هزینه برق پرمصرف‌ها بر دوش مردم عادی؛ اولین اقدام وزیر نیرو در دولت رئیسی چه باید باشد؟
اگر دولت سیزدهم واقعا به دنبال اصلاح مصرف انرژی باشد، قاعدتا باید اولین هدف گذاری خود مدیریت مصرف مشترکین پر مصرف باشد و مهم‌ترین اقدام در این زمینه باید اجرای سیاست تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها باشد. پس از آن نیز افزایش تولید برق که متاسفانه در سال‌های اخیر هیچ اتفاق مثبتی نیافتاده است.
به گزارش تابناک اقتصادی؛ مدیریت مصرف انرژی موضوعی بسیار مهم است که فرصت‌ها و تهدیدات پیش روی کشور قرار می‌دهد و روند سیاست گذاری در حوزه انرژی در کشور‌های مختلف دنیا نیز بر ضرورت آن تاکید می‌نماید. در نتیجه غفلتی که در حوزه سیاست گذاری در حوزه برق کشور صورت گرفته، کشور در این روز‌های سال به مشکل برق خورده است که به نظر می‌رسد باید با سیاست گذاری علمی و استفاده از الگو‌های صحیح مصرف، جلوی این موضوع را گرفت.
محمد فندرسکی کارشناس انرژی در گفتگو با تابناک اقتصادی در خصوص بالا بودن یارانه‌های انرژی گفت: متاسفانه در حال حاضر، در تولید و توزیع حامل‌های انرژی یارانه بسیاری پرداخت می‌شود. این موضوع سبب شده است بازدهی و بهره‌وری صنعت انرژی در ایران بسیار پایین باشد. این موضوع در اصلاحات قیمتی باید دیده شود و قیمت گذاری پلکانی به صورت کلی یک بحث اقتصادی است، در اقتصاد به عنوان قیمت گذاری تدوینی شناخته می‌شود.
از نظر بنده این موضوع و این شیوه قیمت گذاری ایده درستی است منتهی باید دید که این ایده درست اجرا شده و این پلکان‌ها به درستی طراحی شده است یا خیر. متاسفانه در طرح‌هایی مانند برق امید گفته شده است که از سیستم پلکانی استفاده شده است، اما مشاهده می‌کنیم که نه تنها این تعرفه‌گذاری پلکانی نیست بلکه پرمصرف‌ها هیچ تفاوت قیمتی را احساس نمی‌کنند.
کارشناس انرژی در خصوص کاهش بخشی از کسری بودجه بیان کرد: قیمت گذاری یارانه‌ای برق برای مصرف کنندگان خارج از الگو؛ هزینه زیادی را به دولت تحمیل می‌کند، همین موضوع سبب شده است که مشکلات زیادی در زمینه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در صنعت برق داشته باشیم. متاسفانه قیمت‌گذاری نیز دستوری بوده است و قیمت‌گذای پلکانی به معنای واقعی آن وجود ندارد و این موضوع عملا بهره‌وری تولید برق کشور را نشانه می‌رود.
اگر تعرفه‌گذاری پلکانی برق اصلاح شود و به شیوه صحیح IBT و تعرفه‌گذاری پلکانی اجرا شود، علاوه بر بازدهی بهتر، سرمایه‌گذاری در صنعت برق نیز رونق می‌گیرد. از طرفی دولت نیز از محل مصرف مشترکین پرمصرف و خارج از الگو می‌تواند منابع جدید برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق کشور تامین می‌کند.
وی ادامه داد: نبود تعرفه‌گذاری صحیح پرمصرف‌ها باعث سرشکن شدن هزینه‌ها بر روی دولت و بر روی کل مشترکین شده است و نتیجه آن توزیع بسیار بد یارانه انرژی در بخش صنعت برق کشور است. متاسفانه عدم اجرای تعرفه‌گذاری صحیح و پلکانی IBT موجب شده است بخش اعظمی از مصرف کنندگان عادی که در الگوی بهینه مصرف قرار دارند؛ متضرر شوند و هزینه بالایی نیز به صنعت برق و گاز کشور تحمیل می‌کنند.
وی اظهار کرد: با سیاست تعرفه‌گذاری پلکانی IBT، تعرفه مشترکین پر مصرف و مشترکین خارج از الگو مصرف به گونه‌ای خواهد بود که قیمت بیشتری از آن‌ها دریافت می شود تا دولت بتواند زیر ساخت‌های متناسب با نیاز خارج از الگوی پرمصرفان را، طراحی و توسعه بدهد. این بخش از مشترکینی که پرمصرف هستند بر اساس مبانی اقتصادی باید به جای دریافت یارانه بیشتر، هزینه بیشتری برای مصرف خارج از الگوی خود پرداخت کنند. ارائه تخفیفات مختلف به مشترکین خوش‌مصرف و با مصارف معمولی و درون الگوی بهینه مصرف در غالب یک سیاست کلی در کنار افزایش پلکانی و با قیمت برق انرژی تجدیدپذیر، می‌تواند برای بهبود وضعیت صنعت برق کشور بسیار موثر واقع شود.
فندرسکی کارشناس انرژی در خصوص منابع حاصل از این گران کردن گفت: اگر دولت سیزدهم واقعا به دنبال اصلاح مصرف انرژی باشد، قاعدتا باید اولین هدف گذاری خود مدیریت مصرف مشترکین پر مصرف باشند مهم‌ترین اقدام در این زمینه باید اجرای سیاست تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها باشد. پس از آن نیز افزایش تولید برق که متاسفانه در سال‌های اخیر هیچ اتفاق مثبتی نیافتاده است.
پیش تر، موسی احمدی عضو کمیسیون انرژی مجلس نیز در گفتگو با تابناک اقتصادی در این باره گفته بود: در حال حاضر قیمت‌ها پلکانی محاسبه نمی‌شود و به تازگی مجلس هم به نفع قشر‌های آسیب‌پذیر و مناطق محروم توجه خاصی به این موضوع نشان داد. قطعا نگاه ما باید قیمت فوب خلیج فارس باشد که حامل‌های انرژی هنوز به آن قیمت نرسیده است. واقعیت این است که ما ظرفیت‌های صنعتی زیادی ایجاد کردیم، اما متناسب با این ظرفیت‌های صنعتی نتوانستیم امور زیربنایی را پیش ببریم؛ ایستگاه‌های خود را توسعه بدهیم؛ افت فشار‌های خود را جبران کنیم و ایستگاه‌های موقت خود را تبدیل به ایستگاه‌های دائم کنیم. البته مشکلات و تنگنا‌های مالی و اقتصادی هم در این زمینه بی‌تأثیر نبوده است؛ بنابراین ما نمی‌توانیم بگوییم که صرفا مصرف عمومی باعث این مشکل شده است. ما نتوانستیم سیستم‌های اجرایی خود را با نیازمندی‌های کشور و جامعه هماهنگ کنیم.
وی افزود: باید سیستم قیمت‌گذاری خانگی بر مبنای تعرفه‌گذاری باشد. به این صورت که مردم با مصرف پایین و کسانی که صرفه‌جویی می‌کنند، قیمت برای آن‌ها به همین صورت یارانه‌ای باشد و تخفیفات مختلفی نیز به این افراد رعایت‌کننده الگوی بهینه مصرف داده شود، ولی آن بخش از مشترکان پرمصرف جامعه که واقعا در زمینه مصرف اسراف می‌کنند، قطعا باید هزینه آن را هم بپردازند. ما نه از سوی وزارت نیرو و نه از سوی مجلس به هیچ وجه تصمیمی برای افزایش قیمت پلکان‌های مصرفی عادی و در الگوی مصرف بهینه نداریم، ولی قیمت‌ها برای مشترکان پرمصرف جامعه باید پلکانی مدیریت شود.
به گفته این نماینده مجلس: قطعا با تشویق مردم به مدیریت مصرف و پلکانی کردن قیمت برای پرمصرف‌ها بتوانیم در آینده عرضه و تقاضا را به هم نزدیک کنیم تا این وضعیت سر و سامان پیدا کند. تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها قطعا تأثیرگذار است. وقتی که درآمد ما از پرمصرف‌ها افزایش پیدا کند، می‌توانیم این درآمد‌ها را در راستای هدفمند کردن یارانه‌ها و بهبود وضعیت زیرساخت‌های صنعت انرژی مورد توجه و استفاده قرار دهیم.
همچنین مصطفی رجبی مشهدی سخنگوی صنعت برق در گفتگو با تابناک اقتصادی اظهار داشت: نمی‌توان انکار کرد که اگر مصرف کننده‌ای بیشتر مصرف کند، یارانه انرژی بیشتری نصیبش می‌شود. این یکی از ایرادات وارد به تعرفه پلکانی حال حاضر در کشور است که سهم یارانه انرژی را برای افراد پرمصرف، بیشتر کرده است؛ بنابراین، به نظر می‌رسد اگر بخواهیم برای این موضوع فکر و چاره‌ای بیندیشیم، باید اصلاحاتی برای تعرفه افراد پرمصرف لحاظ و آن را به قیمت واقعی برق نزدیک‌تر کنیم تا یارانه انرژی با حداکثر میزان عدالت، به افراد مختلف جامعه برسد.