پیش‌بینی افزایش صادرات 220 میلیارد دلاری ترکیه پس از سقوط لیر / فرصتی مشابه سال 97 برای ایران که از دست رفت!
در کمتر از یک سال گذشته ارزش پول ملی ترکیه در مقابل دلار، بیش از 100 درصد افت داشته است. این کاهش ارزش پول ملی ترکیه به دلیل فشار رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور برای کاهش نرخ بهره تشدید شده است. این تصمیمات اردوغان چه تاثیری بر روی اقتصاد ایران خواهد داشت؟
این روزها سقوط ارزش پول ملی ترکیه یکی از خبرهای مهم رسانه ها شده است. دلیل این سقوط چه بوده است؟ این سقوط ارزش پول ملی آیا برای اقتصاد ایران یک تهدید محسوب می شود؟
به گزارش تابناک اقتصادی، برای اینکه ماجرای سقوط ارزش پول ملی ترکیه بیشتر لمس شود بهتر است به اسفندماه سال گذشته باز گردیم. زمانی که قیمت هر دلار آمریکا، حدود 7 لیر ترکیه بود. اما این نسبت هم اکنون چگونه است؟ در حال حاضر قیمت هر دلار آمریکا حدود 16 لیر ترکیه می باشد. این یعنی ارزش پول ملی ترکیه در کمتر از یک سال بیش از 100 درصد افت داشته است!
روند افت ارزش پول ملی ترکیه از مهرماه سال جاری با شیب بیشتری دنبال شد. در مهر ماه سال جاری قیمت هر دلار آمریکا حدود 8.6 لیر ترکیه بود. اما چرا این اتفاق برای اقتصاد ترکیه افتاده است؟
*س_بدهی خارجی 446 میلیارد دلاری ترکیه_س*حجم بدهی عظیم خارجی ترکیه یکی از معضلات اساسی اقتصاد این کشور بوده است. مجموع بدهی خارجی ترکیه هم اکنون 446 میلیارد دلار می باشد. این رقم در سال 2018 به رقم بی سابقه 470 میلیارد دلار رسیده بود. همان گونه که ملاحظه می گردد در سه سال گذشته رقم بدهی خارجی ترکیه تغییر چندانی را نداشته است. دولت ترکیه برای پرداخت این بدهی خود نیاز به دلار دارد و همین مسئله تقاضا برای دلار و در نتیجه قیمت آن را افزایش خواهد داد.
برای اینکه بدانیم رقم بدهی خارجی دولت ترکیه چقدر زیاد است، باید گفت که بدهی خارجی ایران هم اکنون حدود 9 میلیارد دلار می باشد.
*س_افت ارزش پول ملی با کاهش نرخ بهره_س*ماجرا از برنامه اقتصادی جدید رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه آغاز شد. وی صادرات و وام دهی را در اولویت برنامه اقتصادی خود قرار داد و از این رو برخلاف نظر بسیاری از کارشناسان و اقتصاددانان وی با فشار بر بانک مرکزی این کشور خواستار کاهش نرخ بهره بانک ها شد.
بد نیست بدانیم که دولت ترکیه از ماه سپتامبر تا همین پنجشنبه هفته گذشته، 5 درصد از نرخ بهره کاسته است و این نرخ را از 19 درصد به 14 درصد کاهش داده است. این کاهش در حالی انجام شده است که نرخ تورم در این کشور به بیش از 21 درصد رسیده است و با احتساب این نرخ تورم هم اکنون نرخ بهره حقیقی در ترکیه در محدوده منفی قرار دارد.
این کاهش های پیاپی نرخ بهره باعث جهش های شدیدی در نرخ دلار و افت ارزش پول ملی ترکیه شده است.
*س_اردوغان با چه هدفی نرخ بهره را کاهش می دهد؟ _س*همان گونه که در بالا اشاره شد برنامه اقتصادی دولت ترکیه بر پایه رشد صادرات و وام دهی بنا شده است. اردوغان به دنبال جذب بازار خاورمیانه و اروپاست!
اردوغان در جلسه هیات دولت با پذیرش این نکته که سیاست های وی باعث افزایش تورم در این کشور می شود، گفت: قدرت رقابتی نهفته در نرخ برابری لیر به افزایش سرمایه‌گذاری، تولید، و اشتغال منجر خواهد شد. وی افزود: مشکلات فعلی ترکیه یک نبرد اقتصادی رهایی‌بخش است و قول داد که با کمک خدا و حمایت مردم با پیروزی آن را پشت سر خواهیم گذاشت.
*س_این تصمیمات اردوغان چه تاثیری بر اقتصاد ایران خواهد داشت؟_س*محمد لاهوتی رئیس کنفدراسیون صادرات طی مصاحبه ای در مورخه 28 آذر ماه سال جاری در مورد تاثیر کاهش ارزش پول ملی ترکیه بر صادرات ایران اظهار کرد: یکی از رقبای سرسخت ما در بازارهای صادراتی به خصوص عراق و افغانستان و حوزه کشورهای CIS به استثنای ارمنستان، کشور ترکیه است. با توجه به سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای که در بخش صنعتی ترکیه و لجستیک این کشور وجود دارد و همچنین صادرات کالاهای نهایی این کشور همیشه در بازارها رقیب صادرکنندگان ایرانی بوده و در بعضی موارد توانسته بازارها را تحت تاثیر خود قرار دهد.
وی افزود: با توجه به اینکه اصولا سیاست کشور ترکیه، سیاست صادرات محور بوده و زیرساخت‌های لازم در حوزه‌های بانکی، حمل و نقل، ارتباطات بین‌المللی، بسته‌بندی و... در این کشور با ایران متفاوت است، قطعا کاهش ارزش پول ملی ترکیه به افزایش صادرات این کشور کمک خواهد کرد. از آنجا که صادرکنندگان در ترکیه مورد حمایت ویژه قرار دارند، تاثیر کاهش ارزش پول ملی دوچندان خواهد بود و قطعا می‌تواند در بازارهای مهم ما مثل عراق، روسیه و کشورهای حوزه CIS صادرات ما را تحت تاثیر قرار دهد.
*س_فرصتی که استفاده نکردیم ولی ترکیه استفاده کرد_س*رئیس اتاق بازرگانی تهران با اشاره به تضعیف ارزش لیر ترکیه در ماه‌های اخیر گفت: اگرچه این امر ناشی از سیاست‌های پولی نادرست بوده، اما ترکیه توانست از این موقعیت برای رشد صادرات خود استفاده کند به طور نمونه در ماه اکتبر 2021 صادرات ترکیه 20 درصد افزایش و درماه‌های سپتامبر و اکتبر، هر ماه صادرات این کشور 21 میلیارد دلار بوده است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال به 220 میلیارد دلار برسد.
خوانساری گفت: این در حالی است که در سال 97 همزمان با افزایش جهشی قیمت دلار در کشور، دولت به جای حمایت از صادرات و رفع موانع با یک نگرش بدبینانه و تنگ نظرانه، موجب شد از این فرصت استفاده نکنیم و صادرات کشور حتی کاهش یابد.
بر اساس این گزارش؛ از سوی دیگر با سقوط ارزش لیر، حوزه گردشگری ترکیه قطعا فعال تر از گذشته خواهد شد. از آنجا که همواره ترکیه یکی از مقاصد گردشگری ایرانیان بوده است، حالا با سقوط ارزش لیر این مقصد جذابتر از گذشته نیز شده است.
مسئول فروش تور یک آژانس مسافربری طی مصاحبه ای اظهار داشته است: هزینه رفت و برگشت از تهران به وان به صورت زمینی و با ون، 650 هزار تومان است. برای سه شب اقامت در هتل هم 700 هزار تومان باید پرداخت کنید. سه شب اقامت و حدود 2 روز هم برای رفت و برگشت اختصاص می‌دهیم.
مسئول تور یک آژانس مسافرتی دیگر نیز گفت: برای شب یلدا تور زمینی دو شب و سه روز اقامت در وان ترکیه با هتل سه ستاره، حدود یک میلیون تومان می‌شود. حرکت برای این تور از خوی در آذربایجان غربی صورت می‌گیرد. اگر هم مبدا حرکت مسافران از تهران باشد هزینه این تور به یک میلیون و 400 هزار تومان می‌رسد.
این هزینه ها را حالا با هزینه سفر به کیش مقایسه کنید! گفتنی است، هزینه سفر به کیش برای دو شب اقامت و هتل سه ستاره با هزینه رفت و برگشت، سه میلیون و 400 هزار تومان می‌شود.
همچنین ایرانیان در سال های اخیر پای ثابت خرید خانه در ترکیه بوده اند. این سقوط ارزش پول ترکیه خرید خانه ها در این کشور را با رشد رو به رو خواهد کرد! به نوشته رویترز، داده‌های موسسه آمار ترکیه نشان می‌دهد که با سقوط لیر، فروش خانه‌های ترکیه به خارجی‌ها در ماه نوامبر نزدیک به 50 درصد افزایش یافته است.