چرا باید جلسات کمیسیون «طرح صیانت» در مجلس، علنی باشد

به گزارش پایگاه خبری الف، عصر روز دوشنبه (19 مهرماه) رسانه‌های داخلی به نقل از مهرداد ویس کرمی، دبیر کمیسیون مشترک طرح صیانت خبری درباره علنی بودن جلسات این کمیسیون درباره مذاکرات پیرامون طرح «حقوق کاربران در فضای مجازی» منتشر کردند.

از مضمون خبر فوق این‌طور استنباط می‌شد که برخی از اعضای کمیسیون مایل به علنی بودن مذاکرات درباره طرح صیانت هستند و حتی ایده‌ای درباره پخش زنده آن از طریق درگاه اینترنتی مجلس شورای اسلامی مطرح شده است با این حال یک ایده غالب هم گویا وجود دارد تا مذاکرات به شکل ضبط شده و بعد از ادیت بخش‌هایی از آن در رسانه‌ها منتشر شود. دلیل این پیشنهاد هم خسته‌کننده بودن و حذف حشو و زواید جلسه کمیسیون ذکر شده بود.

خبر فوق خیلی زود در فضای مجازی دست به دست شد و ایده پخش زنده کم‌رنگ شد و موضوع سانسور جلسات کمیسیون طرح صیانت در ماه‌های آینده برجسته شد. رسانه‌های فارسی زبان خارجی (اپوزیسیون) هم خیلی زود با محوریت پخش سانسور شده این جلسات قضیه را داغ کردند. جلساتی که قرار است عصرهای دو روز یک‌شنبه و سه‌شنبه هر هفته در مجلس برگزار شود.

کمک به جلوگیری از غرض‌ورزی‌ها

از خط خبری رسانه‌های فارسی زبان خارجی چنین بر می‌آید که آنها بدشان نمی‌آید جلسات غیرعلنی باشد، چرا که به این شکل راحت‌تر می‌توانند القا کنند کل این طرح ضد مردمی است. در همین خط خبری اخیرشان هم مشخص است می‌خواهند جنبه‌های عقلانی طرح صیانت از حقوق کاربران را زیر سوال ببرند و بر نکات انتقادی بعضا مغرضانه که خودشان برجسته کردند تاکید کنند.

بنابراین به نظر می‌آید اولین دلیل برای علنی بودن مذاکرات جلسات کمیسیون طرح مشترک که می‌تواند چند ماه به طول بکشد کمکی است که به جلوگیری از خط خبری مغرضانه رسانه‌های فارسی زبان خارجی و ارتش‌های سایبری اپوزیسیون در فضای مجازی می کند.

پاسخی به کمپینی با بیش از 1 میلیون امضا

اما برای علنی بودن جلسات فوق می‌توان دلایل دیگری هم پیدا کرد. به عنوان مثال از 15 تیرماه سال جاری از سوی سازمان مردم نهاد «کارزار» که یک مجموعه قانونی برای کنشگری مدنی در داخل ایران است علیه طرح صیانت از حقوق کاربران فضای مجازی کمپینی به راه افتاد که تا کنون بیش از یک میلیون امضا جمع کرده است. این مجموعه نامه‌ای هم در این خصوص خطاب به محمد باقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی منتشر کرد.

دربخشی از آن نامه محدودیت‌های ترافیکی بین‌المللی علیه اینترنت مورد انتقاد شدید قرار گرفته بود و با توجه به شرایط تحریمی کشور ابراز نگرانی‌های جدی پیرامون آینده وضعیت اینترنت در ایران با اجرایی شدن قانون صیانت از حقوق کاربران مطرح شده بود.

احیای گفت‌وگو بین حاکمیت و فعالان مدنی

به نظر می‌رسد علنی شدن مذاکرات جلسات کمیسیون مشترک طرح صیانت گام موثری برای شکل‌گیری گفت‌وگوهای سازنده داخلی بین حاکمیت و فعالان مدنی است و هم‌زمان با برگزاری این جلسات در ماه‌های آینده نظرات بخش‌های مختلف و کنشگران هم شنیده می‌شود که این موضوع بر تصویب این قانون در فضای آرام جامعه کمک می‌کند.

اهمیت این موضوع با رصد و پایش شبکه‌های اجتماعی در این روزها بیشتر احساس می‌شود. هنگامی که می‌بینیم هشتگ‌های مرتبط با طرح صیانت از حقوق کاربران در شبکه‌های اجتماعی با چه محتواهایی همراه شده است و نگرانی‌های جامعه نسبت به آینده این طرح تاچه حد با نگرانی‌های حاکمیت در خصوص این موضوع متفاوت است.

به عبارت بهتر علنی شدن جلسات کمیسیون مشترک طرح صیانت کمک می‌کند اقناع بهتری نسبت به آن صورت بگیرد و جامعه هم احساس می کند موضوع مسئولیت‌پذیری ارائه دهندگان خدمات اینترنتی و پیام‌رسان‌ها در داخل و خارج چقدر در این طرح موضوعیت دارد.

و البته اگر دغدغه‌ای از سوی فعالان بخش‌های مختلف مانند صاحبان کسب‌وکارهای مجازی بزرگ و کوچک یا پلتفرم‌های رسانه‌ای داخلی و... وجود دارد و جلسات کمیسیون مذکور به ابهامات جامعه مدنی نتوانست پاسخ دهد پخش زنده این جلسات کمک می‌کند به تدریج این موضوعات مطرح شود و هدایت جلسات در طول زمان بهتر صورت گیرد.

منتقد می تواند مدافع شود

نباید فراموش کرد اگر همین کنشگران منتقد امروز نسبت به این طرح درست اقناع شوند خودشان مانند رهبران فکری عمل خواهند کرد و اجازه موج‌سواری به رسانه‌های بیگانه و ارتش‌های سایبری اپوزیسیون در رسانه‌های اجتماعی را نمی‌دهند.

طرح انتقادهایی مانند اینکه در جامعه کسی به درستی از محتوای این طرح با خبر نیست یا طرح صیانت به دنبال فیلتر کردن شبکه‌های اجتماعی نیست و حتی کمک می‌کند بعضی شبکه‌های فیلتر شده هم با قبول یک‌سری قوانین و تعهدات و البته قبول مسئولیت‌های اجتماعی از سوی مالکان‌شان رفع فیلتر شوند که در ماه‌های گذشته مکرر از سوی برخی مسئولان کشور و نمایندگان مجلس مطرح شده در مقایسه با دغدغه‌های متفاوتی که در جامعه نسبت به طرح وجود دارد نشان می‌دهد در این خصوص یک شکاف اطلاعاتی بین حاکمیت و مردم شکل گرفته است و پخش زنده این جلسات می‌تواند گام موثری در رفع این شکاف باشد.

در مجموع به‌نظر می‌رسد پخش زنده جلسات کمیسیون مشترک طرح صیانت یک فرصت دوباره به نمایندگان مجلس باشد تا آنها اعتماد کم شده مردم نسبت به خودشان را احیا کنند. اعتمادی که می‌توانست در قضیه طرح شفافیت آرای نمایندگان مضاعف شود و برگ برنده بسیاری از منتخبان همین مجلس بود اما با فراز و فرود آن طرح در عمل به شکست منجر شد.