پشت پرده نشست محرمانه دوحه چیست؟

رهبران طالبان برای اولین بار بعد از تصرف افغانستان و خروج نظامیان آمریکایی با نمایندگان واشنگتن در قطر دیدار داشتند. همزمان سخنگوی وزارت خارجه افغانستان در باب محور رایزنی های اخیر گفت که دو بازیگر در باب برخی از گام های اعتماد ساز؛ گام هایی چون برداشتن تحریم ها و ممنوعیت سفر مقام های عالی رتبه طالب و بازگرداندن پول‌های بلوک شده افغانستان به بانک مرکزی این کشور گفتگو داشتند. از زمان بازگشت طالبان به قدرت در آگوست 2021 هیچ کدام از بازیگران جهان، این کشور را به رسمیت نشناخته اند. همزمان منابع آگاه به رایزنی ها به خبرگزاری الجزیره گفتند که تاکید بر مسئله آموزش زنان و حقوق بشر، دو گزاره ای بود که در جریان گفتگوهای اخیر نمایندگان آمریکا بر آنها تاکید داشت. در همین راستا اقتصاد نیوز با پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان در باب پشت پرده رایزنی های اخیر میان آمریکا و طالبان گفتگو داشته است.

خیز واشنگتن برای پایان دادن به پروژه کمربند 

ملازهی در ابتدا تاکید کرد که تحلیل ها درباره پشت پرده رایزنی ها صرفا بر مبنای احتمال ها و گمانه زها است و بس. پس نمی‌توان در این باب نظری قاطع داد. این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه و در پاسخ به سوال اقتصاد نیوز در باب این که ظاهرا گفتگوهای اخیر با محوریت مقوله مقوله های حقوق بشری، سرپوشی است بر حقیقت حاکم بر گفت و گوها، گفت: بله. در ظاهر وانمود می شود که حقوق بشر و حقوق زنان محور اصلی رایزنی های طالب ها و نمایندگان آمریکا بوده، اما حقیقت چیز دیگری است.

ملازهی در ادامه به تحولات منطقه و توافقنامه 400 صفحه ای دوحه که فعلا یک در صد از آن منتشر شده، اشاره کرد و در این باره گفت: در شرایط کنونی و در میانه رقابت میان قدرت های بزرگ؛ قدرت هایی چون چین و روسیه در یک طرف و ایالات متحده و کشورهای اروپایی در طرف دیگر، گفتگوها برای نخستین بار میان واشنگتن و طالب ها کلید خورده است. این کارشناس مسائل افغانستان در باب چرایی اش با اشاره به اهرم هایی که چین با توسل بدان ها در در بخش انرژی در شمال افغانستان و معادن این کشور سرمایه گذاری کرده و بدین طریق تلاش دارد تا نفوذش در این کشوررا برجسته تر کند، به اقتصاد نیوز گفت: طبیعتا فعل و انفعال پکن در افغانستان در کنار پروژه کمربند و جاده، پروژه ای که در قابش جغرافیای بلوچ، پشتو، کشمیر و ولسوالی واخان در نزدیکی بدخشان تعریف شده، همچنین خیز پکن برای تعریف خط راه آهن که یک شاخه اش به ایران متصل می شود، شاخه دیگر به اروپا و خلیج فارس، ایالات متحده را به هراس انداخته است.

رادیکال ها، اهرم فشار در دستان آمریکا

از همین رو ایالات متحده در صدد است تا هم حضور سرمایه گذاران چینی در افغانستان را کاهش دهد و هم پروژه کمربند و جاده را خنثی کند. با این همه به باور ملازهی چین نیز فارغ از تکنولوژی و شاخص های قدرتی که بدان ها مجهز است، تلاش دارد تا با برداشتن گام هایی محتاطانه از هرگونه رویارویی احتمالی با ایالات متحده جلوگیری کند. ملازهی در پاسخ به سوال دیگر اقتصاد نیوز در باب نقشه راه واشنگتن برای مسکو چیست، گفت: جریان رادیکال موسوم به شاخه داعش خراسان، گروهی رادیکال که قصد دارد جغرافیایی از قفقاز و چچن در نزدیکی روسیه گرفته تا سبزه وار در ایران را در کنترل خود را داشته باشد، طبیعتا برای روسیه، حتی ایران و چین به تهدیدی امنیتی اما بالقوهه تبدیل شده است.

ملازهی گفت: این گروه رادیکال همچنین قصد دارد تا در بخشی از شبه قاره هند نیز مانور دهد این در حالی است که گروه های رادیکال دیگری چون حزب التحریر ازبکستان، نهضت اسلامی ازبکستان، نهضه اسلامی تاجیکستان و نهضت اسلامی ترکستان شرقی که در نزدیکی سین کیانگ مستقر هستندف فعال هستند. طبیعتا این گروه های رادیکال بالاخص داعش شاخه خراسان به سان اهرم فشاری در دستان آمریکا قرار دارند. روسیه نیز به خوبی از این واقعیت آگاه است و می داند که واشنگتن می تواند در صورت ضرورت از طالب ها بخواهد تا مسیر را برای مانور گروه های تروریستی بالاخص شاخه داعش خراسان هموار کند.

بازی به سبک طالبان

به باور ملازهی، اینگونه، امنیت در سه حوزه آسیای مرکزی، سین کیانگ و مناطق شرقی ایران به شکلی جدی به خطر خواهد افتاد. این کارشناس مسائل افغانستان در ادامه گفتگو با اقتصاد نیوز تاکید کرد که طالب ها به خوبی از قدرت و اهرم هایی که در اختیار دارند آگاه هستند و می دانند که در میانه بازی قدرت های بزرگ، چین و روسیه در یک طرف، ایالات متحده و اروپا از طرف دیگر چگونه با کارت های خود بازی کنند و بدین طریق به مشروعیت نسبی دست یافته و یا حداقل منابع مالی مورد نیاز خود را تامین کنند. به باور ملازهی در شرایط کنونی ایالات متحده هفته ای میان 40 تا 50 میلیون دلار در اختیار طالب ها قرار می دهد، طبیعتا این گروه نیز با آگاهی از رقابت میان بازیگران منطقه، رقابت میان چین و هند، رقابت ایران، ترکیه و عربستان تلاش دارد تا از آب گل آلود ماهی های بیشتری بگیرد. همزمان ایالات متحده نیز در صدد است تا با اهرم هایی که در اختیار دارد مانور رقبا را متوقف کند.

• طالبان خانه اشرف غنی را مصادره کرد
• عمران‌خان: امکان شریک شدن طالبان برای صلح وجود دارد
• پشت پرده فرار اشرف غنی و تبانی با طالبان حقانی چیست؟
• اعترافات تلخ بایدن درباره حضور در افغانستان
• دستور کنایه‌آمیز طالبان به آمریکایی‌ها

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.