واکنش شمس‌الواعظین به استرداد لایحه فضای مجازی / شکل‌گیری شایعه کل گزارش‌های رسمی و غیررسمی را زیر سؤال می‌برد

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، ماشاءالله شمس‌الواعظین، روزنامه‌نگار پیشکسوت و فعال رسانه ای، در گفت و گویی درباره استرداد لایحه «مقابله با انتشار محتوای خبری خلاف واقع در فضای مجازی» بیان کرد: پس گرفتن این لایحه را باید به فال نیک گرفت، اما کار مثبت‌تر این است که دولت وفاق ملی دکتر پزشکیان نشان داد اهمیت و احترام خاصی برای صاحبان اندیشه و فکر قائل است. لذا شعار دولت که «ما کارشناس‌محور خواهیم بود» عملیاتی شده و نگرانی اهالی رسانه را کاهش می دهد.

بنابر گزارش ایرنا، وی با بیان اینکه نگاهی که قوه قضائیه به این موضوع و لایحه داشته است مربوط به امروز و دوره پساجنگ نبوده و این نگاه مربوط به گذشته است تأکید کرد: ما باید درمورد موضوعات داخلی پاره‌ای از مسائل را در ارتباط با موضوع جنگ 12 روزه ببینیم و کاری نکنیم که نقض غرض شود.

این فعال سیاسی افزود: این در شرایطی است که گردش اطلاعات با وجود محدودیت‌های جنگ قابل توجه بود، اما این گردش اطلاعات تقریبا سازگار و منطبق با پروتکل‌های روزنامه نگاری بحران بود.

وی در ادامه گفت: من به دور از هرگونه تمایل سیاسی این لایحه را بررسی کردم و به این نتیجه رسیدم که این لایحه درصورتی که در مجلس تصویب و تبدیل به قانون شود با مشکل بزرگی مواجه خواهد شد و آن اینکه بعد از اجرای این قانون در مورد هر رویدادی دو روایت خلق خواهد شد؛ روایت رسمی و روایت غیررسمی. روایت رسمی روایتی است که دولت و نهادهای حکومتی اعلام می‌کنند. اما در جوامعی مانند ایران معمولا روایت‌های غیررسمی مورد توجه قرار می‌گیرند و اصالت خبری معمولا بر دوش روایت‌های غیررسمی می‌افتد و در این صورت نقض غرض خواهد که خوشبختانه دولت جلوی آن را گرفت.

شمس‌الواعظین خاطرنشان کرد: اگر این لایحه استمرار پیدا می‌کرد با وجود ساخته شدن دو روایت، اتفاق دیگری هم در حاشیه این قانون می‌افتاد و آن خلق شایعه بود. شکل‌گیری شایعه کل گزارش‌های رسمی و غیررسمی را زیر سؤال می‌برد و شایعه آرام آرام خودش تبدیل به یک رسانه می‌شود و متأسفانه در کشور ما حتی گاهی قوی‌تر از رسانه ملی و رسمی می‌شود!

این فعال رسانه ای با ابراز امیدواری نسبت به اینکه دولت پیش از آنکه لوایحی از این دست را تقدیم مجلس کند، با کارشناسان و نخبگان پیرامون آن مشورت و رایزنی کند، اظهار داشت تکرار چنین وقایعی برای دولت خوب نیست.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا قوانین موجود برای مقابله با انتشار محتوای خلاف واقع کفایت می‌کند، یا ناظر به تفاوت‌های رسانه و پلتفرم‌ها باید این تفاوت‌ها به رسمیت شناخته شود، تصریح کرد: ما در این زمینه قوانین زیادی داریم و قوه قضائیه نمی‌تواند با این استدلال که این مطلب در فضای مجازی منتشر شده با آن برخورد نکند، فضای مجازی و غیرمجازی ندارد، اگر کسی محتوای خلاف واقعی را منتشر کند باید پاسخگو باشد. نباید این تفکیک صورت می‌گرفت، این تفکیک حتی قضات را دچار سردرگمی می‌کند که با فلان مورد انتشار محتوای مجرمانه با توجه به کدام یک از قوانین باید برخورد کنند!

شمس‌الواعظین با انتقاد از محتوای این لایحه گفت: در این لایحه فرض بر این گذاشته شده است که هر آنچه در فضاهای مجازی منتشر می‌شود به نحو بالقوه متضمن محتوای مجرمانه تلقی می‌شود. بنابراین سازمان یا نهادی باید هر چیزی را که منتشر می‌شود رسیدگی کند که آیا این مطلب مصداق مجرمانه است یا خیر؟

وی با بیان اینکه در فضای مجازی اتفاق مثبتی از جانب مخاطبان و برخی افرادی که به نحوی مشهور و شناخته شده در این فضا هستند در حال شکل‌گیری است و آن اینکه مخاطبان با محتوای تولید شده توسط سلبریتی‌ها مسئولانه مواجه می‌شوند، گفت: به عنوان مثال من در دوران جنگ در مصاحبه‌ای گزارشی از یک تماس که توسط ایالات متحده انجام شده بود را بیان کردم، بابت آن گزارش [مخاطبان] من را مورد بازخواست قرار دادند و من ناچار شدم بگویم منابع دیپلماتیک وزارت خارجه منبع خبر من هستند.

شمس الواعظین تاکید کرد: بنابراین ما اگر اجازه دهیم در یک فضای آزاد دروازه‌بانی مفاهیم و محتواها به عهده مخاطب باشد، از یکی از سالم‌ترین و پخته‌ترین و مسئولانه‌ترین جوامعی برخوردار خواهیم بود که پیام‌ها و محتواهای رسانه‌ای را کورکورانه نخواهد پذیرفت، مگر اینکه آنها را با عقل و منطق سازگار ببیند، یا از قبل به آنها ایمان داشته باشد که خبرهای بدون مرجع را منتشر نمی‌کنند.

این فعال سیاسی و رسانه ای در خاتمه تأکید کرد: انتقال اعتماد به مخاطبان و کاربران فضای مجازی، یکی از هوشمندانه ترین اقداماتی است که دولت ها می‌توانند در حق شهروندان و افکار عمومی خودشان انجام دهند.

29215