پل دیپلماتیک اتاوا - واشنگتن

به گزارش نیویورک‌تایمز، مقامات کانادایی با وجود عدم دستیابی به توافقی ملموس، از «تغییر لحن» جلسه ابراز خرسندی کردند. برای آنها، همین تغییر رویکرد یک دستاورد بزرگ بود. دومینیک لبلانک، وزیر روابط کانادا با آمریکا، این دیدار را «پیشرفتی قابل‌توجه» خواند و اعلام کرد دو رهبر به تیم‌های خود دستور داده‌اند تا «در اسرع وقت» بر سر تعرفه‌های فولاد و آلومینیوم به توافق برسند؛ هرچند زمانی برای آن مشخص نشد. این دیدار در شرایطی برگزار شد که کارنی که با شعار مقابله سرسختانه با ترامپ به قدرت رسیده بود، تحت فشار برای کسب امتیازات تجاری قرار داشت.

برخلاف بسیاری از کشورها، کانادا هنوز نتوانسته بود با ترامپ به توافق تجاری دست یابد. ترامپ دلیل این امر را «رقابت بر سر کسب‌وکارهای مشابه» و «تضاد طبیعی» ناشی از همسایگی دو کشور عنوان کرد. پیش از این، دولت ترامپ تعرفه‌های گسترده‌ای بر صادرات کانادا وضع کرده بود. تعرفه عمومی 35درصدی بر اساس ادعای رد شده‌ای مبنی بر اینکه کانادا منبع مهاجرت غیرقانونی و فنتانیل است، اعمال شد. هرچند محصولات تحت «توافق‌نامه تجارت آزاد آمریکای شمالی» (USMCA) از این تعرفه معاف هستند؛ اما تعرفه‌های جداگانه‌ای تحت عنوان «امنیت ملی» بر صادرات کلیدی مانند خودرو، فولاد و آلومینیوم وضع شده است. این تعرفه‌ها اقتصاد کانادا را به شدت تحت تاثیر قرار داده و منجر به تعلیق شیفت‌های کاری در کارخانه‌های خودروسازی مانند جنرال موتورز و استلانتیس و به خطر افتادن هزاران شغل شده است. دولت کانادا نیز برای حمایت از صنایع آسیب‌دیده،‌میلیاردها دلار کمک مالی اختصاص داده است.

به گزارش پولیتیکو، ترامپ با لحنی گرم، کارنی را «یک رهبر در سطح جهانی» و مذاکره‌کننده‌ای سرسخت توصیف و اظهار کرد: «در چند ماه گذشته در زمینه این رابطه راه درازی را پیموده‌ایم.» او حتی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا کانادا برخلاف اتحادیه اروپا نتوانسته به توافق برسد، با شوخی از کارنی دفاع کرد و گفت: «چون من هم می‌خواهم مرد بزرگی باشم.» این فضای مثبت، نتیجه ماه‌ها تماس نزدیک و تلاش برای کاهش تنش‌ها بود؛ هرچند این بهبود روابط همچنان شکننده به نظر می‌رسد.

بنا به تحلیل نیویورک‌تایمز، به نظر می‌رسد تغییر لحن ترامپ بی‌دلیل نبوده است. پیش از این دیدار، دولت کارنی با لغو اغلب تعرفه‌های تلافی‌جویانه علیه کالاهای آمریکایی و همچنین حذف مالیات بر شرکت‌های فناوری آمریکایی که از دولت قبل به ارث رسیده بود، گام‌های مثبتی برداشته بود؛ مالیاتی که باعث توقف مذاکرات از سوی ترامپ شده بود. در این جلسه، کارنی به ترامپ یادآوری کرد که تجارت خودرو و فولاد میان دو کشور جریانی دوطرفه است.

به گزارش پولیتیکو، با وجود اینکه کارنی با حذف برخی تعرفه‌های تلافی‌جویانه، رویکرد ملایم‌تری در پیش گرفته، هنوز موفق به لغو این تعرفه‌ها نشده است. همان‌طور که گفته شد تمرکز فعلی او بر بازنگری اجباری «توافق‌نامه ایالات متحده - مکزیک - کانادا» (USMCA) در سال آینده است که حدود 85درصد از کالاهای کانادایی را از تعرفه معاف می‌کند. درحالی‌که ترامپ پیش از این نسبت به آینده این توافق ابراز بی‌تفاوتی کرده بود، تغییر لحن اخیر امیدها را برای بهبود روابط و حل اختلافات تجاری افزایش داده است. این در حالی است که کارنی، با وجود اظهارات تند ترامپ در گذشته، پیش از دیدار او را «رئیس‌جمهوری تحول‌آفرین» خوانده بود. ترامپ در این زمینه نیز با اشاره به امکان یک توافق دوجانبه با کانادا، انعطاف‌پذیری خود را نشان داد. در کانادا، فشارها بر کارنی برای دستیابی به یک توافق ملموس رو به افزایش است.

داگ فورد، نخست‌وزیر انتاریو، هشدار داد که اگر توافقی حاصل نشود، باید تعرفه‌های تلافی‌جویانه «سخت‌تری» اعمال کرد. اتحادیه کارگران فولاد نیز با اشاره به اینکه صنعت الوار نرم کانادا «در آستانه فروپاشی» است، خواستار «اقدامی فوری» به جای امتیازدهی بیشتر شد. نکته قابل‌توجه دیگر، همزمانی این دیدار با دومین سالگرد حمله حماس به اسرائیل بود. با وجود اینکه کانادا با به رسمیت شناختن کشور فلسطین، موضعی متفاوت از آمریکا در قبال طرح صلح ترامپ اتخاذ کرده، این اختلاف مانع گفت‌وگوهای تجاری نشده است. کارنی با ستایش گسترده از تلاش‌های صلح ترامپ در خاورمیانه، این اختلاف‌نظر را مدیریت کرد و از آن به عنوان اهرمی برای حفظ روابط مثبت استفاده کرد.

به گزارش سی بی‌سی، گشایش در روابط تجاری کانادا و آمریکا و لغو تعرفه‌های سنگین بر فولاد و آلومینیوم کانادا، ممکن است به لطف علاقه مجدد به پروژه خط لوله نفت کی استون (Keystone XL) محقق شود. این پروژه که بیش از 15سال پیش برای اولین بار پیشنهاد شد، نفت را از شمال آلبرتا به غرب میانه آمریکا منتقل می‌کند. بر اساس اطلاعات یک منبع آگاه، مارک کارنی در دیدار اخیر خود با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، علاقه مجدد کانادا به پیشبرد این پروژه را ابراز کرده و با استقبال ترامپ مواجه شده است. این علاقه دوباره به خط لوله‌ای که ترامپ همواره از حامیان آن بوده، به نظر می‌رسد پتانسیل پیشرفت در مذاکرات مربوط به تعرفه‌ها را، به‌خصوص تعرفه 50 درصدی بر فولاد و آلومینیوم، افزایش داده است. پروژه کی استون تاریخچه‌ای پرفرازونشیب داشته است؛ پس از توقف توسط دولت اوباما، در دوره اول ریاست‌جمهوری ترامپ احیا شد، اما جو بایدن در سال 2021 مجددا آن را لغو کرد.

اکنون با حمایت دوباره دولت کانادا و تمایل دولت احتمالی آینده آمریکا، بخش خصوصی ممکن است بار دیگر این پروژه را که اولین بار در سال2008 مطرح شد، بررسی کند. با این حال، موانع همچنان پابرجا هستند. در داخل کانادا، پیشنهاد آلبرتا برای احداث خط لوله‌ای مشابه با عبور از بریتیش کلمبیا، با انتقاد شدید دیوید ابی، نخست‌وزیر این استان، مواجه شده که آن را «تخیلی» و پرهزینه خوانده است. از سوی دیگر، شرکت اصلی پروژه (TC Energy Corp.) اعلام کرده که از این طرح توسعه‌ای صرف‌نظر کرده است. با وجود این چالش‌ها، امید مقامات کانادایی برای استفاده از این اهرم جهت کاهش فشار تعرفه‌ها همچنان زنده است و مذاکرات در روزهای آینده ادامه خواهد یافت.

در نهایت، دیدار کارنی و ترامپ تصویری از دیپلماسی پیچیده میان دو همسایه را به نمایش گذاشت: رابطه‌ای که در آن تحسین‌های شخصی و پیشرفت‌های دیپلماتیک در کنار اختلافات اقتصادی عمیق و فشارهای داخلی قرار می‌گیرند. اگرچه بن‌بست تعرفه‌ها پابرجا ماند، اما کارنی با کسب حمایت کلامی ترامپ و حفظ آرامش در روابط، توانست از این سفر پرریسک، با دستاوردی سیاسی به کانادا بازگردد.