پیشرفت در نانو؛ مروری بر تاریخچه 16 ساله نمایشگاه نانو

به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نمایشگاه بین‌المللی نانو یکی از بزرگترین رویدادهای علمی و فناوری در حوزه نانوتکنولوژی است که هر ساله در ایران برگزار می‌شود. این نمایشگاه به عنوان یکی از بسترهای اصلی تبادل علمی و تجاری میان محققان، شرکت‌های دانش‌بنیان و صنایع مختلف شناخته می‌شود و بستری مناسب برای ارائه آخرین دستاوردها و نوآوری‌های مرتبط با فناوری نانو فراهم می‌آورد.

فناوری نانو به عنوان یکی از زمینه‌های علمی و صنعتی نوظهور، از آغاز قرن 21 به سرعت به یکی از مهم‌ترین فناوری‌های تاثیرگذار بر بسیاری از حوزه‌های صنعتی و تحقیقاتی تبدیل شده است. ایران به عنوان یکی از پیشگامان توسعه فناوری نانو در منطقه، سرمایه‌گذاری‌های زیادی در این حوزه کرده و با برگزاری رویدادهای بین‌المللی مانند نمایشگاه نانو، مسیر توسعه این فناوری را هموار کرده است. این نمایشگاه هر ساله محلی برای گردهمایی فعالان حوزه نانو، ارائه دستاوردهای نوین و ایجاد شبکه‌های همکاری بین‌المللی است.

نمایشگاه بین‌المللی نانو برای نخستین بار در سال 1387 توسط ستاد ویژه توسعه فناوری نانو و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز به کار کرد. هدف اصلی از برگزاری این نمایشگاه، نمایش دستاوردهای علمی، پژوهشی و صنعتی کشور در حوزه نانوفناوری و فراهم کردن فرصتی برای تبادل دانش و تجربیات بین محققان و صنایع بود. این نمایشگاه به سرعت رشد کرد و با استقبال گسترده‌ای از سوی محققان، صنعت‌گران و حتی سرمایه‌گذاران روبرو شد.

نخستین دوره (1387)

اولین دوره نمایشگاه با تمرکز بر معرفی دستاوردهای پژوهشی و کاربردهای ابتدایی فناوری نانو در بخش‌های مختلف صنعتی برگزار شد. تعداد محدودی از شرکت‌ها و موسسات تحقیقاتی در این دوره شرکت داشتند، اما شروعی قوی برای معرفی این فناوری نوپا در کشور بود.

دوره‌های میانی (1388-1395)

در سال‌های بعد، نمایشگاه بین‌المللی نانو به تدریج جایگاه ویژه‌ای در تقویم علمی و صنعتی کشور پیدا کرد. هر ساله تعداد بیشتری از شرکت‌های دانش‌بنیان و موسسات تحقیقاتی در این رویداد شرکت می‌کردند. این نمایشگاه نه تنها به محلی برای ارائه فناوری‌های جدید تبدیل شد، بلکه به فرصتی برای تبادل نظر، همکاری‌های مشترک و حتی جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی برای توسعه نانوفناوری در ایران نیز بدل شد.

در این دوره‌ها، کاربردهای فناوری نانو در حوزه‌های مختلف مانند پزشکی، صنایع غذایی، کشاورزی، محیط زیست و انرژی به طور جدی مورد توجه قرار گرفت. به طور مثال، در نمایشگاه سال 1393، بخشی از برنامه‌های نمایشگاه به معرفی کاربردهای نانو در درمان سرطان اختصاص یافت که بازتاب گسترده‌ای در میان محققان و صنایع داشت.

دهه دوم (1396-1402)

در دهه دوم برگزاری نمایشگاه، نانوتکنولوژی به یکی از اولویت‌های استراتژیک کشور در حوزه‌های علمی و صنعتی تبدیل شد. در این دوره‌ها شاهد رشد قابل توجه تعداد شرکت‌کنندگان، محصولات و نوآوری‌های ارائه شده بودیم. یکی از مهم‌ترین اتفاقات این دوره، همکاری‌های بین‌المللی بود که در طول این سال‌ها برقرار شد. کشورهای مختلفی از جمله چین، کره جنوبی، آلمان و روسیه از شرکت‌کنندگان دائمی این نمایشگاه شدند و زمینه‌های همکاری علمی و صنعتی با این کشورها به سرعت گسترش یافت.

در سال‌های اخیر، نمایشگاه بین‌المللی نانو به یک رویداد کلیدی در منطقه خاورمیانه تبدیل شده است. حضور شرکت‌های خارجی، توسعه فناوری‌های بومی و معرفی محصولات تجاری مبتنی بر نانو از ویژگی‌های بارز دوره‌های اخیر این نمایشگاه است. به طور خاص، در سال 1402، نمایشگاه با تمرکز بر تولید پایدار و فناوری‌های دوستدار محیط زیست برگزار شد. تمرکز ویژه بر کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی و استفاده از نانوذرات برای حل مشکلات زیست‌محیطی یکی از محورهای مهم این دوره بود.

نمایشگاه بین‌المللی نانو 1403

ستاد ویژه توسعه فناوری نانو، پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی نانوی ایران را در بازه زمانی 13 الی 16 آبان ماه 1403، در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران برگزار می‌کند و از دانشجویان و اساتید خارجی برای شرکت در این رویداد دعوت به عمل می‌آورد.

نمایشگاه بین‌المللی نانو 1403 با توجه به تجربه‌های موفق دوره‌های گذشته، برنامه‌های گسترده‌تری برای افزایش همکاری‌های بین‌المللی و گسترش کاربردهای نانو در صنایع مختلف دارد. این دوره، شاهد حضور گسترده‌تر کشورهای اروپایی و آسیایی خواهد بود و تم ویژه آن، "نوآوری و پایداری در فناوری‌های نانو" است.

تمرکز این نمایشگاه بر استفاده از نانو در بخش‌هایی مانند سلامت، انرژی‌های تجدیدپذیر، صنایع دارویی و کشاورزی خواهد بود. همچنین برگزاری کارگاه‌های آموزشی و نشست‌های تخصصی با موضوعات پیشرفته در حوزه نانو از دیگر برنامه‌های این رویداد است.

نمایشگاه بین‌المللی نانو یکی از مهم‌ترین رویدادهای علمی و صنعتی کشور است که بستری برای معرفی، تبادل نظر و توسعه فناوری‌های نوین نانو در ایران و جهان فراهم می‌کند. این نمایشگاه نه تنها به رشد علمی کشور کمک کرده، بلکه باعث جلب توجه سرمایه‌گذاران و صنایع خارجی به توانمندی‌های ایران در این حوزه شده است. آینده این نمایشگاه و فناوری نانو در کشور، نویدبخش توسعه‌های بیشتر و کاربردهای متنوع در صنایع مختلف است.

دعوت از نمایندگان 12 کشور برای تسهیل حضور شرکت‌ها و افراد متخصص در نمایشگاه نانو

در جلسه‌ای که با حضور نمایندگان 12 کشور از اروپا، آسیا و آفریقا در ستاد نانو برگزار شد، ضمن آشنایی با ظرفیت‌های پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی نانو ومیکرو، از شرکت‌ها و افراد متخصص این کشورها در حوزه‌های مرتبط با فناوری‌نانو برای حضور در نمایشگاه نانو دعوت شد.

یکشنبه 26 شهریور 1403 جلسه‌ای با حضور نمایندگان دیپلماتیک سفارتخانه‌های دانمارک، سودان، روسیه، آفریقای جنوبی، عربستان، مالی، اوگاندا، زیمباوه، اردن، غنا و مالزی برگزار شد. مدعوین که در میان آنها معاونین اقتصادی سفارتخانه‌ها هم حضور داشتند با برنامه‌های ستاد نانو در نمایشگاه آشنا شدند و همچنین حمایت‌های ستاد از هیئت‌های خارجی برای نمایندگان این کشورها تشریح شد.

در ابتدای جلسه پس از خوشامدگویی دکتر عماد احمدوند، دبیر ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو، دکتر محمد باقری مطلق به تشریح فعالیت‌ها و دستاوردهای ستاد نانو پرداخت و در ادامه دکتر افشین رمضی توضیحاتی درباره پانزدهمین نمایشگاه بین‌المللی فناوری‌نانو و برنامه‌های ستاد در این نمایشگاه ارائه کرد. در بخش بعدی این جلسه، پیرامون فعالیت ستاد نانو و زمینه‌های همکاری بحث و گفتگو صورت گرفت.

در این جلسه مقرر شد که نمایندگان کشورها درباره نمایشگاه نانو اطلاع‌رسانی کنند و امکان حضور شرکت‌ها و افراد مرتبط با این رویداد را از کشورهای خود فراهم نمایند. همچنین حمایت‌های ستاد از حضور میهمانان خارجی نیز به اطلاع نمایندگان کشورها رسید.

بازدید تخصصی از نمایشگاه نانو با تور فناوری‌نانو

محمد محمدی؛ مدیر برنامه ترویج دانشجویی از برگزاری تورهای فناوری در نمایشگاه نانو خبر داد، تورهایی که در سال‌های گذشته به دانشجویان کمک کرده تا به شکل موثرتری از غرفه‌های نمایشگاه بازدید کنند.

محمد محمدی درباره فعالیت گروه ترویج و فرهنگ‌سازی ستاد نانو در نمایشگاه ایران‌نانو 1403 گفت: مشابه سال‌های قبل میزبان گروه‌های دانشجویی در پانزدهمین نمایشگاه نانو هستیم که این امر در قالب تور فناوری‌نانو صورت می‌گیرد که در که آن دانشجویان به بازدید از نمایشگاه به شکلی تخصصی‌تر می‌پردازند. سال گذشته تقریبا 1300 دانشجو و 50 نفر از اعضاء هیئت علمی از دانشگاه‌های مختلف به همراه بیست نهاد ترویجی در قالب تورهای فناوری‌نانو از نمایشگاه بازدید کردند. در میان بازدیدکنندگان در بخش تور فناورانه تقریبا صد دانشجوی خارجی نیز حضور داشتند. شرکت‌کنندگان در این تورها توسط راهنماها، که از اعضاء مدرسین نانو بودند، از نمایشگاه بازدید کردند. تلاش ما این بود که هر گروه از دانشجویان متناسب با رشته تحصیلی و تخصص‌هایی که داشتند از غرفه‌های مربوط به کار و رشته خود بازدید کنند و توضیحات مرتبط با حوزه کاری‌ها آن در طول بازدید ارائه می‌شد. همچنین برنامه‌های ستاد از جمله برنامه نهادهای ترویجی، برنامه شبکه مدرسین نانو و دیگر برنامه‌های ترویجی ستاد به بازدیدکنندگان توضیح داده شد. امسال نیز برای برگزاری این تورها برنامه‌ریزی شده است.

وی افزود: بحث دیگری که سال گذشته انجام دادیم و امسال نیز به آن پرداخته می‌شود، این است که برای تعدادی از نهادهای ترویجی دانشگاهی که انجمن‌های علمی دانشگاه‌های مختلف هستند، فرصتی فراهم می‌شود تا کارهای خودشان را نیز ارائه کنند. سال گذشته ما شش غرفه را به این موضوع اختصاص دادیم، امسال نیز یک غرفه در بخش ترویج دانشجویی را به این موضوع اختصاص می‌دهیم تا نهادهای ترویجی دانشگاهی بتوانند حضور فعال‌تری داشته و در فضایی که به آن‌ها اختصاص داده می‌شود، فعالیت خود را برای بازدیدکنندگان ارائه دهند.