وقتی پول نیست، چرا تعهد ایجاد کنیم؟!

به گزارش ایسنا، در یکی دو روز اخیر تعدادی از فعالان تئاتر خیابانی از استان‌های گوناگون بیانیه‌ای اعتراضی درباره عملکرد دفتر تئاتر خیابانی منتشر کردند و برخی از آنان در گفتگوهایی مجزا که روز گذشته، سه شنبه 31 فروردین ماه بر خروجی ایسنا قرار گرفت، گله‌های خود را مطرح کردند.

اما سامان خلیلیان مدیر دفتر تئاتر خیابانی، به تشریح عملکرد این دفتر پرداخت و این اعتراض‌ها را رد کرد.

او در آغاز توضیحاتی درباره فعالیتهای این دفتر در دوران کرونا ارایه کرد و به ایسنا گفت: از زمان شروع کرونا در اسفند سال 98 اولین فراخوان تئاتر برای برگزاری نمایش در خانه‌ها را با هدف سرگرم‌سازی مردم در قرنطینه از طرف دفتر تئاتر خیابانی منتشر کردیم که با همکاری انجمن نمایش بوشهر و موسسه «نیم دری» برگزار شد.

خلیلیان ادامه داد: اواخر اردیبهشت، همایش دیگری را برای اجرای تئاتر خیابانی همزمان با تهران در 4 استان با حفظ فاصله گذاری برگزار کردیم. تلاش کردیم در عین تعطیلی تئاتر، چراغ این هنر را روشن را نگه داریم. اما تابستان، پیک بعدی کرونا سبب تعطیلی تئاتر شد. با این حال شهریورماه 118 نمایش خیابانی در استان‌های کردستان، ایلام، خوزستان و کرمانشاه به مناسبت هفته دفاع مقدس اجرا شدند.

وی افزود: جشنواره تئاتر مجازی نور موضعی هم با همکاری استان ایلام برگزار شد. ضمنا در مناسبت‌های دیگری مانند شب یلدا هم اجراهای مجازی داشتیم. در مجموع برای برگزاری چند جشنواره مجازی برنامه‌ریزی کردیم زیرا با استعلامی که از استان‌ها می‌گرفتیم، امکان اجرای زنده نبود. لازم به توضیح است گاهی ستاد ملی مقابله با کرونا اجازه فعالیت تئاتری می‌داد اما ستادهای استانی این اجازه را نمی‌دادند.

او درباره عملکرد دفتر تئاتر خیابانی در حوزه تولید نمایش توضیح داد: بعد از افتتاح تلویزیون تئاتر ایران، به سفارش انجمن هنرهای نمایشی چند گروه در استان‌ها نمایش‌های آیین سنتی را که بیشتر خیابانی هستند، تولید کردند که از اول فروردین ماه تا روز جهانی تئاتر (7 فروردین) در این تلویزیون بارگذاری شدند.

خلیلیان افزود: در زمینه آموزش هم از آنجا که فعلا امکان برگزاری کارگاه به صورت فیزیکی وجود ندارد، استادانی را در حوزه‌های طرح و ایده، کارگردانی و بازیگری دعوت کرده‌ایم تا با حضور آنان فیلم‌های آموزش تهیه شود و از طریق تلویزیون تئاتر ایران در دسترس همه علاقه‌مندان قرار بگیرد.

مدیر دفتر تئاتر خیابانی در ادامه درباره اجراهای عمومی نمایش‌های خیابانی گفت: پس از چند سال پیگیری، سال گذشته موفق شدیم ردیف بودجه مستقلی برای تئاتر خیابانی در استان‌ها تعریف کنیم و این ابلاغ هم انجام شد. پیش از این یکی از معضلات ما، نبود بودجه مستقل برای تئاتر خیابانی بود و در استان‌ها هم معمولا همه بودجه به گروه‌های صحنه‌ای اختصاص پیدا می‌کرد ولی از سال گذشته هر استان به تناسب و تناوب، بودجه‌ای برای تولید و آموزش تئاتر خیابانی دریافت می‌کند. هرچند بودجه‌ای حداقلی است ولی در کنار آن با انجام یکسری رایزنی‌ها، حمایت‌های دیگری را هم جلب می‌کنیم.

خلیلیان افزود: دفتر تئاتر خیابانی با توجه به بضاعت‌های موجود برای تولید و اجرای نمایش برنامه‌ریزی می‌کند. نمی‌خواهیم از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنیم ولی در استان‌ها بخش عمده‌ای از برنامه‌ریزی‌ها بر عهده خود استان‌هاست. همچنانکه در همین دوران کرونا در تهران با رایزنی‌هایی که انجام دادیم، دوستانی مانند سعید چنگیزیان در فضای باز فرهنگسرای نیاوران اجرا داشتند ولی همین فعالیت‌ها هم با تعطیلی تئاتر، متوقف شد همچنانکه اجرای نمایش «در انتظار گودو» امیررضا کوهستانی هم در فضای باز باغ کتاب، تعطیل شد. با این حال هر زمان که فرصتی پیش آمد، برنامه‌هایی را پیش بردیم و این گونه نبود که دست روی دست بگذاریم تا کرونا برود.

او با اشاره به گسترش کرونا در استان‌های گوناگون یادآوری کرد: در یک سال گذشته بسیاری از استان‌های ما در وضعیت قرمز یا نارنجی بودند. حتی وقتی رویداد دیگری را جایگزین جشنواره مریوان کردیم، بسیاری از گروه‌ها برای آماده کردن نمایش‌های خود دچار مشکل شدند زیرا عموما فضایی برای تمرین نبود. در بیشتر استان‌ها در سالن‌های تمرین در ادارات ارشاد را قفل کرده بودند.

این فعال تئاتر خیابانی با اشاره به اینکه اجراهای عمومی خیابانی به مدت 5 سال در تهران تعطیل بوده است، توضیح داد: ما این اجراها را احیا کردیم. تعطیلی آنها به دلیل نبود بودجه بود. وقتی پولی نمی‌دهند نمی‌توانیم تعهدی ایجاد کنیم ولی در این دوره با برگزاری برنامه‌هایی مانند تئاتر در خانه، جشنواره‌های آنلاین یا مجازی و... تلاش کردیم از گروه‌ها حمایت کنیم. به هر حال باید بضاعت و شرایط را هم سنجید.

وی برخی از اعتراض‌های مطرح شده را غرض‌ورزانه دانست و اضافه کرد: در پاسخ به دوستانی که معتقدند در اداره کل هنرهای نمایشی برای تئاتر خیابانی ریل‌گذاری نداریم، باید بگویم ریل گذاری ما مشخص است و می‌توان رشد یا رشد نیافتگی این حوزه را در سال‌های اخیر ارزیابی کرد همچنانکه اهداف تئاتر خیابانی مشخص است ولی نکته مهم این است که ما برای شخص کار نمی‌کنیم. قرار نیست ریل‌گذاری ما برای اشخاص خاصی باشد. ضمن اینکه من به عنوان مدیر کانون تئاتر خیابانی قرار نیست خودسرانه کاری کنم بلکه همه تصمیم‌گیری‌ها با مشورت و همفکری اداره کل و انجمن هنرهای نمایشی است.

خلیلیان تاکید کرد: برنامه‌ریزی ما کلان و سیاستگذاری‌مان کشوری است و برنامه‌های ما بر اساس مطالبات شخصی افراد نیست ولی منظور این دوستان مطالبات شخصی است و از آنجا که اقدامات ما در راستای مطالبات آنان نیست، چنین مباحثی را مطرح می‌کنند.

او با اشاره به برخی سخنان مبنی بر نبود فعالیت‌های پژوهشی در دفتر تئاتر خیابانی اضافه کرد: مگر همه فعالیت‌های پژوهشی به سفارش دفترها یا بخش دولتی انجام می‌شود؟ بلکه پژوهشگرانی که مدعی دانش هستند، بر مبنای احساس نیاز، پژوهش می‌کنند. اگر افراد پژوهش و تولید اندیشه نمی‌کنند، در حوزه اختیارات ما نیست. کما اینکه گفته‌ایم هر کس مقاله یا کتابی در زمینه تئاتر خیابانی داشته باشد، با طیب خاطر آن را منتشر می‌کنیم. اگر کسی مدرکی دارد که پژوهشش منتشر نشده است، ارایه دهد.

خلیلیان ادامه داد: برخی دوستان می‌گویند در دنیا در همین مقطع کرونا تئاتر خیابانی اجرا شده در حالیکه چنین نیست. همه فعالیت‌های نمایشی و تجمع‌ها و حتی بزرگترین جشنواره های دنیا تعطیل شده بودند.

او خاطرنشان کرد: یکی از دوستان معترض که می‌گوید امکان کار برایش فراهم نشده، همین نوروز کاری را به سفارش انجمن هنرهای نمایشی تولید کرد که هنوز فیلم آن در تلویزیون تئاتر ایران قابل دیدن است. چراکه نوروز امسال عموما گروه‌هایی از استان‌ها نمایش‌هایی بر اساس آیین‌های ملی‌مان کار تولید کردند. همه این نمایش‌ها هم فیلمبرداری شده و در دسترس هستند.

خلیلیان تاکید کرد: وقتی درباره استان‌ها صحبت می‌شود، باید خودشان هم وسط بیایند. مشکل اصلی ما کمبود بودجه تئاتر است ولی همه چیز را نمی‌توان به اداره کل هنرهای نمایشی منوط کرد. در استان‌ها هم علاوه بر ادارات کل، ارگان‌هایی مانند شهرداری که بودجه فرهنگی دارند، می‌توانند همراهی کنند. بنابراین بخشی از مظلوم بودن استان‌ها به عملکرد خود آن استان برمی‌گردد.

او درباره موارد مطرح شده در زمینه اعلام دیرهنگام فرخوان‌ها که فرصت تولید را از یکسری از گروه‌ها گرفته است، توضیح داد: تاخیر بابت اطمینان از تخصیص بودجه بوده است. می‌توان همایش و برنامه برگزار کرد ولی دینی را که از بابت مسائل مالی بر گردن‌مان می‌ماند، چه کنیم؟ ما هم دوست داریم فراخوان را زمانی اعلام کنیم که گروه‌ها فرصت تولید کار داشته باشند ولی عموما در آخرین مراحل از بابت پرداخت بودجه اطمینان پیدا می‌کنیم و همیشه بستر تامین بودجه از سوی اداره کل نیست بلکه در بسیاری موارد، بودجه از طریق هم‌افزایی با دیگر ارگان‌ها تامین می‌شود.

خلیلیان خاطرنشان کرد: در حال حاضر هم منتظر مشخص شدن ردیف بودجه سال 1400 هستیم تا به استان‌ها ابلاغ شود و آنها هم بر اساس آن برنامه‌ریزی کنند.

او در پایان تاکید کرد: همه تلاش من بر حفظ جایگاه تئاتر خیابانی و هنرمندان آن است. هرگز منافع شخصی برایم مطرح نبوده و اگر برخی دوستان گله دارند که در هیات‌های انتخاب و داوری از آنان بهره نمی‌بریم، باید در نظر بگیرند وقتی به عنوان شرکت‌کننده، کار می‌فرستند طبیعتا نمی‌توانند در هیات‌های انتخاب حضور داشته باشند. اگر این موضوع به نظرشان غرض ورزی است، بحث دیگری است. ضمن اینکه همواره کوشیده‌ایم در ترکیب هیات انتخاب و و داوری، دانش‌آموختگان تئاتر و کسانی را که در تئاتر خیابانی صاحب تجربه، تالیف یا پژوهش هستند، دعوت کنیم. چرا که متاسفانه در دانشکده‌های هنری ما هنوز دو واحد آموزشی برای آشنایی با تئاتر خیابانی و محیطی وجود ندارد. بنابراین متخصصان تئاتر خیابانی یا دانش‌آموختگان دانشگاه هستند یا کسانی که در این حوزه صاحب تجربه و سابقه شده‌اند. همین افراد هم با همفکری دبیران جشنواره‌ها انتخاب می‌شوند چراکه من به تنهایی تصمیم گیرنده نیستم و تاکید دارم که در تئاتر خیابانی مافیا نداریم.

انتهای پیام