چالشی عظیم روبروی سینمای ایران / کینه طبقاتی در راه است

همایون اسعدیان گفت: یکی از دغدغه های من این است که ما به زودی وارد شرایط بحرانی در سینما می‌شویم، به اعتقاد من یک چالش عظیمی در سال 98 روبروی سینمای ایران قرار می‌گیرد.

به گزارش ایسنا، این کارگردان سینما و رییس هیات مدیره خانه سینما ادامه داد: اینکه سرمایه‌هایی وارد کشور می‌شود خیلی خوب است. معتقدم ما باید از ورود هر سرمایه‌ای به سینمای ایران استقبال کنیم و چقدر خوب است که آدم‌های علاقه‌مند به فرهنگ پیدا می‌شوند؛ اما مشکلی که ایجاد می‌شود و بحران ساز است، این است که این سرمایه‌ها در سیستم درست تولیدی وارد نمی‌شوند و نظام تولیدی ما را بر هم می‌زنند.

اسعدیان که در برنامه رادیویی «نقطه سرشب» شامگاه 9 دی ماه سخن می‌گفت، در بخشی از برنامه درباره‌ی سرمایه‌گذاری و ورود سرمایه به سینمای ایران سخن گفت.

همایون اسعدیان درباره‌ی سرمایه محوری در سینمای کشور با بیان اینکه ما امسال در جشنواره 18 فیلم داریم که سرمایه‌گذاری آنها دو نفر هستند، ادامه داد: منظور از برهم زدن نظام تولیدی این است که تهیه کننده‌ها را بی هویت می‌کنند چرا که وقتی به یک تهیه‌کننده می گوییم بازیگران با من و عوامل با تو؛ به این معناست که تهیه‌کنندگی را از توانایی‌هایش خارج کردیم و ابزار دست ما شده است. وقتی می گوییم بازیگر با من؛ یعنی شمای تهیه کننده با عوامل دیگر فیلم با رقم‌های رایج قرارداد ببند و کاری با دستمزد بازیگر نداشته باش! شاید من سرمایه گذار بخواهم به او یک میلیارد بدهم و ظاهرا هیچ عمل غیرقانونی هم انجام نمی‌شود اما این موضوع تبعاتی را به دنبال دارد و آن هم این است که با یک شکاف طبقاتی عظیم در سینما روبه‌رو خواهیم شد که همراه خود، کینه طبقاتی دارد.

کارگردان "طلا و مس" با بیان اینکه عوامل پشت صحنه به شدت نسبت به بازیگران موضع‌گیری دارند و من این را در یک سال گذشته با چشم‌ها و گوش‌های خودم احساس کردم، افزود: این موضوع بسیار خطرناک است. وقتی شما به بازیگر یک میلیارد دستمزد می‌دهید و عوامل پشت صحنه دستمزدشان در حد 5 تا 10 میلیون تومان است، چرا باید کینه و شکاف طبقاتی ایجاد نشود. متاسفانه سرویس‌دهی به بازیگران نیز از عوامل فیلم جدا شده و در بعضی از فیلم‌ها، میز غذای بازیگران با عوامل پشت صحنه فرق دارد.

وی ادامه داد: من نمی‌دانم چرا دوستان کارگردان حواسشان به این قضیه نیست. بازیگری که یک میلیارد دستمزد می‌گیرد به مرور دیگر شما را به عنوان کارگردانی که دستمزد 100 تا 150 میلیونی می‌گیرید، قبول ندارد. به زودی با این موضوع روبه رو خواهیم شد که بازیگر می خواهد جای دوربین را تعیین کند، دیالوگ را او تعیین کند و من نمی‌دانم که چرا کانون کارگردانان حواسشان به این قضیه نیست؟!

اسعدیان با اشاره به اینکه "من این هشدار را به شورای عالی تهیه کنندگان و کانون کارگردانان و خانه سینما که در هر سه عضو هستم می‌دهم که ما داریم با یک شکاف و کینه طبقاتی روبه‌رو می‌شویم" افزود: این موضوع ما را زمین‌گیر و داغون خواهد کرد. تمام ارزش سینمای ایران در همدلی و هماهنگی بین عوامل و بازیگران بوده است. آنها با یکدیگر زندگی خوبی داشته و این سینما را پیش می بردند.

کارگردان "بوسیدن روی ماه" تصریح کرد: نکته دیگر این است که من اصلا معتقد نیستم که بازیگران نباید دستمزد خوبی بگیرد و بحث من این است که دستمزد در سیستم استاندارد داده شود. کف دستمزد 200 میلیون تومان است و اگر فیلم به خوبی فروش کند، بازیگر بتواند با فروش آن تا 2 میلیارد نیز دستمزد بگیرد. اما زمانی که فیلم فروش خوبی ندارد یک بازیگر چگونه ادعا می‌کند که دستمزد یک و نیم میلیاردی می‌خواهد.

وی با بیان اینکه در سینمای آمریکا نیز سیستم پلکانی دستمزد وجود دارد و با فروش فیلم این دستمزد به بازیگر تعلق می‌گیرد، گفت: من واقعا دوست دارم که انجمن بازیگران با این قضیه برخورد جدی کند. ما در کنار سی، چهل بازیگری که دستمزدهای بالا دارند، مجموعه بازیگرانی را داریم که دستمزدهای کمی دریافت می‌کنند و وضع اقتصادی خوبی ندارند و از بازی کنار گذاشته می‌شوند.

اسعدیان گفت که ما نباید تهیه‌کننده را بی هویت کنیم در حال حاضر همه می‌خواهند تهیه کننده شوند، دوستان بازیگر دوستان تولید، همه تهیه کننده می شوند، چرا که تهیه کنندگی به موضوع بی تخصصی تبدیل شده است.

وی ادامه داد: این درحالیست که تهیه کنندگی یک تخصص کلان است و ما باید آن را تقویت و حمایت کنیم. نکته‌ای که من عرض می‌کنم دورنمایی از آینده سینما است که تهیه کننده و کارگردان از هویت واقعی خود خالی می‌شوند و این سرمایه‌ها هستند که سینمای ایران را می چرخانند این قطعا نتیجه خوبی را برای سینمای ایران به بار نمی آورد.

این کارگردان بیان کرد: فکر نمی‌کنم در هیچ جای دنیا به این آشفتگی سرمایه وارد سینما شود و تعیین و تکلیف کند. بدون اینکه بخواهم توهینی به بازیگر، کارگردان، تهیه کننده و سرمایه گذاری داشته باشم باید بگویم این مسیر مسیر بحران سینمای ایران است. من به عنوان کارگردان همیشه فکر می کنم در کنار ضعیف ترین فرد گروه نیز زندگی می کنم و برای او همانقدر احترام قائلم که برای بازیگران فیلمم قائل هستم. اگر نگران سینما و وضعیت آینده آن هستیم، فقط از ورود سرمایه‌ها خوشحال نشویم، این سرمایه ها را در کانال درستش طراحی کنیم و به تهیه کنندگی هویت بیشتری دهیم و به او کمک کنیم.

وی تاکید کرد: سینما جای امنی برای سرمایه‌گذاری است اما مکانیسم تولید آن را به هم نزنیم. این نابودی، من، شما و همه سینما است از دست دادن تمام ارزش‌هایی است که اهالی سینما سال‌ها قبل از من و شما برای آن جنگیدند. ما باید جلوی اختلاف طبقاتی و شکاف را بگیریم نه اینکه آن را گسترش بدیم اما متاسفانه این موضوع الان در حال گسترش است.

اسعدیان گفت: این موضوعی که من مطرح کردم دغدغه من به عنوان رئیس هیئت مدیره خانه سینماست. در حال حاضر با بحران اظهارنظر در بین هنرمندان مواجه هستیم راجع به هر چیزی اظهار نظر می کنیم. در حالی که شانیت آن را نداریم. اگر باور ما بر این است که گروه های هنری جزو گروه های مرجع هستند که در مواقعی مردم می توانند به آنها اتکا کنند این مرجعیت را اظهارنظرهای بی سند و بی مدرک خدشه‌دار نکنیم. جایی راجع به دریای خزر اظهار نظر می کنیم که 50 درصد سهم ما بوده و الان شده 11 درصد، حالا باید دنبال سند 50 درصدی آن بگردیم یا درباره دارو اظهارنظرهایی می‌کنیم شاید هم حرف درستی بزنیم اما مکانیسمش اینگونه نیست. این اظهار نظرها شاید دلیلی مبنی بر این دستمزدها باشد.

وی افزود: متاسفانه ما از سلبریتی بودن فقط پزهایش را یاد گرفتیم بدون اینکه فکر کنیم این سلبریتی‌ها در جاهای دیگر دنیا نیز کارهای دیگری هم انجام می دهند؛ کارهای خیریه، کارهای انسان دوستانه و... ما فقط بلدیم یه وقت‌هایی شلوغ کنیم، شاید ظرفیت جایگاهی که در آن قرار داریم را نداریم.

کارگردان "یک روز بخصوص" اظهار کرد: ما کارگردان‌هایی داریم که فکر می‌کنند باید سر صحنه داد بزنند تا به عوامل بگویند که کارگردان هستند. من زمانی که در کانون پرورش فکری بودم، مربی داشتیم که به من می‌گفت وقتی سر صحنه کیارستمی بروی باید دنبال کارگردان بگردی، او گوشه ای روی صندلی می‌نشیند و کارش را انجام می‌دهد و من فهمیدم حتما لازم نیست داد بزنی.

او گفت: من نیز تا زمانی که به خانه سینما رفتم و عضو هیئت مدیره شدم، وقتی انبوهی از مراجعه‌کنندگان را دیدم که درگیر 300 400 هزار تومان هستند به عمق این فاجعه پی بردم و الان خیلی دقیق می دانم چه خبر است.

اسعدیان در ادامه صحبت‌هایش گفت: من زمانی دستیار کارگردان بودم و حقوقم 80هزار تومان بود و بازیگر نقش اول آن فیلم "امین تارخ" 100هزار تومان دستمزد گرفت. من معتقدم که حقوق بازیگر باید از عوامل بیشتر باشد اما به مرور تناسب بین دستمزدها از بین رفته است. در همه دنیا بازیگران بیشتر شناخته می‌شوند و من نه با دستمزد یک میلیاردی مخالفم اما باید تناسب حفظ شود و همراه باشیم با یکدیگر.

وی در ادامه گفت: به نظرمن لازمه یک فیلم خوب یک تهیه کننده خوب است. تهیه کننده حرفه‌ای سینمای ایران آبرویش برایش مهم است، یک تهیه کننده خوب به گونه‌ای کار می‌کند که منافع سینما را حفظ کند.