چالش‌های میزبانی لیگ ملت‌ها؛ چرا ایران از فهرست میزبانان حذف شد؟

اگرچه ایران در دو دوره میزبان مسابقات لیگ ملت‌های والیبال بود، اما از سال 2020 به بعد از فهرست میزبانان حذف شده که این موضوع چالش‌های فراوانی را برای والیبال کشور به همراه داشته است.

به گزارش خبرنگار مهر، تیم ملی والیبال ایران از سال 2018 تاکنون در تمام دوره‌های لیگ ملت‌های والیبال (VNL) شرکت داشته و در برخی از دوره‌ها نیز میزبان مرحله‌ای از این رقابت‌ها بوده است. با این حال، در سال‌های اخیر، ایران از فهرست کشورهای میزبان حذف شده و حالا فدراسیون والیبال در تلاش است تا بار دیگر شرایط میزبانی را برای کشور فراهم کند.

سابقه میزبانی ایران در لیگ ملت‌ها

ایران در سال‌های 2018 و 2019 در تهران، ارومیه و اردبیل میزبان برخی از دیدارهای مرحله مقدماتی لیگ ملت‌های والیبال بوده است. این مسابقات با حضور پرشور تماشاگران برگزار شد و تصویری حرفه‌ای از ظرفیت ایران برای میزبانی رقابت‌های بین‌المللی و مهم ارائه کرد. اما از سال 2022، نام ایران از بین کشورهای میزبان لیگ ملت‌های والیبال کنار گذاشته شد. نبود برخی استانداردهای فنی و اجرایی مورد تأیید فدراسیون جهانی والیبال و چالش‌های نبود زیرساخت‌های مناسب، ایران را از لیست میزبانان لیگ ملت‌های والیبال حذف کرد.

چالش‌های زیرساختی و فنی در مسیر میزبانی

طبق قوانین و مقررات فدراسیون جهانی والیبال، کشورهای میزبان لیگ ملت‌های والیبال باید از برخی استانداردهای زیرساختی از جمله سالن‌های مجهز به سیستم ویدئو چک، نور و تهویه مناسب، امکانات رسانه‌ای کامل، پوشش تلویزیونی باکیفیت جهانی و خدمات اقامتی مطلوب برای تیم‌ها و داوران بین‌المللی برخوردار باشند. موضوعی که ایران از سال 2020 در آن درجا زد اما در مقابل کشورهای مثل ژاپن، لهستان، ایتالیا و حتی فیلیپین با سرمایه‌گذاری بالا و تجهیزات روز، در میزبانی مسابقات از ایران پیشی گرفتند.

اگرچه در این سال‌های اخیر، سالن اختصاصی شهداب یزد به تجهیزات استاندارد و باکیفیت مجهز شد و میزبان مسابقات لیگ قهرمانان آسیا شد اما چالش‌هایی مثل نوسازی تجهیزات سالن‌ها، کیفیت پایین پخش تلویزیونی بین‌المللی باعث شده ایران نسبت به رقبای خود در بحث میزبانی دچار عقب ماندگی شود و جایگاه ضعیف‌تری برای رقابت با سایر کشورها داشته باشد.

حق پخش تلویزیونی؛ مانعی جدی در مسیر میزبانی

بدون شک یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که در روند حذف ایران از میزبانی از سال 2020 تأثیر چشم‌گیری داشته است، مسئله پرداخت نشدن حق پخش تلویزیونی به فدراسیون جهانی است. طبق قوانین FIVB، کشور میزبان باید تعهدات مالی و حقوق رسانه‌ای را به‌درستی اجرا کند. اما در سال‌های اخیر شاهد عدم تسویه بدهی‌های مربوط به حق پخش مسابقات لیگ ملت‌ها توسط ایران بودیم که به دنبال آن هشدارهای هم برای محرومیت یا جریمه از سوی فدراسیون جهانی به ایران داده شد.

این بدهی پرداخت نشده صدا و سیما به فدراسیون جهانی از سنوات گذشته در همین لیگ ملت‌های والیبال 2025 مشکلاتی برای تیم ملی والیبال ایران به وجود آورد. به طوری که تیم ملی والیبال ایران را در آستانه جریمه و محرومیت بین‌المللی قرار داد. بدون شک این موضوع نه تنها موقعیت بین‌المللی والیبال کشور را تضعیف می‌کند، بلکه باعث می‌شود فدراسیون جهانی نسبت به رعایت تعهدات رسمی ایران تردید کند. همین موضوع یکی از دلایل حذف ایران از فهرست کشورهای میزبان شده است.

اهمیت بازگشت به میزبانی بین‌المللی

بی‌شک میزبانی رقابت‌های مهمی چون لیگ ملت‌های والیبال، تنها یک امتیاز ورزشی نیست؛ بلکه فرصت خوبی برای ارائه نمایش ظرفیت‌های کشور و ایجاد درآمد ارزی و توسعه زیرساخت‌های ورزشی و از همه مهمتر ارتقای روحیه ملی است.

کشوری که میزبانی یک مسابقه را برعهده می‌گیرد از بعد فنی هم مزایای زیادی دارد که مهم‌ترین آن حضور تماشاگران داخلی است که می‌تواند به موفقیت تیم کمک زیادی کند. در همان سال‌هایی که سه شهر ایران (تهران، اردبیل و ارومیه) میزبان مسابقات لیگ ملت‌های والیبال بودند شمار زیادی از هواداران والیبال به سالن مسابقات می‌آمدند و با تشویق یک صدا زمینه پیروزی بلندقامتان ایران را مقابل حریفان قدرتمند فراهم می‌کردند.

مسیر بازگشت به میزبانی

بازگشت به لیست میزبانان لیگ ملت‌های والیبال یکی از ضروریات والیبال ایران است به طوری که رئیس فدراسیون والیبال هم این موضوع را در دستور کار خود قرار داده است؛ اما بازگشت به مسیر میزبانی به این راحتی نیست و باید برخی اقدامات از جمله نوسازی و تجهیز سالن‌های استاندارد و فراهم کردن امکاناتی همچون ویدئو چک، نمایشگرهای حرفه‌ای، نورپردازی مناسب و زیرساخت‌های رسانه‌ای مدرن در دستور کار قرار بگیرد.

همچنین، پرداخت به موقع حق پخش تلویزیونی و تعامل مؤثر با نهادهای مسئول برای رعایت استانداردهای جهانی در این زمینه، از الزامات مهم بازگشت ایران به چرخه میزبانی است؛ به‌ویژه که عدم تسویه بدهی‌های گذشته، تصویر نامناسبی از والیبال ایران در سطح بین‌المللی ایجاد کرده است.

عزم فدراسیون برای بازگشت به میزبانی

میلاد تقوی رئیس فدراسیون والیبال، اخیراً در مصاحبه‌ای اعلام کرده که ایران آماده بازگشت به میزبانی لیگ ملت‌هاست و مذاکراتی هم در این زمینه با فدراسیون جهانی انجام داده است است. رئیس فدراسیون والیبال همچنین تأکید کرده که تجربه میزبانی‌های گذشته و ظرفیت مدیریتی فعلی، زمینه را برای بازگشت به میزبانی و برگزاری حرفه‌ای مسابقات فراهم می‌کند اما قطعاً بازگشت به مسیر میزبانی مستلزم رعایت برخی قوانین و مقررات است که والیبال ایران باید هرچه سریع‌تر آن را در دستور کار خود قرار دهد.

در همین مسابقات لیگ ملت‌های والیبال 2025، تیم ملی والیبال ایران با کسب رتبه هشتمی به کار خود پایان داد اما از دور رقابت‌ها حذف شد. به این دلیل که کشور چین، به عنوان میزبان مسابقات، با وجود عدم صعود به جمع هشت تیم برتر، به مرحله نهایی راه یافت و تیم ایران علی رغم اینکه در جمع هشت تیم برتر صعودکننده قرار داشت اما به دلیل میزبانی چین از دور رقابت‌ها حذف شد.

حذف تیم ملی والیبال ایران از جمع 8 تیم صعودکننده به مرحله نهایی لیگ ملت‌های والیبال نشان داد بحث میزبانی در مسابقات تا چه اندازه اهمیت دارد و علاوه بر اینکه کسب میزبانی، امتیازات مالی و تبلیغاتی برای کشور میزبان دارد، می‌تواند فرصت‌های حضور در جمع برترین‌ها والیبال جهان را هم فراهم کند.

بنابراین بازگشت ایران به فهرست میزبانان نه تنها به نفع توسعه والیبال کشور است، بلکه یکی از ضروریاتی است که به ارتقای سطح فنی و کسب نتایج قابل قبول والیبال در عرصه جهانی کمک می‌کند. والیبال ایران از نظر فنی و در اختیار داشتن پتانسیل بازیکنان در جایگاه خوبی قرار دارد، اما برای اینکه بتواند در سطح اول میزبانی‌های جهانی قرار بگیرد، باید در زمینه زیرساخت‌ها و تعاملات بین‌المللی قدم‌های جدی‌تری بردارد.