پایان سفر الکاظمی به واشنگتن؛ موافقان و مخالفان چه می‌گویند
بغداد - ایرنا - سفر سه روزه نخست‌وزیر عراق به واشنگتن که با درخواست نمایندگان کنگره آمریکا، زمان آن دو روز دیگر تمدید شد، به تحلیل‌ها و اظهارنظرهای مثبت و منفی در محافل سیاسی عراق دامن زد و هنوز و با وجود گذشت دو روز از بازگشت «مصطفی الکاظمی» به بغداد، این مباحث در کانون توجه حامیان و مخالفان وی قرار دارد.
به گزارش ایرنا، در حالی که تیم عراقی سرگرم دیدار و گفت وگو با مقامات آمریکایی بود، اطلاعات قطره چکانی مخابره شده از واشنگتن، در بغداد جنجالی سیاسی به راه انداخته بود و بصره و ناصریه در جنوب این کشور، دور تازه ای از اعتراض‌های اجتماعی توام با خشونت شدید را آغاز کردند.
همزمان بغداد و برخی شهرهای عراق شاهد تشدید حملات گروه‌های نوظهور علیه اشغالگران و کاروان‌های حامل تجهیزات و تسلیحات برای نیروهای آمریکایی بود.
در این اوضاع و احوال سیاسی - اجتماعی که با گرمای هوا و جهش آمار مبتلایان به «ویروس کرونا» در عراق توام شده بود، تیم عراقی در چارچوب توافق‌نامه راهبردی 2008، سرگرم رایزنی برای ترسیم شکل تازه‌ای از روابط با آمریکا بود.
در عین حال آمریکا که برای نخستین بار در دوره کرونا، پذیرای یک مهمان رسمی خارجی شده بود، از حیث حاشیه‌های سیاسی و اجتماعی کم از اوضاع و احوال عراق نداشت.
در فاصله کوتاهی از محل مذاکرات و رایزنی‌ها میان بغداد و واشنگتن، بسیاری در پشت دیوارهای کاخ سفید و خیابان‌های برخی شهرهای آمریکا همچنان با شعار «نمی‌توانم نفس بکشم»، به اوضاع کشور خود و تبعیض نژادپرستی اعتراض می‌کردند.
در کنار این اعتراضات اجتماعی، گرمای رقابت سیاسی در آمریکا نیز با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری، بین دو حزب «جمهوریخواه» و «دمکرات» رو به افزایش نهاد.
در کوران این رقابت‌ها، «دونالد ترامپ» حساب شده سفر الکاظمی به واشنگتن و برپایی دور دوم گفت وگوهای راهبردی بین دو کشور را طراحی کرده بود و توانست سه قرارداد اقتصادی به ارزش هشت میلیارد دلار با طرف عراقی بندد که در بغداد موافقان و مخالفانی داشت.
منتقدان الکاظمی در بغداد می‌گویند که دولت عراق با امضای سه قرارداد با شرکت‌های ورشکسته آمریکایی، در واقع امتیاز سیاسی جدیدی به ترامپ داده تا برای بهبود وضعیت خود در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از آن بهره‌برداری کند.
دمکرات‌ها نیز اجازه ندادند که جمهوریخواهان از این خوان عراقی، بهره‌برداری سیاسی کنند، بلکه بر خلاف خواست کاخ سفید، از نخست‌وزیرعراق خواستند سفر خود را تمدید کند تا امکان دیدار و گفت وگو بین الکاظمی و «نانسی پلوسی» رییس مجلس نمایندگان آمریکا و منتقد شدید ترامپ فراهم شود.
دیدار پلوسی با الکاظمی به باور صاحب‌نظران فقط دارای جنبه سیاسی است، تا نشان دهد که دمکرات‌ها به همان مقدار و میزان جمهوریخواهان با دولت عراق همراه و همگام هستند.
موضع «جو بایدن» نامزد دمکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری به عنوان رقیب سرسخت ترامپ نیز در این راستا جالب توجه و زیرکانه بوده است.
گرچه خبری از دیدار او و الکاظمی منتشر نشده، اما او در آخرین روز سفر الکاظمی متعاقب دیدار نخست‌وزیر عراق و رییس مجلس نمایندگان آمریکا، در توئیتی بی‌سابقه، درباره گرامیداشت ماه محرم و شهید این ماه یعنی «اباعبدالله الحسین (ع)» سخن گفته است.
بایدن به خوبی می‌داند که شیعیان عراق و عموم مسلمانان به ماه محرم به دلیل اینکه مصادف با حادثه غم‌انگیز عاشورا است، احترام می‌گذارند، اما این توئیت در این برهه خاص، به باور صاحب‌نظران، با انگیزه‌های سیاسی صورت گرفته است.
در عین حال ترامپ هم برای زدن رقیب سیاسی خود، در توئیتی ادعا کرد که نخست‌وزیر عراق به او گفته است که سیاست «باراک اوباما» رییس جمهوری سابق آمریکا از حزب دمکرات، در عراق ناموفق بوده، امری که در این کشور به سرعت به آن واکنش نشان داده شد.
دولت عراق برای اینکه خود را از این بازی دمکرات‌ها و جمهوریخواهان بیرون بکشد، به نقل از یک منبع موثق اعلام کرد که الکاظمی در طول گفت وگوهایش با ترامپ، درباره دوره دولت اوباما هیچ سخنی نگفته است.
به اعتقاد صاحب‌نظران، بهره‌برداری سیاسی در آمریکا بین دو حزب جمهوریخواه و دمکرات از سفر الکاظمی احتمالا تا مدتی ادامه داشته باشد، اما در عراق برخورد سیاسی با این سفر به گونه‌ای دیگر است.
الکاظمی به محض پایان سفر، با پرواز مستقیم واشنگتن به بصره رفت تا در پی ترور تعدادی از فعالان اجتماعی در این استان، اوضاع را از نزدیک با مقامات محلی بررسی کند.
هنوز معلوم نیست که الکاظمی برای بررسی اوضاع در ناصریه مرکز استان «ذیقار» که به مراتب اوضاعی حادتر از بصره از آن گزارش شده، سفر می‌کند یا خیر، اما برخی رهبران سیاسی پیشتر گفته بودند که ناصریه تقریبا به دست تظاهرکنندگان سقوط کرده است.
در این جنجال سیاسی - اجتماعی و امنیتی که در بصره و ناصریه همزمان با سفر الکاظمی به واشنگتن ایجاد شده، جنجال سیاسی در داخل پارلمان عراق هنوز به قوت خود باقی است.
الکاظمی بعد از اتمام مشکلات در بصره و ناصریه، باید در بغداد در انتظار پاسخ دادن به جریان‌های سیاسی در پارلمان درباره دستاوردهای سفرش به واشنگتن باشد.
جریان‌های سیاسی در عراق معتقدند که الکاظمی به توافق‌هایی که با گروه‌های سیاسی و جهادی کرده، پایبند نبوده و مهمترین برنامه سفر به واشنگتن که درخواست از آمریکایی‌ها برای خروج نظامیانشان از عراق بوده را نادیده گرفته و این خواسته را مطرح نکرده است.
به گفته این گروه، بر خلاف الکاظمی، این آمریکایی‌ها بودند که درباره جابه‌جایی و کاهش نیروهای خود در عراق سخن گفتند و ترامپ گفت که نظامیان کشورش تا سه سال دیگر در عراق می‌مانند.
منتقدان دولت الکاظمی می‌گویند، هنوز دقیق مشخص نیست که این سه سال از چه زمانی آغاز و چه زمانی پایان می‌یابد و نسبت به وجود توافق در این باره تردید دارند.
بر همین اساس، جریان‌های سیاسی نزدیک به مقاومت، عزم خود را بر فراخواندن نخست‌وزیر عراق به پارلمان برای پاسخگویی به دستاوردهای سفرش به واشنگتن، جزم کرده‌اند.
به اعتقاد اینها، سفر الکاظمی از لحظه تنظیم برنامه سفر توسط آمریکایی‌ها تا استقبال و نحوه برخورد رییس جمهوری آمریکا با نخست‌وزیر عراق همگی خارج از قواعد دیپلماتیک بوده و جایگاه عراق در این سفر رعایت نشده است.
در این میان، جریان‌های همسو با دولت، همچنان بر دستاوردهای مهم سفر الکاظمی به واشنگتن تاکید کرده و ادعا دارند که تیم وی در سفر به واشنگتن، تکلیف نیروهای آمریکایی را در عراق روشن کرده است.
امضای قراردادهای اقتصادی را به منظور بازسازی کشور، ایجاد اشتغال و بهبود وضعیت برق می‌دانند و معتقدند که دولت الکاظمی موفق شده از آمریکا یک شریک راهبردی برای عراق بسازد.
اعلام کمک انسان دوستانه 240 میلیون دلاری آمریکا به عراق از نگاه طرفداران دولت، یکی از دستاوردهای مثبت سفر است، اما منتقدان می‌گویند که آمریکا در ازای این کمک ناچیز، قرارداد هشت میلیارد دلاری با عراق بسته و شرکت‌های ورشکسته خود را احیا کرده است.
منتقدان این قراردادها را در بلند مدت، بار اضافی بر دوش بدهی‌های سنگین عراق می‌دانند که باید به شرکت‌های آمریکایی پرداخت شود.
در میان منتقدان و طرفداران، یک طیف سوم بی‌طرفی نیز وجود دارد که ارزیابی صحیح درباره سفر را به توضیحات او در برابر پارلمان موکول کرده‌اند.
این عده می‌گویند که تمام آنچه درباره سفر تاکنون عنوان شده، رسانه‌ای است و جزییات و اصل قراردادهای امضای شده، پس از توضیحات الکاظمی مشخص خواهد شد.
نخست‌وزیر عراق سه شنبه گذشته 28 مرداد در راس هیات سیاسی و اقتصادی برای تکمیل گفت وگوهای راهبردی بین واشنگتن و بغداد، راهی آمریکا شد.
دور دوم گفت وگوها چهارشنبه گذشته با حضور نخست‌وزیر عراق و رییس جمهوری آمریکا به سرپرستی وزیران امور خارجه دو کشور در واشنگتن برگزار شد.
الکاظمی پنجشنبه گذشته در کاخ سفید با رییس جمهوری آمریکا و شنبه گذشته در آخرین روز سفرش به واشنگتن با پلوسی رییس مجلس نمایندگان این کشور دیدار و گفت وگو کرد.
الکاظمی همچنین با تعدادی از سناتورها و برخی از فعالان اقتصادی آمریکا دیدار کرده و از شرکت‌های آمریکایی برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در عراق دعوت کرده است.
تیم همراه الکاظمی در این سفر در ابتدا، وزیران امور خارجه، نفت، دفاع، برق و مهاجرین و رانده شدگان اعلام شده بود، اما معلوم شد که «علی عبدالامیر علاوی» وزیر دارایی نیز همراه با تیم دولت در سفر به واشنگتن حضور داشته است.
*س_برچسب‌ها_س*