واردات خاک فسفات برای احیای تولید در بوشهر

هرچند سیاست جمهوری اسلامی و دولت تدبیر و امید در سال‌های اخیر برکاهش واردات و افزایش صادرات و رسیدن به خودکفایی و قطع وابستگی در بخش های مختلف تولیدی متمرکز شده‌است اما در میان کالاها اقلامی وجود دارد که به عنوان مواد اولیه برخی کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی واردات آنها ناگزیر است و تامین آنها از خارج نه تنها لطمهای به اقتصاد کشور نمی‌زند بلکه زمینه را برای افزایش تولید، اشتغال و صادرات فراهم می‌کند.

از طرفی تامین کود شیمیایی مورد نیاز بخش کشاورزی کشور از جمله کودهای فسفاته از اقلامی است که در سالهای اخیر سعی شده با اتکا به تولیدات داخلی زمینه کاهش واردات آن فراهم شود اما به دلیل کمبود مواد اولیه آن که "خاک فسفات" است تاکنون دستیابی به این مهم محقق نشده‌است.

همچنین یکی از مشکلات مهم در بخش کشاورزی ایران کمبود عنصر فسفر در خاک آن است که این موضوع موجب تضعیف برگ و ساقه و کاهش عمل فتوسنتز گیاهان می‌شود و به همین علت میوه دهی و بار دهی گیاهان و درختان کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند.

خاک فسفات ماده اولیه و ضروری در تولید کودهای شیمیایی و تنها راه تولید این کودها نیز وجود فسفات معدنی است، علاوه براین این خاک ماده اولیه و ضروری در تولید اسید فسفریک است به این صورت که پس از استخراج از معدن و کوبش آن را با اسید سولفوریک شست وشو داده و اسید فسفریک تولید می‌شود.

با کاربرد خاک فسفات در کشاورزی می‌توان علاوه بر تامین فسفر مورد نیاز گیاهان و درختان، موجب بهبود شرایط مکانیکی خاک نیز شد.

به همین دلیل یکی از جمله اقلامی که واردات آن در سال جهش تولید نیاز ضروری است تا با یک چشم انداز چند ماهه حتی شرایط برای صادرات کود فسفاته از استان بوشهر فراهم شود، مواد اولیه آن (خاک فسفات معدنی) است از اواخر خردادماه امسال تاکنون 2 کشتی حامل خاک فسفات با ظرفیت 40 هزار تن از کشور سوریه وارد بندر بوشهر شده و مواد اولیه مورد نیاز راه‌اندازی مجدد 2 کارخانه تولیدی کود شیمیایی در این استان را فراهم کرده‌است.

کودی که به گفته از یکی از مدیران کشاورزی استان بوشهر در صورت استفاده صحیح میزان تولید محصولات کشاورزی را تا 25 درصد افزایش میدهد، علاوه براین واردات خاک فسفات به عنوان مواد اولیه کارخانه‌های تولید کود شیمیایی بارقه امید را برای رونق فعالیتهای تجاری در این حوزه را کرده‌است.

گام‌های اولیه در راستای بی‌نیازی به واردات

مدیر شرکت خدمات حمایتی بخش کشاورزی استان بوشهر گفت: برای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و باتوجه به برنامه این شرکت در کشور که رسیدن به خودکفایی در تولیدکودهای شیمیایی و بی نیاز شدن از واردات در این زمینه است، اقدامهای لازم برای واردات خاک فسفات به عنوان خوراک کارخانه‌های داخلی تولید کودشیمیایی را دردستورکار قرار داده‌است.

شاپور رضایی افزود: ازآنجایی که 2 کارخانه تولیدکودهای شیمیایی فسفاته دراستان بوشهر وجود دارد و با حداقل ظرفیت تولید درحال فعالیت بودند با پیگیری‌های صورت گرفته و حمایت مسئولان ارشد این استان از اواخر خردادماه سال جاری تاکنون 2 کشتی (هرکدام با ظرفیت 20هزار تن) حامل خاک فسفات وارد مجتمع بندری نگین در بوشهر شد.

وی ادامه داد: این محمولهها پس از تخلیه به انبارهای شرکت خدمات حمایتی بخش کشاورزی استان بوشهر واقع در منطقه ویژه اقتصادی انتقال یافت تا در نهایت به منظور تولید کود فسفاته به کارخانه‌ها تحویل شود.

رضایی یادآور شد: به طور تقریبی میزان کود فسفاته مورد نیاز کشور در سال 500 هزارتن و مجموع ظرفیت اسمی کارخانه های ارکان شیمی و پرشین شیمی واقع در استان بوشهر 150 هزارتن است که هم اکنون یکی از این کارخانه‌ها باظرفیت تولیدی حدود 50 هزارتن فعالیت خود را از سرگرفته‌است.

رضایی بیان کرد: در صورت فراهم شدن به موقع مواداولیه و خاک فسفات هر دو کارخانه می‌توانند با ظرفیت کامل 150 هزارتن معادل 30 درصد مصرف کودهای فسفاته کشور را تامین و نقش موثری در بی نیاز شدن کشور از واردات این کالا ایفا کنند.

وی اظهار داشت: این مهم علاوه بر صرفه جویی ارزی و کاهش واردات، امکان صادرات کود به سایر کشورها را نیز ممکن میسازد.

رضایی افزود: درسالی که به نام جهش تولید نام‌گذاری شده تامین بموقع و کافی کودهای شیمیایی و استفاده بهینه کشاورزان علاوه بر بالابردن کیفیت محصول حداقل 25 درصد در افزایش تولیدات آنها موثر خواهد بود.

وارداتی برای احیای تولید و اشتغال 

رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: 2 واحد تولیدی کود شیمیایی که به دلیل مشکل تامین خاک و سرمایه در گردش موردنیاز تعطیل بودند با حمایت دولت و رفع موانع، فعالیت خود را از سرگرفتند.

سید حسین حسینی افزود: برای برطرف کردن مشکلات و موانع و حمایت از واحدهای تولیدی با پیگیری‌های مستمر سازمان صنعت، معدن و تجارت خاک فسفات و با مشارکت بانک صنعت و معدن استان بوشهر سرمایه در گردش مورد نیاز واحدهای تولید کودشیمیایی پرشین شیمی و صنعت پژوهان به منظور تامین کود مورد نیاز بخش کشاورزی کشور تامین شد.

وی اضافه کرد: ظرفیت تولید کارخانه صنعت پژوهان 6 هزار تن کود کامل و پرشین شیمی 60 هزار تن اسید فسفوریک در سال است که با از سرگیری فعالیت این واحدها در مجموع اشتغال 29 نفر احیا شده‌است.

حسینیبیان کرد: همچنین با پرداخت تسهیلات سرمایه درگردش و مواد اولیه مورد نیاز واحد تولیدی ارکان شیمی با ظرفیت تولید 50 هزار تن کودهای کامل و اشتغال 75 نفر در این استان نیز به ظرفیت کامل در زمینه انواع کود شیمیایی خواهد رسید. حسینی ادامه داد: بر این اساس میزان تولید انواع کودهای فسفاته ساده و تریپل در استان بوشهر به 300 هزار تن در سال افزایش می‌یابد.

وی اظهار داشت: با تحول اساسی و چشمگیری که در تولید کودهای فسفاته صورت خواهد گرفت، نیاز بخش کشاورزی به کودهای اوره از داخل کشور تامین و علاوه برآن زمینه صادرات کودهای فسفاته فراهم خواهد شد. رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بوشهر گفت: چهار رویکرد محوری این وزارتخانه در سال جاری جهش تولید، اتمام طرح‌ها و پروژه‌های نیمه تمام، توسعه صادرات و کنترل واردات و تنظیم بازار است.

حسینی یادآورشد: در محور جهش تولید برنامه‌های کلیدی شامل تامین مواد اولیه، شناسایی بازارهای صادراتی، تعمیق و توسعه ساخت داخل و تامین نقدینگی واحدهای تولیدی است.

 رونق تجاری بندر بوشهر

عضو اتاق بازرگانی بوشهر گفت: حضور کشتی فله بر 20 هزار تنی خاک فسفات ظرفیتی جدید برای توسعه و رونق تجاری این بندر است.

سیروس دهقانی افزود: حضور این کشتی 20 هزار تنی خاک فسفات برای نخستین بار در بوشهر یک اقدام بزرگ بود که نشان داد بندر بوشهر ظرفیت پهلوگیری این کشتی‌ها را دارد و این مهم یک فرصت طلایی برای توسعه بندر، رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی خواهد بود.

وی عنوان کرد: در این زمینه تلاش‌های مسئولان استانداری، گمرک و اداره کل بنادر و دریانوردی بوشهر که از ابتدا تا انتها برای ورود کشتی فله بر 20 هزارتنی خاک فسفات همکاری داشتند، قابل تقدیر است.

دهقانی گفت: تا تکمیل شدن جاده اصلی دسترسی به جزیره نگین جاده دسترسی موقت کنونی وضعیتی ناهموار و خطر آفرین دارد که انتظار است با همت مسئولان استانی نسبت به ترمیم و روکش آسفالت آن اقدام شود.

وی ادامه داد: جزیره نگین با 450 هکتار یک فرصت طلایی برای طرح‌های بندری بوشهر است که پایانه کانتینری، پایانه فله بر و پایانه چند منظوره سه پروژه بسیار مهم بندری در این جزیره است.

دهقانی ادامه داد: به طور قطع حضور نخستین کشتی فله بر فسفات و کشتی‌های کالاهای اساسی که با حمایت مدیران ارشد استان رخ داد می‌تواند رونق بخش بندر بوشهر باشد و در زمینه صادرات می‌تواند توانایی‌های این بندر را دو چندان کند.

معاون هماهنگی و امور اقتصادی استانداری بوشهر نیز گفت: ورود محموله خاک فسفات به بندر بوشهر اتفاق بزرگی در رونق تجاری و اقتصادی بوشهر محسوب و زمینه توسعه بیش از پیش استان بوشهر و اجرای طرح‌های اشتغال‌زایی را فراهم می‌کند.

سعید زرین فر افزود: با ورود کشتی حامل خاک فسفات از طریق مجتمع بندی نگین و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در آینده امکان صادرات کود فسفات از بندر بوشهر فراهم می‌شود.

وی ادامه داد: در این زمینه با توجه جدی به زیر ساخت‌های جزیره نگین اشاره کرد و گفت با تقویت زیر ساخت‌ها شاهد رونق بیش از بیش بندر بوشهر خواهیم بود.

زرینفر گفت: استان بوشهر در کنار واردات این کالا قابلیت تولید و صادرات این محصول به خارج از کشور را دارد.

وی با بیان اینکه واردات خاک فسفات برای بخش کشاورزی کشور حیاتی است، افزود: با هماهنگی صورت گرفته این خاک بعد از ورود به عنوان مواد اولیه مورد استفاده صنایع تولیدی در منطقه ویژه اقتصادی 2 بوشهر ذخیره خواهد شد.

زرین فر با تاکید بر هماهنگی گمرک و بندر برای تخلیه این کشتیهای حامل خاک فسفات بیان کرد: انتظار داریم تخلیه این کشتی‌ها بدون معطلی و در کمترین بازه زمانی انجام شود.

اختصاص 60 میلیارد تومان به جاده دسترسی جزیره نگین

مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر نیز با اشاره به افزایش حجم تردد کامیون‌ها در مسیر مجتمع بندری نگین بوشهر در پی پهلوگیری کشتی‌های حامل خاک فسفات و کالاهای اساسی گفت: برای توسعه زیرساخت‌های این مجتمع بندری، دومین جاده دسترسی آن با اعتبار 60 میلیارد تومان احداث می‌شود.

سیاوش ارجمندزاده افزود: جاده کنونی دسترسی به مجتمع بندری نگین بوشهر نیاز به بازسازی و ترمیم دارد که تلاش می‌شود طرح اصلاح این محور در دستور کار قرار گیرد.

وی عنوان کرد: در مجتمع بندری نگین بوشهر اسکله‌ها و پایانه‌های مهم بندری طراحی و اجرایی شده که نقشی مهم در پهلوگیری کشتی‌هایی با حجم و ظرفیت بالای کالاهای تجاری، صادراتی و وارداتی دارد.

• وزارت جهاد کشاورزی
• بوشهر
• وزارت صنعت معدن و تجارت
• جهش تولید