده در تنکابن ساخته شد و تا سال 1357 فعال بود. این سینما آذر 1357 دچار آتش‌سوزی شد و از بین رفت. در دهه 70مالک محوطه سینما خواستار تغییر کاربری ملک سینما کاپری شد که با این درخواست موافقت نشد. اما در نهایت شورای شهر تنکابن سال 1380 با این درخواست موافقت کرد که صدور این مجوز مورد انتقاد هنرمندان تنکابن و مدیر کل وقت فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران قرار گرفت. با وجود این که استانداری دستور داد تا عملیات ساختمانی تخریب سینما متوقف شود، اما این سینما به طور کامل تخریب شد.
ناصح عرب که سال 1332 سینما ایران را در تنکابن راه‌اندازی کرده بود، دومین سینمای خود را سال 1353 با نام شهرفرنگ در این شهر با ظرفیت 400 صندلی تاسیس کرد. سینما پس از انقلاب به بنیاد مستضعفان واگذار شد و نام آن نیز به سینما انقلاب تغییر کرد. این سینما سال 1374 در اختیار حوزه هنری قرار گرفت. این سینما نیز سال 1394 به دلیل فرسودگی بنا تعطیل شد و برخی تلاش‌ها برای ازسرگیری فعالیت آن بی‌نتیجه ماند.
سینما انقلاب تنکابنشهر خرم‌آباد تنکابن نیز یک سالن سینما داشت که سال 1340 با ظرفیت 300 صندلی ساخته شده بود. این سینما 13 سال پس از افتتاح به دلیل نقص ایمنی تعطیل شد. پس از انقلاب ساختمان سینما مصادره شد و در اختیار مجتمع اقتصادی کمیته امداد قرار گرفت. سال 1365 راهرو و سالن انتظار سینما به واحد تجاری تبدیل شد و همان سال کمیته امداد امام (ره) تصمیم گرفت سینما را بفروشد. فرماندار وقت تنکابن با این تصمیم مخالفت کرد. اما در نهایت امروز هیچ اثری از سینما شقایق خرم‌آباد وجود ندارد.
سینما دریا در سلمان‌شهر - متل‌قو - یکی دیگر از سینماهای تعطیل شده مازندران است. سینمایی که سال 1356 به بهره‌برداری رسید و فعالیت بسیار کوتاهی داشت. این سینما بیشتر از این که برای اکران فیلم مورد استفاده قرار بگیرد، محلی برای اجرای جشن‌ها و مراسم بود. سینما دریا پس از انقلاب تا سال 1376 فعالیت سینمایی نداشت. اما از ابتدای سال 1377 با انجام بازسازی اکران فیلم روی پرده این سینما آغاز شد و فقط 6 ماه بعد به دلیل استقبال نکردن از فعالیت آن، درهای این سینما نیز برای همیشه بسته شد.
آمل
سینما فرهنگ نخستین سینمای آمل بود که با ظرفیت 200 صندلی توسط ابراهیم منفرد در سال 1331 ساخته شد. پس از این سینما نیز سینما مولن‌روژ که یک سالن روباز به نام آرش و یک سالن سرپوشیده به نام متروپل داشت آغاز شد و تا پیش از انقلاب ادامه داشت.
سال 1345 ساختمان سینما بهمن آمل با ظرفیت 700 صندلی به بهره‌برداری رسید. این سینما مدتی پس از انقلاب تعطیل بود و سال 1361 در اختیار حوزه هنری قرار گرفت. سال 1376 اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران موافقت کرد که سالن 700 نفره سینما بهمن به دو سالن کوچکتر مجزا از هم تبدیل شود. این سینما همچنان با دو سالن فعال است.
سینما بهمن آملحسین صادقلو شهردار آمل در دهه 60 یک طبقه از ساختمان شهرداری را به سالنی برای فعالیت‌های فرهنگی و هنری و اکران فیلم تبدیل کرد که سینما کوثر نامگذاری شده بود. این سینما تا سال 1371 فعال بود و سپس به دلیل نقص ایمنی تعطیل شد. پس از رفع نواقص سینما آغاز به کار کرد و این بار به دلیل این که دفاتر پخش فیلم حاضر به همکاری با این سینما نبودند، اکران فیلم‌های بدون پروانه برای سینما کوثر حاشیه‌ساز شد. سال 1373 نقص‌های مربوط به مجوز اکران سینما کوثر برطرف شد. اما در نهایت سال 1378 کاربری سینمایی این سالن به طور کامل متوقف شد.
چالوس
سینما جهان‌نما در چالوس یکی از معروف‌ترین و بزرگترین سینماهای مازندران است که حدود 50 سال است توسط بخش خصوصی اداره می‌شود و همچنان نیز پابرجاست. این سینما سال 1350 توسط سید احمد طاهایی با یکهزار و 600 مترمربع زیربنا و ظرفیت 900 صندلی آغاز به کار کرد. نام سینما در ابتدای فعالیت تخت‌جمشید بود و پس از انقلاب جهان‌نما نامگذاری شد. این سینما همچنان یکی از مراکز فعال سینمایی مازندران است.
سینما جهان‌نما چالوسدر چالوس یک سینمای دیگر با نام سینما ارشاد هم فعال بود که همزمان با سینما جهان‌نما ساخته شده بود و پیش از انقلاب سینما زهره نام داشت. سینما زهره یک سالن با ظرفیت 400 صندلی داشت که به صورت تعاونی و توسط حمزه کاویانی، ابوطالب گرامی، عقیل کاویانی، علی‌اکبر گوزه‌گر، گل‌محمد کوزه‌گر و آلیس عیساییان تاسیس شد. مدتی بعد سینما توسط ناصر نیکبخت که تنها سینمای فریدونکنار را ساخته بود اجاره شد. اما پس از انقلاب اختلافاتی بین شرکا ایجاد و در نهایت منجر به تعطیلی سینما ارشاد شد.
چمستان
سینما لاله چمستان سال 1368 توسط یوسف لاری ساخته شد، اما پیش از این که پذیرای سینمادوستان باشد مالکیت آن به علی‌جان عزیزی فروخته شد. فعالیت سینمایی این سالن سال 1370 آغاز شد، اما این فعالیت چندان مستمر و باثبات نبود. پس از چند نوبت تعطیلی در سال 1374، این سینما به دلیل استقبال کم مخاطبان از نیمه دوم آذر همان سال تا میانه‌های سال 1375 به طور کامل تعطیل بود. همان سال نیز سینما به دلیل نقص ایمنی تعطیل شد.
محمودآباد
سینما مهتاب محمودآباد سال 1345 توسط نصرالله جلالی لاریجانی ساخته شد و آغاز به کار کرد. این سینما پس از انقلاب یک بار مصادره شد و با نام سینما استقلال فعالیتش ادامه یافت. اما مهر 1364 مالکیت سینما دوباره به جلالی لاریجانی بازگردانده شد. رکود سینما در دهه 80 باعث شد که این سینما نیز اردیبهشت 1381 برای همیشه تعطیل شود.
رامسر
طراحان هتل جدید رامسر یک سالن برای اکران فیلم و اجرای تئاتر نیز در این ساختمان طراحی کرده بودند که 526 صندلی شامل 463 صندلی در طبقه همکف و 63 صندلی در بالکن ظرفیت داشت. دستگاه آپارات این سالن فیلم‌های 70 میلیمتری را پخش می‌کرد و همین موضوع سبب شده بود که تهیه فیلم برای این سالن دشوار باشد. به همین دلیل سالن بیشتر برای اجرای تئاتر، موسیقی و برپایی همایش استفاده می‌شود. پس از انقلاب این مجموعه در اختیار بنیاد مستضعفان و جانبازان قرار گرفت و با تعویض دستگاه‌های پخش و نگهداری این سالن، اکران فیلم همچنان در آن ادامه داشت. این سینمای قدیمی 5 دی 1398 دچار آتش‌سوزی شد و همچنان تعطیل است.
سینما هتل رامسرنخستین سینمای مستقل رامسر سینما آریا بود که سال 1345 توسط نبی اصغریان ساخته شد که 10 سال بعد به دلیل نقص ایمنی تعطیل شد. این سینما سال 1361 به سپاه پاسداران واگذار شد و با تغییر نام از آریا به فتح فعالیت آن ادامه یافت. اما در دهه 80 تعطیل شد.
نوشهر
نخستین سینمای شهر بندری نوشهر سینما ایران بود که پیش از انقلاب توسط بهروز موحدی تاسیس شد. مدتی بعد در دهه 50 به دلیل نقص ایمنی سینما تعطیل شد و با توجه به تأسیس دو سینما در چالوس، جای خالی سینما چندان در نوشهر احساس نشد. این سینما تا زمان انقلاب اسلامی تعطیل بود و پس از انقلاب نیز در اختیار سپاه قرار گرفت و برای مدتی اکران فیلم در آن انجام می‌شد. سال 1363 به دلیل نقص ایمنی سینما را تعطیل کردند و پس از رفع نقص فعالیت آن از سر گرفته شد. اما سال 1366 این سینما برای همیشه تعطیل شد.
قائمشهر
استقرار صنعت نساجی در قائمشهر نیز مانند بهشهر توسعه زیرساخت‌ها را به همراه داشت. مدیران کارخانه نساجی شماره1 سال 1320 برای کارکنان خود سینما دیانا را با 90 صندلی تأسیس کردند. فریدون اهرابی این سینما را مدتی بعد اجاره و با اکران فیلم «دختر لر» سینما را راه‌اندازی کرد. استقبال از سینما در قائمشهر به حدی زیاد بود که دو سال بعد در قسمت پشت پرده همین سینما یک سالن تابستانی با 120 صندلی ساخته شد. این سینما سال 1351 بازسازی شد و تعداد صندلی‌هایش نیز به 500 صندلی افزایش یافت. پس از تعطیلی سینماها در سال 1357، سینما دیانا با نام سینما فجر و تحت مدیریت سپاه قائمشهر آغاز به کار کرد. این سینمای پرمخاطب چند سال بعد دوباره در اختیار نساجی قرار گرفت و سال 1381 تعطیل و مدتی بعد هم ساختمان آن به طور کامل تخریب شد.
دومین سینمای قائمشهر سینما نپتون بود که توسط فریدون اهرابی در ضلع شمالی میدان طالقانی کنونی قائمشهر با امکانات کامل و به صورت یک سینمای مجهز و به روز دارای لژ و بالکن ساخته شده بود. در این سینما معمولا فیلم‌های خارجی و فیلم‌های برتر سینمای ایران روی پرده می‌رفت. این سینما در درگیری‌های سال 1357 در آتش سوخت و سپس با تخریب آن، یک مجتمع تجاری در مکان سینما ساخته شد.
گلوگاه
سینما مهتاب گلوگاه که پس از انقلاب به سینما آزادی تغییر نام داد، سال 1340 توسط علی عسگری با کیفیت درجه 3 ساخته شد. سال 1364 سینما برای مدتی به دلیل اختلاف بین مالک و مدیر سینما تعطیل شد. سال 1369فعالیت این سینما بدون دریافت مجوز از سر گرفته شد. پس از درگذشت مالک سینما در سال 1373 شهرداری گلوگاه خواستار در اختیار گرفتن سینما شد و در عین حال وراث مالک نیز سال 1375 درخواست راه‌اندازی دوباره سینما را مطرح کردند. اما هیچ کدام از این اتفاق‌ها محقق نشد و سینما تعطیل شد.
نکا
تنها سینمای نکا با نام ساحل سال 1350 با ظرفیت 300 صندلی تاسیس شد که پس از انقلاب مالکیت آن در اختیار بنیاد مستضعفان و جانبازان قرار گرفت و به آزادی تغییر نام داد. سینما آزادی نکا یک بار در سال 1368 به دلیل تخلف در فروش بلیط و همچنین برخی نواقص ایمنی تعطیل شد و پس از رفع نقص دوباره اکران فیلم در ان ادامه یافت. اردیبهشت 1375 یک بار دیگر به دلیل رعایت نکردن ضوابط اکران فیلم و همچنین بدهی به دفاتر پخش فیلم‌ها دستور ممنوعیت فعالیت این سینما صادر شد. با این حال سینما به صورت غیرمجاز فعال بود. سینما آزادی نکا در سیل سال 1378 نکا دچار آسیب جدی شد و همچنان تعطیل است.
ساختمان سینما آزادی نکاپنج هزار و 331 صندلی سینما در مازندران
امروز بسیاری از سینماهای نام برده شده مازندران وجود ندارند و تعداد اندکی از آن‌ها نیز فعال هستند. اما طی سال‌های اخیر برای افزایش سرانه فضای سینمایی در استان اقداماتی توسط بخش خصوصی و دولتی انجام شد که اکنون در مجموع تعداد سالن‌های سینمای فعال مازندران را به 20 سالن رسانده است.
در حال حاضر به گفته معاون هنری سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران بیش از پنج هزار و 300 صندلی فعال سینما در مازندران وجود دارد که که در قالب سینماهای خصوصی، سینماهای زیر پوشش حوزه هنری و سالن‌های تجهیز شده متعلق به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی تا پیش از شیوع کرونا اکران فیلم در آن‌ها انجام می‌شد.
مازندران در حال حاضر 5 هزار و 331 صندلی سینما در سالن‌های بخش خصوصی، حوزه هنری و بخش دولتی دارد.محمد محمدی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: فعلا در شرایط کرونایی هیچ سینمایی در استان فعال نیست. اما در مجموع تعداد صندلی‌های سینمایی استان شامل سالن‌های بخش خصوصی، حوزه هنری و بخش دولتی پنج هزار و 331 صندلی است.
وی از احتمال افزایش تعداد سالن‌های سینما در مازندران طی ماه‌های آتی خبر داد و گفت: مجتمع تجاری تی‌تی در قائمشهر سه سالن سینمایی آماده تجهیز دارد که مالکان این مجموعه مشتاق به راه‌اندازی سینما در این سه سالن هستند. اما برای صدور مجوز نکاتی مد نظر شهرداری و آتش‌نشانی مد نظر قرار دارد که در حال رایزنی بری حل موضوع هستیم. سرمایه‌گذار آمادگی کامل برای راه‌اندازی سه سینما در این مجتمع دارد و حتی نقشه‌های سینما نیز در اختیارشان گذاشته شده است.
سینماهای فعال
چهار سینمای شقایق نوشهر، بهمن آمل، بهمن بهشهر و سپهر ساری در مجموع با 6 سالن سینما و ظرفیت حدود 2 هزار و 100 صندلی سینماهای فعال زیر پوشش حوزه هنری مازندران هستند. در بین این سینماها سینما سپهر و سینما بهمن 2 سالن دارند.
سینما سپهر ساریاداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران نیز طی سال‌های اخیر اقدام به تجهیز سالن‌های آمفی‌تئاتر به امکانات پخش فیلم کرد که در حال حاضر از آن طرح فقط سالن آمفی‌تئاتر مجتمع فرهنگی هنری حر قائمشهر با 214 صندلی در بین سالن‌های فعال سینما قرار دارد. سالن‌های غدیر جویبار با 178 صندلی و پیامبراعظم (ص) رویان با 284 صندلی نیز برای اکران فیلم‌های سینمایی تجهیز شده بودند که به دلیل کافی نبودن استقبال مخاطبان، از فهرست سینماهای فعال مازندران خارج شدند.
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران با همکاری انجمن سینمای جوان مازندران در شهرهای بدون سینما نیز با استفاده از سینماهای سیار تا پیش از شیوع کرونا امکان اکران فیلم‌های روز سینما به صورت یک یا دو روز در هفته فراهم می‌کرد.
سینما هنر و تجربه در مجتمع فرهنگی هنری وارش بابل زیر نظر مرکز گسترش سینمای تجربی کشور نیز یکی دیگر از سینماهای فعال مازندران است که 350 صندلی دارد و سال 1395 پس از تجهیز، از سالن آمفی‌تئاتر به سالن سینما تغییر وضعیت داد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان مازندران نیز از سال 1397 با تجهیز سالن آمفی‌تئاتر این مجموعه به امکانات سینمایی، شرایط پخش فیلم را فراهم کرد تا پیش از شیوع کرونا عمدتا فیلم‌های مرتبط با رده سنی کودک و نوجوان و همچنین فیلم‌های مستند تجربی را اکران می‌کرد.
سینما شقایق بابلسر نیز همچنان با 650 صندلی و با ساختار قبلی خود در بابلسر تحت مالکیت سپاه و با مدیریت شهرداری آمل فعال است.
سینماهای خصوصی مازندران
علاوه بر سینماهای سینماهای جهان‌نما در چالوس و آزادی و انقلاب در بابل که متعلق به بخش خصوصی هستند، طی چند سال اخیر هشت سالن سینمای متعلق به بخش خصوصی نیز در مازندران ساخته شد و در سه مجتمع تجاری تفریحی در رامسر، آمل و محمودآباد قرار دارد. مجتمع خرید آرامش رامسر سال 1396 همراه با دو سالن سینما به بهره‌برداری رسید که یک سالن 51 صندلی و سالن دیگر 88 صندلی دارد.
خرداد 1398 نیز در آمل سالن‌های سینمای مجتمع تجاری تفریحی اکسین به طور رسمی افتتاح شد. در این مجتمع سه سالن سینما با مجموع ظرفیت 300 صندلی قرار دارد.
سینما اکسین آملآخرین مجموعه سینمایی بهره‌برداری شده در مازندران مربوط به مجتمع تجاری تفریحی سیمرغ محمودآباد است که سه سالن سینما شامل یک سالن 240 نفره و دو سالن 70 نفره در آن ساخته شده است و شهریور 1399 به بهره‌برداری رسید.
پردیس سینمایی ایران که سال‌هاست بحث ساخت آن مطرح می‌شود نیز وارد عملیات اجرایی شده و باید منتظر ماند و دید که این پردیس سینمایی به سرعت در فرآیند ساخت قرار می‌گیرد یا مانند پروژه‌هایی مانند تالار مرکزی ساری، کتابخانه مرکزی ساری، مجتمع فرهنگی هنری میاندورود و مجتمع فرهنگی و هنری رامسر در میانه‌های عملیات اجرایی با موانعی مواجه می‌شود و ساخت آن سال‌ها طول خواهد کشید.
*س_برچسب‌ها_س*
