پیشینه ساز دهل به زمان سومریان برمی‌گردد

نامخاص صیادی نوازنده‌ی ساز دهل و پیشکسوت موسیقی نواحی گفت: دهل نام یکی از ساز‌های کوبه‌ای ایرانی موسیقی است که این ساز در استان کردستان، شهرستان سنندج استفاده می‌شود.

به گفته صیادی، شکل دهل دایره مانند است که به دو طرف آن پوست کشیده شده و به چوبی که در بین آن‌ها قرار می‌گیرد متصل می شود، جنس چوب استفاده شده در این ساز از درخت بی است و با طناب به شکل خاصی به بدنه دهل متصل می‌شود.

به گفته صیادی، دهل با کمربندی تسمه‌ای به شانه چپ نوازنده آویزان می‌شود که طرف راست دهل از پوست گوسفند نر و طرف چپ دهل از پوست گوسفند ماده آماده شده است.

صیادی گفت: طنابی که آن‌ها را بهم متصل می‌کند از موی گوسفند است، طرف راست دهل از چوب درخت بی ساخته می‌شود که شکل و ظاهر خاصی برای به صدا درآوردن دهل دارد، همچنین برای طرف چپ دهل از چوبی باریک به نام ترکه استفاده می‌شود که جنس آن از درخت گز است و آن را دربین انگشتان سوم و چهارم خود برای نواختن قرار می‌دهند، هماهنگی دست راست و چپ نوازنده مهم ترین امر در هنگام نواختن ساز می باشد، این ساز در چند استان دیگر نیز وجود دارد که هرکدام شکل و ظاهر مخصوص به خود را دارد.

او می گوید: دهل‌های رایج در کردستان اندازه ای متوسط دارند و نمونه دهل بختیاری کوچک تر از آن است، دهل در زبان کردی با نام‌های دهول، وده ول، دیول شناخته می‌شود که همراه با ساز سرنا نواخته می‌شود.

وی افزود: گفته شده این ساز به زمان سومریان باز می‌گردد، همچنین این ساز در قرن 13میلادی توسط اروپاییان درجنگ استفاده می‌شده و ظاهرا آن را از شرقی‌ها فرا گرفته بودند.

صیادی گفت: دهل در موسیقی کردی کردستان برای مراسم عروسی، عزا و جشن نوروز و چند جشن باستانی مانند اول پاییز کردی و... استفاده می‌شود.