«همرفیق» شهاب حسینی، پاسوز دعوای ارشاد و ساترا / ارشاد این بار کوتاه بیا نیست
بعد از صدور مجوز برنامه شهاب حسینی با نام «همرفیق» از طرف سازمان سینمایی، «ساترا» با ارسال اطلاعیه‌ای به رسانه‌ها تأکید کرد که صدور هرگونه مجوز برای پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر صرفا در صلاحیت این سازمان است.
به گزارش خبرنگار فرهنگی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ خبری درباره صدور پروانه ساخت برنامه ترکیبی شهاب حسینی با نام «همرفیق» از طرف سازمان سینمایی منتشر می شود. ساعاتی بعد از این خبر، روابط عمومی سازمان صوت و تصویر فراگیر «ساترا» با ارسال اطلاعیه‌ای به رسانه‌ها تأکید می کند که صدور هرگونه مجوز برای پلتفرم‌های صوت و تصویر فراگیر صرفا در صلاحیت این سازمان است.
در متن این اطلاعیه آمده است: «ساترا ضمن استقبال از تولید محتواهای ایرانی و ورود شخصیت‌های هنری برجسته که قطعا به غنای محتوایی خواهد افزود، اعلام می‌نماید همانگونه که پیش از این بیان شده است، مسئولیت صدور مجوز برنامه‌های ترکیبی و تولیدات تلویزیونی برای انتشار در رسانه های صوت و تصویر، تنها در صلاحیت این سازمان است. لذا بدیهی است پخش هر کدام از این برنامه‌ها در رسانه‌های صوت و تصویر در فضای مجازی منوط به اخذ مجوز اشاره‌شده بوده و فقدان این مجوز مانع از انتشار در پلتفرم‌های صوت و تصویر کشور خواهد شد.»
ارشاد در مقابل ساترا کوتاه نمی آید
در واکنش به این اطلاعیه محمدمهدی طباطبایی‌نژاد معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی توضیح داد: طبق قانون مسئولیت صدور مجوز محتوا در شبکه نمایش خانگی، اعم از فیزیکی و مجازی با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
وی تصریح کرد: از آنجا که همه مکلف به محترم‌شمردن مقررات روشن قانونی هستیم، از تمامی دستگاه‌ها انتظار می‌رود که در میان فعالان حرفه‌ای، بی‌انسجامی دستگاه‌های حاکمیتی را القاء نکنند.
طباطبایی‌نژاد تأکید کرد: بی‌تردید در ابهام‌سازی، از یکسو افراد شریف و قانونمند گرفتار سردرگمی می‌شوند و از سوی دیگر قانون‌شکنان، فرصت قانون‌گریزی پیدا می‌کنند.
داستان دنباله دار مجوز
VOD مخفف عبارت Video on Demand به معنای «برنامه ویدئویی درخواستی ضبط شده» است که در دهه 1990 میلادی راه‌اندازی شد و با توسعه زیرساختی توانست علاوه بر بازدهی بالا برای عموم مردم، همزمان برای گردانندگان خود درآمدی نیز داشته باشد. نت‌فلیکس از نمونه‌های جهانی و نماوا و فیلیمو از نمونه‌های ایرانی VOD هستند که درآمدشان را با حق اشتراک تأمین می‌کنند. این سرویس در سال 1394 وارد ایران شد. با این حال از آغاز فعالیت این سامانه، جدالی بر سر اینکه مجوز ارائه دهندگان این سرویس را وزارت ارشاد باید بدهد یا صداوسیما آغاز شده و همچنان ادامه دارد.
ماجرای دعوای صدا و سیما بر سر مجوز فقط با VOD ها نیست بلکه به کل صنعت ویدیو استریم در کشور مربوط می شود. صداوسیما، تمام فضای صوتی و تصویری کشور را با استناد به اصل‌های 44 و 175 قانون اساسی، در انحصار خود می داند؛ دو اصلی که از سوی مقامات ارشد کشور از جمله رئیس قوه قضاییه متکی به نظریه شورای نگهبان بر آن ها تاکید وجود دارد که «صوت و تصویر فراگیر» در قلمرو مدیریت سازمان صداوسیما تعریف می‌شود.
در برهه ای از زمان، دولت از این مجوز درمقابل صدا و سیما حراست می کرد چرا که صدور این مجوزها را در حوزه اختیارات قوه مجریه می دانست. در همین دوران سازمان صداو سیما، کنترل سرویس های VOD را به هر نحو، مغایر با قانون اساسی می دانست و حتی در دوره ای نهادی به نام سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی را نیز راه اندازی کرد. جدال بر سر این موضوع اما، از دوره ریاست محمد مهدی حیدریان بر سازمان سینمایی وجود داشت و تا این لحظه نیز ادامه دارد. حیدریان در همین رابطه در گفت‌وگویی با ایلنا گفته است: «صدور مجوز برای امور اجرایی فقط وظیفه قوه مجریه است و سازمان صداوسیما همان زمانی که قصد داشت شرکت سروش را تأسیس یا محصولاتش را از طریق ویدیو یا نوار کاست عرضه کند، از ارشاد مجوز می‌گرفت.»
مجلس وارد این بازی می شود
در ادامه اقدامات صدا و سیما برای در اختیار گرفتن سرویس های ویدیو استریم، کمیسیون فرهنگی مجلس دوم اردیبهشت 1397 ماده ای را تصویب کرد که بر اساس آن «مسئولیت صدور مجوز و تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی و نظارت بر آن منحصرا بر عهده سازمان صداوسیماست و در صورت تصویب در جلسه علنی مجلس، اجرایی می‌شود». البته این طرح با مخالفت محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات روبه‌رو شد؛ او معتقد بود که انحصارصداوسیما فقط باید محدود به بحث تلویزیون اینترنتی (IPTV) باشد و نباید این انحصار به VOD ها نیز مرتبط شود.
بی کفایتی ارشاد کار دستش داده
محمدرضا عباسیان، تهیه کننده سینما در توضیح دلایل جدالی که در حوزه صدور مجوز بین وزارت ارشاد و سازمان صدا و سیما صورت گرفت، می گوید: «طبق قانون اساسی صوت و تصویر فراگیر و تولیدات این حوزه باید زیرمجموعه صدا و سیما قرار بگیرد. با این تعریف VOD ها نیز باید زیرمجموعه همین سازمان باشند. اما در نقطه مقابل این تعریف، دولت و وزارت ارشاد معتقد بودند که VOD، صوت و تصویر فراگیر را شامل نمی شود؛ در واقع این جدال در تعریف حقوقی صوت و تصویر فراگیر وجود داشت و به لحاظ حقوقی نیز حق با دولت و وزارت ارشاد بود. VOD، صوت و تصویر فراگیر محسوب نمی شود زیرا این ترکیب به این معناست که شما در صوت و تصویر فراگیر نتوانی سابسکرایب نهایی را تشخیص بدهی؛ به عبارتی در فرستنده تلویزیون مشخص نیست که چه کسی کدام تصویر و کانال را تماشا می کند، در حالی که در سامانه های VOD این امکان وجود دارد و مشخص می شود که کدام مخاطب، چه محصول را تماشا کرده است.»
عباسیان درباره دلایل خلع ید وزارت ارشاد از صدور مجوز در شبکه نمایش خانگی اضافه می کند:«آن چه که اختیار صدور مجوز را از وزارت ارشاد گرفت و به صدا و سیما داد، ضعف وزارت ارشاد در کنترل محتوا بود، چرا که به محتوایی که وزارت ارشاد مجوز آن را صادر می کرد اعتراض بسیاری وارد شد. به عبارت دیگر وزارت ارشاد به خاطر سو مدیریت، حق قانونی خود را از دست داده است. اما اینکه آیا صدا و سیما زیرساخت های لازم برای اجرایی شدن این اختیار را دارد یا نه، مساله دیگری است.»
جدالی که با لغو مجوز برنامه «همرفیق» به کارگردانی شهاب حسینی، حالا رنگ و بوی جدی تری به خود گرفته است و شاید برای نخستین بار است که بعد از اطلاعیه «ساترا» مبنی بر صدور هر گونه مجوز برنامه به صلاحدید این سازمان، در جوابیه آن طباطبایی نژاد به عنوان معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی واکنش نشان می دهد و صدور مجوز برنامه در شبکه نمایش خانگی را در حیطه اختیارات ارشاد می داند. دعوایی که فقط سردرگمی اهالی رسانه را در پی دارد، کاش با مدیریتی حساب شده به زودی پایان پذیرد.
انتهای پیام /
