چرا «خانواده دکتر ارنست» بیشتر در جزیره نماندند؟!

به گزارش مشرق، «خانواده دکتر ارنست» کارتونی بود که چهار دهه قبل برای پخش از تلویزیون توکیو ساخته شد و حدود یک سال هم از این شبکه (فوجی تلویژن) روی آنتن رفت. این انیمیشن در کشور ما هم با فاصله‌ای چندساله ترجمه و دوبله شد و اتفاقا از آن دست انیمیشن‌هایی بود که هم کودکان به تماشای آن نشستند و هم محبوب بزرگسالان شد.

کارتون «خانواده دکتر ارنست» در این سال ها بارها از شبکه های تلویزیونی پخش شده و اتفاقا تابستان امسال هم برای پخش از شبکه کودک در نظر گرفته شده است؛ اما به رغم تکنیک ابتدایی این انیمیشن نسبت به تولیدات این روزهای غول های انیمیشن سازی دنیا، هنوز هم صداوسیما و البته بسیاری از خانواده‌های ایرانی ترجیح می‌دهند، کودکیِ فرزندانشان را با همین کارتون‌های تاریخ مصرف گذشته ژاپنی پر کنند تا انیمیشن‌های بعضا اکشن و خشن یا تولیداتی که با فرهنگ و ضوابط ما چندان هم خوانی ندارند.

«خانواده دکتر ارنست» در دهه 80 میلادی بر اساس یک رمان ساخته شد. اسم اصلی این کارتون هم چیز دیگری است: «خانواده سوئیسی رابینسون: جزیره اسرارآمیز فلون» و البته رمان هم عنوان دیگری دارد: «خانواده سوئیسی رابینسون».

کتاب در سال 1812 توسط نویسنده‌ای سوئیسی به نام یوهان داوید ویس به زبان آلمانی نوشته شده بود و اتفاقا این نویسنده با نگارش همین رمان هم به شهرت رسید. نکته جالب اینکه خود داوید ویس هم اذعان کرده که رمانش را با الهام از کتاب «رابینسون کروزوئه» اثر دانیل دفو نوشته است.

از نکات قابل توجه دیگر در کارتون خانواده دکتر ارنست، آن است که اصلا شخصیت اصلی با نام «فلون» در رمان وجود ندارد. در کتاب یوهان داوید ویس، خانواده رابینسون فقط شامل پدر، مادر و چهار پسر (بدون دختر) است و احتمالاً شخصیت فلون برای نسخه کارتونی معرفی شده است تا دختران بیشتری جذب مجموعه شوند. او شخصیت اصلی و دختر میانی خانواده رابینسون است. فلون دارای روحیه آزاد است و مایل به انجام هر کاری است. او همیشه با ذهن خود صحبت می‌کند و از انجام کارهای جدید لذت می‌برد. داستان معمولاً از دیدگاه او گفته می‌شود. خانواده‌اش یازدهمین سالگرد تولد او را در 13 سپتامبر در این جزیره جشن می‌گیرند.

مابه‌ازای سایر شخصیت‌های کارتون، خصوصا فرزندان هم بعضا با کمی تفاوت سنی و نام، در رمان دیده می‌شوند.

امادر ایران آنچه «خانواده دکتر ارنست» را برای مخاطبانش جذاب‌تر کرد، قطعا دوبله موفق کار است. در آن زمان تلویزیون و دوبلورها به قشر کودک و کارتون اهمیت بسیار می‌دادند و نسل طلایی دوبله هنوز هم که هنوز است در کنار فیلم‌های ماندگار تاریخ سینما، بسیاری از افتخارات خود را در همکاری با همین کارتون‌ها می‌داند.

مدیر دوبلاژ کارتون «خانواده دکتر ارنست»، مهدی علیمحمدی بود. از قدیمی‌ها و تحصیلکرده‌های این حوزه، که از سال 40، پس از گذراندن تجارب موفق در تئاتر و رادیو، وارد رادیو شد و پس از مدتی عرصه دوبله و گویندگی را انتخاب کرد. علیمحمدی همکاری با کارتون «نیک و نیکو» را هم در کارنامه هنری‌اش داشت. علیمحمدی در سال 98، در حالی که 95 سال درگذشت.

مهدی علیمحمدی

اما شخصیت اصلی کارتون یا همان فلون را ناهید امیریان شمس‌آبادی گویندگی کرد. او در سال 1338 و زمانی که فقط پنج سال داشت توسط پدرش رضا امیریان وارد عرصه دوبله شد. هنوز خواندن و نوشتن نیاموخته بود که دوبلورها دیالوگ را به او می‌گفتند و امیریان آن را حفظ می‌کرد و می‌گفت. حتی چند قوطی فیلم زیر پایش می‌گذاشتند تا قد او به میکروفن برسد و بتواند گویندگی کند.

او به همراه زهره شکوفنده، شهرام شکوفنده و منیژه نویدی از نخستین و فعال‌ترین بچه‌گویان دوبله ایران به‌طور حرفه‌ای بوده اند.

در کارنامه هنری ناهید امیریان شمس آبادی که تمایل چندانی هم به گفت وگو با رسانه ها نشان نمی دهد، صداپیشگی به جای شخصیت‌های سندباد، بنر، بامزی، هاچ، لوسی می (مهاجران)، سباستین (پل وسباستین)، پینوکیو، لی لی بیت و... به چشم می‌خورد.

ناهید امیریان

از مریم شیرزاد، دوبلور باسابقه کشورمان هم به عنوان دیگر صداپیشه شخصیت «جک» نام برده می‌شود. اما شخصیت دکتر ارنست را حسین معمارزاده دوبله کرد. از استادان این حوزه که زیر نظر علی کسمایی فعالیتش را آغاز کرده بود. صدای معمارزاده بر اولین فیلم‌های بروس‌لی به ماندگار مانده است و با سریال‌هایی چون جنگجویان کوهستان، ارتش سری، از سرزمین شمالی، سال‌های دور از خانه و داستان زندگی هم همکاری داشته است. آنا (همسر دکتر ارنست) هم به شهلا ناظریان سپرده شد؛ هنرمندی که رفتن همیشگی‌اش همین دو ماه قبل عالم دوبله را عزادار کرد.

با این نگاه، شاید کارتون خانواده دکتر ارنست را باید کلکسیونی از بهترین صداهای ایرانی در امروز و دیروز دانست. ویژگی ای که در کنار متن معتبر اقتباس شده از کتاب و محتوای جذاب و خانوادگی، به اعتبار نسخه پخش شده کارتون در ایران افزوده است.

در نسخه اصلی که در قالب 50 قسمت تهیه شده است، یوشی‌هیرو کورودا Yoshihiro Kuroda کارگردانی را عهده‌دار بوده است. او کارگردان چندان شناخته‌شده و پرکاری نبود و این کارتون هم آخرین و سومین کارش محسوب می‌شود. وندی لی، هنرمند آمریکایی تبار نقش آنا را گویندگی کرده و Michael McConnohie هم به جای دکتر ارنست صداپیشگی کرده است.