نگهداری از 4.5 میلیون نمونه حشره در مجموعه ذخایر ژنتیکی کشور

آقای شهاب منظری رئیس بخش رده‌بندی حشرات موزه حشرات هایک میرزایانس موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور گفت: موزه حشرات هایک میرزایانس با شناسایی و نگهداری از حدود 4.5 میلیون نمونه حشره که متعلق به 25 هزار گونه هستند، به بزرگترین موزه حشرات در ایران و خاورمیانه تبدیل شده است.

منظری افزود: این حشرات از زمان تاسیس این موزه در سال 1322 تاکنون به منظور حفظ تنوع زیستی، شناسایی و کنترل آفات، بررسی آفات قرنطینه‌ای داخلی و خارجی و جمع‌آوری داده‌های علمی، اطلاعات و نیازهای اولیه بخش تحقیقات کشور تاسیس شده است. همچنین 4 تا 5 درصد نمونه حشرات در این موزه مربوط به نمونه‌های خارجی هستند.

منظری با بیان اینکه بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات این موزه، شناسایی حشرات مشکوک در حوزه‌های کشاورزی و پزشکی را در زمینه اگروتروریسم و بیوتروریسم انجام می‌دهد، افزود: تاکنون موارد مشکوکی از حشرات آسیب زننده به محصولات کشاورزی و یا آسیب زننده به سلامت انسان از سوی پدافند غیرعامل به این بخش ارسال شده و محققان ما پس از شناسایی و بررسی، اطلاعات مربوط به آن حشرات را آماده و در اختیار پدافند غیرعامل قرار داده‌اند.

او ادامه داد: تشخیص آن که این حشرات مخرب به طور عمدی و یا از طریق تبادل محصولات وارد کشور شده‌اند بر عهده پدافند غیرعامل است.

منظری، بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات را تنها مرجع رسمی شناسایی حشرات در کشور عنوان کرد و گفت: اگر این بخش نباشد، نمونه‌های حشرات برای شناسایی باید به خارج کشور فرستاده شوند که هم به معنای خروج ذخایر ژنتیک به خارج کشور است و هم هزینه‌های بالایی در پی خواهد داشت.

او افزود: گام نخست در کنترل یک آفت، شناسایی درست آن است و اگر این شناسایی درست انجام نشود، هم خسارت آفت و هم اتلاف هزینه برای کنترل آفت را خواهیم داشت.

رئیس بخش تحقیقات رده‌بندی حشرات موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، شناسایی آفات قرنطینه‌ای خارجی و داخلی و مطالعه تنوع زیستی حشرات را از دیگر وظایف این بخش نام برد.

اوگفت: تنوع زیستی یکی از دغدغه‌های کشورهای جهان و اعضای کنوانسیون تنوع زیستی است و هر سال کشورها از جمله ایران تعهد دارند در این زمینه گزارش‌های دوره‌ای تهیه و ارایه دهند.

نگهداری از 80 درصد نمونه گونه‌های گیاهی کشور

مونسی بخشی رئیس بخش تحقیقات رستنی‌ها با بیان این که 88 هزار نمونه گیاهی در کل این مجموعه نگهداری می‌شود، گفت: این 88 هزار نمونه گیاهی، 80 درصد معادل 7 هزار گونه گیاهی را شامل می‌شود.

مونس بخشی افزود: هرباریوم وزارت جهاد کشاورزی دارای هفت بخش است که پنج بخش آن مربوط به شناسایی و نگهداری گیاهان و دو بخش دیگر مربوط به نگهداری قارچ‌ها است.

او ادامه داد: 88 هزار نمونه گیاهی شامل پنج بخش علف‌های هرز، گیاهان دارویی، جلبک‌ها و خزه‌ها، بذور علف‌های هرز و گیاهان آوندی است.

بخشی گفت: در هرباریوم وزارت جهاد کشاورزی نزدیک به 23 هزار نمونه قارچ نیز نگهداری می‌شود که 18 هزار نمونه آن قارچ خشک و حدود 4500 نمونه قارچ زنده هستند و نمونه قارچ‌های زنده در کلکسیون ملی قارچ‌های زنده ایران نگهداری می‌شوند.

او افزود: کلکسیون ملی قارچ زنده ایران در منطقه خاورمیانه منحصر به فرد است و این کلکسیون دو هزار گونه از قارچ‌های ایران را شامل می‌شود که معادل 50 درصد قارچ‌های ایران است.

رئیس بخش تحقیقات رستنی‌های هرباریوم ایران افزود: این قارچ‌ها هم به لحاظ گیاه‌پزشکی و هم از نظر کنترل بیولوژیک مهم هستند. هر جدایی قارچی که در این بخش تهیه می‌شود 400 یورو ارزش‌گذاری اقتصادی شده است.

بخشی گفت: با توجه به تغییر اقلیم و گرمایش زمین، بسیاری از منابع تنوع زیستی ما دستخوش تغییرند و این مجموعه، ذخیره‌گاه ارزشمندی برای نگهداری از گونه‌های گیاهی و استفاده از آن در آینده محسوب می‌شود.