چالش‌های استعدادیابی در فوتبال ایران؛ از ضرورت‌ها تا مشکلات زیاد!
فوتبال پایه نقش به سزایی در شکوفایی استعدادیابی کودکان و نوجوانان دارد که برخی از باشگاه ها به این موضوع توجهی ندارند.
فوتبال پایه نقش به سزایی در شکوفایی استعدادیابی کودکان و نوجوانان دارد که برخی از باشگاه ها به این موضوع توجهی ندارند.
به گزارش خبرنگار مهر، فوتبال به عنوان یکی از پرطرفدارترین ورزش‌های جهان، نیازمند سرمایه‌گذاری و توجه ویژه به تیم‌های پایه و استعدادیابی در سنین پایین است. این رویکرد نه تنها به توسعه و پیشرفت فوتبال کمک می‌کند، بلکه می‌تواند آینده‌ای روشن‌تر و پایدارتر برای باشگاه‌ها به همراه داشته باشد.
تیم‌های پایه، به عنوان زیرساخت‌های اصلی باشگاه‌ها، نقش حیاتی در توسعه بازیکنان جوان دارند. این تیم‌ها به نوجوانان و جوانان فرصت می‌دهند تا مهارت‌های خود را بهبود بخشیده و استعدادهای خود را در کنار مربیان توانمند شکوفا کنند و سرمایه‌گذاری در تیم‌های پایه، به منزله سرمایه‌گذاری در آینده باشگاه است.
استعدادیابی در سنین پایین یکی از کلیدی‌ترین عواملی است که می‌تواند به شناسایی و پرورش استعدادهای نهفته در بازیکنان جوان کمک کند. بازیکنان جوان در این سنین، بیشترین پتانسیل رشد و توسعه را دارند و با راهنمایی و آموزش صحیح، می‌توانند به بازیکنان برجسته‌ای تبدیل شوند.
محسن ارزانی مربی سابق تیم امید فوتبال پیکان که سابقه قهرمانی با این تیم در رقابت‌های لیگ برتر امید تهران را در کارنامه خود دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار مهر، در رابطه با نحوه استعدادیابی بازیکنان در تیم‌های پایه اظهار داشت: استعدادیابی در کشورهای مختلف متفاوت است، به عنوان مثال در کشور انگلستان به یک گونه نوجوانان استعدادیابی خواهند شد و در یک کشور دیگر اروپایی به گونه‌ای دیگر، نکته‌ای که در استعدادیابی باید به آن توجه شود این است که هر نوجوان باید در شاخص‌های مختلفی مورد بررسی قرار گیرد.
استعدادیابی سخت و طاقت فرسا است
او ادامه داد: بازیکنانی که مورد استعدادیابی قرار می‌گیرند باید در بخش‌های جسمی، پیکری، فیزیولوژی و... مورد بررسی قرار گیرند. استعدادیابی یک پروسه سخت و طاقت‌فرسا است و هر فردی که مسئول استعدادیابی خواهد بود باید یک شکارچی ماهر باشد تا بازیکنان را با دقت بسیار زیاد زیر نظر داشته باشد تا استعدادهای هرکدام از آنها را شناسایی کند.
مربی تیم‌های پایه فوتبال تصریح کرد: یک مربی وقتی می‌خواهد بازیکنی را مورد بررسی قرار دهد علاوه بر مواردی که گفته شد باید به صورت میدانی و هم با تماشای فیلم عملکرد بازیکن مورد نظر، رفتارهای او را زیر نظر داشته باشد و بر اساس چِک لیستی که مربی در اختیار دهد مشخص خواهد شد که بازیکن مورد نظر در چه بخش‌هایی بهتر بوده است. به این نکته باید توجه شود که ساختار شکل‌گیری برای یک بازیکن با کیفیت در آن نوجوان دیده می‌شود یا خیر. حتی ارتباط برقرار کردن با دیگر بازیکنان در زمین هم در استعدادیابی مهم است، مسئولیت پذیری و وفاداری از جمله دیگر مواردی هستند که باید به آنها توجه داشت.
سن ژنتیکی در استعدادیابی بسیار مهم است
ارزانی افزود: نکاتی که گفتم بسیار در شناخت استعدادیابی برای یک بازیکن بسیار مهم است. بازیکنی که مورد استعدادیابی قرار می‌گیرد باید سن ژنتیکی بهتری نسبت به سن شناسنامه‌ای داشته باشد. همچنین از لحاظ عملکردی نیز بازیکن باید در سطح بالاتری نسبت به هم سن و سال‌های خود باشد تا بتواند به تیم اصلی راه پیدا کند. توده عضلانی یک بخش بسیار مهم است که بازیکنان نوجوان باید به آن توجه داشته باشند زیرا عضله باعث رشد بهتر نوجوانان خواهد شد.
او تصریح کرد: پرورش استعداد و نخبه سازی از او نکته‌ای است که باید در کشورمان به این موضوع بپردازیم. در خیلی از مدارس فوتبال و آکادمی‌ها کارهای بسیار خوبی در زمینه استعدادیابی شکل گرفته است اما در برخی از مدارس فوتبال به روش‌های سنتی و قدیمی عمل می‌کنند که کمکی به استعدادیابی در هیچ بازیکنی نمی‌کند.
برخی از مدیران و مربیان در فوتبال پایه دست به کارهای ناشایست می‌زنند
ارزانی در خصوص فساد در تیم‌های پایه فوتبال ایران گفت: اگر بخواهم بگویم که تمام مربیان و مدیران در تیم‌های پایه دست به فساد می‌زنند این‌طور نیست و اگر هم بگویم نه همه چی امن و امان است و فسادی رخ نمی‌دهد اینگونه هم نیست. خیلی از مربیان و مدیران در تیم‌های پایه زحمت می‌کشند و برای موفقیت تیم‌های خود تلاش می‌کنند و تنها به پرورش استعدادها فکر می‌کنند.
او افزود: البته مدیران و مربیانی هم وجود دارند که دست به کارهای ناشایست می‌زنند. به عنوان مثال چند روز پیش با یک عزیزی که سرمربی یکی از تیم‌های لیگ برتر امید در تهران است صحبت می‌کردم و آن شخص به من می‌گفت مدیرعامل باشگاه گفته که 15 بازیکن با نظر شخص تو وارد تیم شوند و 12 بازیکن را من می‌گویم که مستقیماً وارد تیم خواهند شد و این عزیز به من گفت که نرخ هر کدام از این بازیکنان 150 میلیون تومان است و این مبلغ از بازیکن دریافت می‌شود تا بدون هیچ گونه زحمتی وارد تیم اصلی شود. نکته جالب‌تر اینجاست که برای اختصاص دادن شماره پیراهن بازیکنان هم پولی شده است به عنوان مثال مدیر تیم می‌گوید فلان بازیکن اگر پیراهن شماره 10 را بر تن کند 50 میلیون تومان اضافه‌تر باید بپردازد. یا مثلاً اگر بازوبند کاپیتانی را هر کدام از بازیکنان می‌خواهد باید 30 میلیون بیشتر پرداخت کند.
خانواده‌ها 250 میلیون تومان هزینه می‌کنند
ارزانی افزود: همین رقم‌ها باعث می‌شود تا بعضی از خانواده‌ها برای حضور فرزند خود در تیم اصلی باید دست کم مبلغ 250 میلیون تومان به باشگاه پرداخت کنند و متأسفانه خیلی از والدین دست به چنین کاری می‌زنند. گاهاً پیش آمده که بازیکن استعداد خیلی خوبی دارد اما به دلیل عدم پرداخت پول مورد نظر مدیرعامل یا مربی نمی‌تواند وارد تیم اصلی شود. این درد اصلی فوتبال پایه در ایران است.
سرمربی سابق تیم فوتبال امید پیکان تصریح کرد: ناگفته نماند که هزینه تیم داری در تیم‌های پایه هم بسیار زیاد است. گاهاً برای هر جلسه تمرین باید مبلغ دو میلیون تومان بابت اجاره زمین پرداخت شود و بعضی از مدیران توان پرداخت چنین رقمی را ندارند و مجبور می‌شوند تا از بازیکنانی که تمکن مالی خوبی دارند استفاده کنند. البته این بهانه اصلاً توجیه پذیر نیست و رفتار آن مدیر یا سرمربی اشتباه است.
ارزانی در پاسخ به این سوال که بهترین سن برای استعدادیابی یک بازیکن فوتبال چه سنی است، عنوان کرد: در کشورها بر اساس شرایط اقلیمی، آب و هوایی و... متفاوت است. در کشورمان بهترین سن برای استعدادیابی بین 6 تا 9 سال است. بازیکنان در این سن و سال فقط در ابتدا با یکدیگر بازی می‌کنند تا حس و حال خوبی داشته باشند. سطح بندی در سن‌های پایین متفاوت خواهد بود و بازیکنان بین سن‌های 9 تا 12 سال بیشتر در بخش تاکتیک و فنی شناسایی می‌شوند.
