پای لنگ صنایع پایین دست پتروشیمی در خوزستان و جولان دلال‌ها در بورس
اهواز - ایرنا - صنایع پلیمری در استان خوزستان که قطب تولید محصولات پتروشیمی کشور محسوب می‌شود در حالی دچار موانع و مشکلات تولیدی است که حجم قابل توجهی از مواد اولیه این صنایع در بورس عرضه می شود و این واسطه و دلال‌ها هستند که می توانند بخش قابل توجهی از این محصولات را خریداری کنند.
به گزارش ایرنا دبیر و نائب رییس انجمن صنایع پلیمری و شیمیایی خوزستان روز دوشنبه در کارگروه تخصصی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان که در محل سرسرای این شورا برگزار شد، اظهارداشت: در سال‌های گذشته مواد اولیه صنایع پلیمری به صورت مستقیم از پتروشیمی‌ها خریداری می‌شد اما به واسطه برخی نابسامانی‌ها در این واحدهای تولیدی که بعضا اعمال سلیقه در فروش تولیدات صورت می گرفت؛ مشکلاتی را برای صناییع پایین دستی به وجود آورد که در نهایت منجر به عرضه این محصولات در بورس شد.
وی با تاکید بر اینکه هدف از این اقدام قطع فعالیت‌های دلالی و رانت‌های پیش آمده بود، گفت: بعد از اینکه مواد اولیه در بورس عرضه شد، سهمیه‌هایی از سوی سازمان صمت بر اساس پروانه‌های بهره برداری مشخص کرد.
نورآبادی اضافه‌کرد: متاسفانه با وجود اینکه سهمیه مشخص شده بود اما وجود واحدهای تولیدی صوری که وجود خارجی نداشته و یا اینکه پروانه‌های فعالیت آنها ظرفیت‌های غیر واقعی بود؛ باعث حضور دلالان در بازار مواد اولیه شد تاجایی که اکثر سهمیه‌های عرضه شده در بورس را خریداری می‌کنند و عملا دسترسی واحدهای واقعی تولیدکننده به مواد اولیه با مشکل روبه‌رو شد.
نائب رییس انجمن صنایع پلیمری و شیمیایی استان با اشاره اعتراضات تولیدکنندگان و دستور وزارت صمت برای پایش مجدد پروانه‌های بهره‌برداری در سال 97، گفت: بعد از آن ظرفیت واحدهای تولیدی در استان خوزستان مورد سنجش قرار گرفت اما همچنان تعدادی پروانه بهره‌برداری وجود دارند که ظرفیت تعیین شده برای آنها بیشتر از میزان واقعی است.
وی تصریح‌کرد: عرضه مواد اولیه در بورس و همچنین بی‌توجهی‌ها به اختصاص سهمیه‌های استانی خارج از این فرآیند، همواره مشکلات جدی را برای واحدهای تولیدی ایجاد کرده است؛ در صورتی که باید از سوی وزارت صمت پایش کارشناسی در خصوص سهمیه‌ها صورت بگیرد.
نورآباد همچنین در خصوص راه‌اندازی سامانه افق در سال 97 که مبنای اختصاص سهمیه‌ها را میزان فروش محصولات صنایع کوچک تعیین کرده، گفت: متاسفانه زیرساخت‌های لازم جهت ثبت اطلاعات فروش در این سامانه ایجاد نشده و شفافیت مشخصی برای عرضه کنندگان مشاهده نمی‌شود.
نائب رییس انجمن صنایع پلیمری و شیمیایی استان ادامه داد: این شرایط باعث شد تا افراد سودجو که با راه‌های گریز آشنایی خوبی دارند، مواد اولیه را در بورس کالا خریداری کنند تا قیمت رقابتی در بورس افزایش یابد.
وی اضافه‌کرد: به همین دلیل بعضا برخی واحدهای پایین دستی مجبور شدند 60 درصد بیشتر از قیمت رایج، مواد اولیه خود را خریداری کنند که این موضوع برای پتروشیمی‌ها نیز سودآوری خوبی داشته است اما این گرانی منجر به گلایه مصرف کنندگان نهایی یعنی مردم شد.
نوآبادی یادآور شد: با وجود اینکه بخش زیادی از مواد اولیه پلیمری در مجتمع‌های پتروشیمی استان تولید می‌شود و این صنایع از زیرساخت‌های خوزستان استفاده می‌کنند؛ اما شاهد تعطیلی واحدهای زیادی از صنایع پایین دست به دلیل نبود مواد اولیه هستیم.
نائب رییس انجمن صنایع پلیمری به مصوبه سال 94 مجموعه اقتصادی استان و همچنین دستور وزیر نفت برای اختصاص سهمیه‌ای ویژه به واحدهای تولیدی و امکان خرید مستقیم آن از پتروشیمی‌ها اشاره کرد و گفت: در ابتدای سال 95 بعد از ادامه پیگیری‌های صورت گرفته در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی قرار شد که پتروشیمی‌ها سالانه سه هزار تن از ظرفیت تولید خود را به واحدهای استان اختصاص دهند اما این تصمیم عملی نشد.
معطل ماندن طرح رگولاتوری در وزارت صمت
رییس انجمن صنایع پلیمری و شیمیایی استان خوزستان با اشاره به اینکه اولویت اول صنایع پتروشیمی ارزآوری برای کشور است و اختصاص مواد اولیه به واحدهای تولیدی پلیمری بسیار محدود انجام می‌شود، گفت: پیش از این طی سال‌های گذشته به عنوان نماینده بخش خصوصی کشور در زمینه پیگیری مشکلات مواد اولیه، خواسته صنایع پایین دست پتروشیمی را از طریق پنج وزارتخانه مورد پیگیری قرار دادیم.
علیرضا ملک‌پور افزود: در نهایت این پیگیری‌ها منجر به تایید و امضای طرح رگولاتوری (تنظیم مقررات، نظارت و داوری) جهت تامین مواد اولیه صنایع پایین دست پتروشیمی شد.
وی با بیان اینکه این طرح هم‌اکنون در معاونت امور صنایع وزارت صمت معطل مانده است، گفت: با وجود تصویب این طرح، اما پتروشیمی‌ها تمایلی به اجرایی کردن آن ندارند.
رییس انجمن صنایع پلیمری و شیمیایی استان خوزستان با بیان اینکه برخی از شرکت‌های مستقر در استان خوزستان بدون ضوابط رایج، موفق به تامین مواد اولیه‌ای می‌شود که در واحدتولیدی مربوطه کاربردی ندارد، افزود: بر همین اساس از دولت خواسته می‌شود تا نظارت‌های دقیقی نسبت به اختصاص این سهمیه‌ها اعمال کند.
وی با طرح این سوال که چرا در کشور با وجود ظرفیت عظیم تولید توسط پتروشیمی‌ها، مواد اولیه صنایع پایین دست باید سهمیه بندی باشد، گفت: این درحالی است که تولیدکنندگان کشورهای دیگر دسترسی مناسبی به مواد اولیه برای انجام فعالیت های خود دارند.
این عضو اتاق بازرگانی ایران با انتقاد از کاهش سهمیه‌های موجود واحدهای تولیدی توسط وزارت صمت، گفت: این اقدام با چشم‌انداز تعیین شده شعار سال یعنی جهش تولید منافات دارد.
دغدغه صنایع پایین دست برای تهیه مواد اولیه بحق است
مدیر بازرگانی پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) با بیان اینکه دغدغه صنایع پایین دست برای تهیه مواد اولیه بحق است، گفت: با این وجود عرضه تولیدات محصولات پتروشیمی در بورس فرآیندی است که بر اساس قوانین و ضوابط در حال انجام است.
مهدی زمانی بیان داشت: ایجاد پایداری نسبی در بین ارکان مختلف تولیدی یک ضروری انکارناپذیر است و باید در این مسیر گام‌های جدی برداشته شود.
وی با اشاره به اینکه پتروشیمی‌ها برابر تعهدی که دارند باید بخشی از محصولات خود را صادر و به چرخه ارزآوری کشور کمک کنند، گفت: با این وجود الزام بازگشت ارز خود مشکلاتی را پدید آورده که باید این موضوع نیز مورد بررسی قرار بگیرد.
مدیر بازرگانی پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) خرید محصولات پتروشیمی تخصصی شده است، ادامه‌داد: به همین دلیل هر واحد تولیدی صنایع پایین دست پتروشیمی نمی‌تواند اقدام به خرید محصولات غیر تخصصی خود کند.
زمانی به نشست‌های کارشناسی در کارگروه‌های ملی وزارت صمت با موضوع عرضه محصولات تولیدی پتروشیمی اشاره کرد و گفت: به هیچ عنوان شرکت‌های پتروشیمی راغب به عرضه محصولات بالاتر از قیمت تعیین شده نیستند.
وی خاطرنشان کرد: همچنین باید توجه داشت که بخشی از نیاز مواد اولیه و تجهیزات این صنعت باید از طریق صادرات و ارز آوری که صورت می‌گیرد، تامین شود.
اختصاص سهمیه مواد اولیه به صنایع استانی منوط به مجوز است
رییس مجتمع پتروشیمی مارون همچنین در بخش دیگری از این نشست با بیان اینکه سال‌های زیادی است که تامین مواد اولیه برای صنایع پایین دستی به یک دغدغه جدی تبدیل شده است، گفت: اما لازم است تا کارگروهی برای بررسی نیاز صنایع استان تشکیل شود و روند اختصاص سهمیه به واحدهای تولیدی پلمیری را آسیب شناسی کند.
عبدالمحمد آزادی تصریح‌کرد: در سیستم بورس راهی وجود دارد که تولیدکنندگان واقعی مستقیما می‌توانند با پتروشیمی‌ها ارتباط برقرار کنند؛ مشروط به اینکه از طریق دفتری با عنوان صنایع پایین دستی پتروشیمی این روند مورد پیگیری قرار بگیرد.
وی با تاکید بر اینکه این دفتر می‌تواند برای اختصاص سهمیه‌ای ویژه به صنایع پایین دست برنامه ریزی کند، گفت: در این راستا باید قراردادی میان بورس، تولیدکننده و شرکت پتروشیمی که قصد عرضه محصولات خود در بورس را دارد، منعقد شود.
رییس مجتمع پتروشیمی مارون افزود: به عنوان مثال اگر قرار است شرکتی یک هزار تن از محصولات خود را در بورس عرضه شود، 100 تن آن به تولید کننده‌ای اختصاص می‌یابد که نسبت به انقعاد قرارداد سه جانبه (میان بورس، تولیدکننده و شرکت پتروشیمی) اقدام کرده باشد؛ اما لازمه این اقدام اخذ مجوزهای قانونی از دفتر صنایع پایین دستی پتروشیمی است.
تمایل پتروشیمی‌ها به صادرات و خام فروشی
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوص استان خوزستان با بیان اینکه در کشورهای دیگر صنایع بزرگ اولویت صادرات محصولات خود را بعد از تامین مواد اولیه صنایع پایین دستی قرار می‌دهند، گفت: این فرآیند در ایران و استان خوزستان برعکس است و با وجود نیاز صنایع کوچک، پتروشیمی‌ها تمایل دارند که محصولات خود را در قالب خام فروشی به حوزه صادرات اختصاص دهند.
شهلا عموری ادامه داد: بخش دیگری از محصولات پتروشیمی‌ها که در بورس عرضه می‌شود نیز با اشکالاتی همراه است که باید با کمک دستگاه‌های نظارتی رویه موجود اصلاح شود.
وی اضافه‌کرد: بنابر سیاستگذاری صورت گرفت، مواد اولیه تولید شده در پتروشیمی‌ها با افزایش پنج درصدی قیمت پایه در هر هفته توسط بورس عرضه می‌شود که این موضوع به افزایش قیمت تمام شده تولید محصولات منحر می شود.
رییس اتاق بازرگانی اهواز با بیان اینکه شرایط موجود باعث ایجاد چند نرخی قیمت مواد اولیه در بازار شده است، گفت: گاه دیده شده که قیمت مواد مورد نیاز صنایع پایین دستی در بازار آزاد کمتر از نرخ محصولات عرضه شده در بورس است.
عموری با اشاره به اینکه زمان تحویل محصولات پتروشیمی‌ها به صنایع نیز بین یک تا 2 ماه با تاخیر همراه است، گفت: این موضوع باعث شده تولیدکنندگان در انجام تعهدات قراردادی خود دچار مشکل شوند.
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی استان با اشاره به اینکه منافع مجتمع‌های پتروشیمی در خوزستان تامین می‌شود، گفت: هر زمان که این واحدها دچار مشکلات مالیاتی، بیمه و بانکی می‌شوند، مجموعه مدیریت ارشد استان این موضوعات را پیگیری می‌کنند اما گردش حساب‌های بانکی و پرداخت مالیات آنها در تهران انجام می‌شود.
بر اساس این گزارش، فعالان اقتصادی استان خوزستانی یکی از مهمترین مسئولیت‌های اجتماعی مجتمع‌های پتروشیمی در استان خوزستان را اختصاص سهمیه مواد اولیه به واحدهای پایین دستی این صنعت می‌دانند.
بندر ماهشهر در جنوب خوزستان در ساحل خلیج فارس قرار دارد. منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در این شهرستان مستقر است.
بزرگترین منطقه اقتصادی پتروشیمی خاورمیانه در ماهشهر واقع شده است.
*س_برچسب‌ها_س*