چرا سازمان سینمایی تخلفات «فیلم‌نت» برای اکران عمومی «پوست شیر» را نادیده گرفت؟

سرویس فرهنگ و هنر مشرق - چهارشنبه 9 فروردین 1402 قسمت پنجم از فصل سوم سریال «پوست شیر» در برخی سینماهای شهر تهران به نمایش درآمد و این قسمت از سریال در پردیس‌های کوروش، هروی سنتر، ایران‌مال، گالریا و در پردیس لوتوس مال با حضور علیرضا کمالی بازیگر و نوید محمودی تهیه‌کننده سریال نمایش داده شد.

با توجه به مفاد قانونی ذکر شده انتظار می‌رود در صورت تکرار این سهل‌انگاری عطف به قانون مصوب شده از سوی هیات وزیران نیروی انتظامی مانع نمایش عمومی سریال‌های تولید شده در شبکه نمایش خانگی شود.

با نمایش این قسمت از سریال پوست شیر در سالن‌های سینما این پرسش را می‌توان با مدیران سازمان سینمایی مطرح کرد که این سریال برای نمایش و اکران عمومی آیا مجوزی دریافت کرده است؟

با توجه به رخدادهای اخیر و توزیع بسیاری از سریال‌های شبکه نمایش خانگی بدون دریافت مجوز از سکوی نظارتی ساترا {با حضور نمایندگان وزارت ارشاد} ابهام تولید و توزیع بدون مجوز این سریال‌ها همچنان مطرح است.

در حالیکه جایگاه قانونی ساترا به دلیل تصمیمات اخیر مجلس شورای اسلامی فاقد اعتبار حقوقی و قانونی است، با طرح شکایت ساترا و صدور قرار منع تعقیب فیلیمو و فیلم نت، به دلیل عدم دریافت پروانه نمایش قانونی از هیچ نهاد ناظری، آثاری که در شبکه نمایش خانگی تولید و توزیع می‌شوند، عملا آثار زیرزمینی و غیرمجاز - در هر دو مرحله تولید و توزیع - محسوب می‌شوند.

با توجه به این روند، سازمان سینمایی چگونه در قبال نمایش عمومی قسمتی از سریالی که در خلأ قوانین موجود و سکوی نظارتی، در مجاری غیررسمی شبکه نمایش خانگی تولید و توزیع شده، فرصت اکران عمومی در سالن‌های سینما پیدا کرده است؟

در ماده 2 آیین نامه نظارت بر نمایش فیلم و صدور پروانه نمایش مصوب هیات وزیران در جلسه 1361/12/4 آمده است: کلیه فیلم‌ها و نوارهای ویدیو که در سینماها یا سالن‌های عمومی به نمایش گذاشته می‌شود و یا به هر نحو در معرفی استفاده از عموم قرار می‌گیرد بایددارای پروانه نمایش فیلم از اداره کل نظارت و نمایش وزارت ارشاد اسلامی می‌باشد و در صورت تخلف به درخواست وزارت ارشاد یا ادارات تابعه درشهرستان‌ها از طریق نیروهای انتظامی جمهوری ایلامی از نمایش آن جلوگیری به عمل خواهد آمد.

سازمان سینمایی با توجه با ماده قانونی ذکر شده فرصت نمایش عمومی سریال را در اختیار پلت‌فرم پخش کننده سریال قرار داده است، اگر این امکان پخش قانونی برای یک سریال بدون مجوز وجود دارد چرا به صورت رسمی اعلام نشده و با توجه به تعطیلی سازمان سینمایی در ایام نوروز، می‌توان پیش‌بینی کرد که روندهای قانونی این نمایش عمومی طی نشده است.

اگر سازمان سینمایی برای نمایش عمومی یک قسمت از سریال پوست شیر مجوز نمایش صادر کرده باشد، بازهم بر اساس آیین‌نامه‌های داخلی مصوب خودش دچار تخلف شده است. براساس آیین‌نامه‌های سازمان سینمایی، اکران عمومی هر قسمت از سریال پوست شیر برای نمایش در سالن‌های سینما منوط به مجوز پروانه ساخت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان سینمایی است. در حالیکه نهاد صدور مجوز در حال حاضر ساترا است که در صورت صدور پروانه ساخت، این سریال امکان نمایش فقط در پلت‌فرم‌ها را داراست و صدور مجوز نمایش عمومی سریال در حیطه اختیارات سازمان سینمایی نیست.

با توجه به مفاد قانونی ذکر شده انتظار می‌رود در صورت تکرار این سهل‌انگاری عطف به قانون مصوب از سوی هیات وزیران، نیروی انتظامی به عنوان ضابط مانع نمایش عمومی سریال‌های تولید شده در شبکه نمایش خانگی شود.

تساهل و تسامح سازمان سینمایی با پلت‌فرم‌ها چه دلایلی دارد؟

دامنه تساهل و تسامح سازمان سینمایی با پلت‌فرم‌ها در موارد بسیاری کاملا مشهود و آشکار است، در حالیکه امور نظارتی بر فعالیت این سامانه‌ها خارج از ماموریت وزارت ارشاد است و به سازمان دیگری واگذار شده است.

اما نخستین پرسش قابل طرح با مدیران وزارت ارشاد و سازمان سینمایی این است که چرا این دو نهاد در مصوب کردن جایگاه قانونی ساترا با توجه به استفساریه مقام معظم رهبری برای تقویت این نهاد کوتاهی کرده و مصوب کردن این جایگاه قانونی از طریق وزارت ارشاد به تعویق می‌افتد.

این سهل‌انگاری در حالی امتداد پیدا می‌کند که رئیس جمهور قبل از برگزاری انتخابات 1400 در مقام ریاست دستگاه قضا، با انتشار نامه‌ای از سکوی نظارتی ساترا به صورت رسمی حمایت کرده و تعلل وزارت ارشاد و سازمان سینمایی برای مصوب کردن قوانین در قالب مصوبات هیات دولت و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی امری مشهود است.

در ادامه سیاست تسامح و تساهل سازمان سینمایی در قبال پلت‌فرم‌های فراری از قانون، باید به این نکته اشاره کرد، در حال حاضر پلت‌فرم‌ها با ارائه کدام پروانه ساخت به موسسه ناجی هنر می‌توانند بدون دریافت مجوزهای رسمی از ساترا، امکان تصویربرداری در لوکیشن‌های عمومی را داشته باشند؟ چرا سازمان سینمایی با توجه به اختیارات ویژه و خاصی که دارد تا کنون از طریق موسسه ناجی هنر روند تولیدات غیر قانونی و بدون مجوز شبکه نمایش خانگی را متوقف نکرده است؟

چگونه مماشات با پلت‌فرم‌ها به جنگ جهانی سوم منجر شد؟

سیاست سازمان سینمایی در تعامل با شبکه نمایش خانگی دست کم از نمای بیرونی آن، تبدیل به یک بده بستان شده است... یکی از موضوعاتی که تبدیل به پرسش بدون پاسخی شده، معرفی فیلم «جنگ‌جهانی سوم» {محصول نماوا} به عنوان نماینده ایران به اسکار است.

بیشتر بخوانید:

وحشت مغزهای کوچک زنگ زده از فردای براندازی خیالی! / هومن سیدی شایستگی نمایندگی ایران در اسکار را ندارد

موضع دوگانه وزیر و رئیس سازمان سینمایی در مورد حواشی سریال سقوط

با توجه به اینکه حوزه نظارتی بر پلت‌فرم‌ها از وزارت ارشاد سلب و به ساترا واگذار شده، اغلب آثار این حوزه بدون پروانه ساخت و نمایش توزیع می‌شوند. یکی از آثار محل مناقشه ماه‌های اخیر سریال امنیتی سقوط است.

بیشتر بخوانید:

پروژه نادیده‌انگاری زحمات حاج قاسم در موصل از سریال سقوط کلید خورد / نسخه داخلی سریال «خلافت» چگونه تولید و پخش شد؟ + عکس و فیلم

این سریال امنیتی بدون دریافت هیچ مجوزی از نهادهای رسمی حاکمیتی ساخته و پس از اتمام مراحل ساخت به سرعت در شبکه نمایش خانگی توزیع شد. بازیگر نقش اصلی سریال، حمید فرخ‌نژاد از کشور خارج و همزمان با پخش سریال اقدامات تبلیغاتی خود را علیه کشور آغاز کرد.

با این حال در کشاکش جدل ساترا و سایر نهادهای نظارتی وزیر ارشاد در جمع خبرنگاران درباره این سریال می‌گوید:: اگر پس از اتمام مراحل تولید تمامی مجموعه های فیلم و سریال، خطایی توسط یکی از عوامل انجام شده باشد آن را به تمامی آن مجموعه تسری ندهیم. این سیاست ما است که اعمال هم شده است.

این موضع وزیر ارشاد تعارض فراوانی با موضع‌گیری میثم نیلی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دارد. نیلی در واکنش به تولید و توزیع سریال امنیتی سقوط بدون مجوزهای قانونی می‌نویسد: بی‌اعتنایی فیلیمو و دهن کجی پلتفرم‌های ظاهرا خصوصی (!) و البته مع الاسف مستظهر به پشتوانه امنیتی (!) نسبت به قواعد ساترا و ساز وکارهای تعریف شده نظام، مرزهای بی قانونی را عملا جابجا کرده است و درس آنارشیسم به نوآموزان این وادی می‌دهد و شرایط پیچیده‌تر می‌کند.

اظهارنظر وزیر ارشاد حتی با موضع‌گیری محمد خزاعی در همان مقطع زمانی مطابقتی ندارد. رئیس سازمان سینمایی در 25 آذرماه با حضور درآئین اختتامیه شانزدهمین جشنواره بین‌المللی «سینماحقیقت» به ایراد سخنرانی پرداخت و مواضعی صریح درباره موضع‌گیری اخیر فرخ‌نژاد داشت و گفت: همین حوادث اخیر شگفت‌انگیز بود. بیانیه یکی از بازیگران دیروز خط قرمزها را درنوردید. نمی‌شود هرکسی مبانی اصلی را زیر سوال ببرد و ما چیزی نگوییم. شما حق ندارید به رهبر و مرشد ما توهین کنید. عرصه فرهنگ نباید اینقدر بی‌حساب و کتاب شود. اینجا هنوز جمهوری اسلامی است. برخی در توهم هستند. تا کی باید تحت‌تأثیر رسانه‌های شیشه‌ای باشیم؟ تا کی پیاده نظام اینترنشنال و منو تو باشیم؟ یک لحظه به خودمان بیایم. این کشور دو دستی تقدیم کسی نمی‌شود. این کشور روز به روز بالنده می‌شود.

این اتفاق در حالی می‌افتد که در تصمیمی منطقی برای فیلم تازه منوچهر هادی به دلیل حضور حمید فرخ‌نژاد همچنان پروانه نمایش صادر نشده است و سازمان سینمایی قاطعانه انتظار دارد در شرایطی پروانه نمایش فیلم را صادر کند که بازیگر مذکور برای مدتی به ماجراجویی‌های سیاسی خود در فضای مجازی پایان دهد.

با این حال انتظار می‌رود در قدم نخست سازمان سینمایی برای توقف فیلمبرداری کلیه آثار پلت‌فرم‌ها به عنوان یک مرجع قانونی با همکاری موسسه ناجی هنر اقدام و مانع تولید آثار نمایشی فاقد مجوز در شبکه نمایش خانگی شود تا تکلیف جایگاه قانونی امر نظارت و دریافت پروانه مشخص شود. در این میان انتظار می‌رود عطف به آیین‌نامه‌های سازمان سینمایی نمایش سریال‌های تولید شده فاقد مجوز در شبکه نمایش خانگی، در سینماها نیز متوقف شود.