چرا صحنه درگیری «استاد» با عدم منع شرعی هم ساخته نشد؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، عماد حسینی کارگردان فیلم استاد ساخت صحنه درگیری و آزار جنسی میان استاد و هنرجو را حتی با وجود عدم منع شرعی به خاطر رابطه زوجین بازیگران فیلم، از نظر فرهنگی و اخلاقی ممکن نمی‌داند.

او در این باره به ما گفت که نسخه‌های گوناگونی از فیلم نوشتیم و شاید 20 بار فیلمنامه بازنویسی شد که درنسخه اول هم صحنه درگیری را هم نوشته بودیم و یک فیلمنامه خطی بود. اما فکر نمی‌کنم در سینمای ایران صرفاً موضوع تماس TOUCH باشد که به خاطر مسائل شرعی امکان نمایش آن وجود نداشته باشد و حالا به خاطر اینکه بازیگران فیلم ما همسران واقعی اند بتوانیم این صحنه را بسازیم؛ فکر می‌کنم که ساخت این صحنه در سینمای ما به طور کلی ممکن نیست. دلیل دیگر اینکه فکر می کردیم که فیلمنامه خطی قدری کسل کننده باشد.

او در جواب به این سؤال که می‌شد این صحنه در لحظه شنیدن صدای ضبط شده است نمایش داده شود گفت: بله، می‌شد نشان بدهیم اما در مدل رئالیستی مد نظر من فلش بک جایی ندارد. من به فیلمسازان رئالیستی خاصی علاقه دارم که می‌توانم به چهره‌هایی چون کریستین مونجیو کارگردان رومانیایی، برادران داردن فیلمساز بلژیکی یا هانکه فیلمساز اتریشی اشاره کنم که در فیلم‌های آنها زمان محدودی روایت می‌شود. مشخصه دیگر فیلم‌های آنان این است که امکان دارد که پرش JUMP به جلو داشته باشد اما بخشی از واقعیت را نبینیم. اما ترتیب وقایع به همان ترتیبی که گفته شد رخ می‌دهد. طبیعتاً از عناصر فیلم‌های هالیوودی مانند اسلوموشن و... نیز در فیلم‌های رئالیستی استفاده نمی‌شود. یا موسیقی اصلاً استفاده نمی‌شود در متن فیلم‌های من موسیقی وجود ندارد. موسیقی از روی ابزار پخش در صحنه پخش می‌شود و فیلمسازانی که اسم بردم نیز موسیقی متن ندارند و تنها یکبار برادران داردن از موسیقی استفاده کردند که بعد هم پشیمان شدند.

وی گفت: بنابراین ما از صحنه درگیری به نفع تعلیق در فیلم گذشتیم و احساس کردیم که این تعلیق می‌تواند به فیلم کمک کند.

این استاد دانشگاه درباره کارکرد مباحث نظری در فیلم و اینکه امکان دارد برای فیلمساز موانعی در عمل و کار ایجاد کند جواب داد: به عقیده من مباحث نظری فیلم دو بخش است یکی آن حوزه ای است که تئوریک‌تر و نظری‌تر است که آن را برای فیلمساز هم مفید می‌دانم. اینکه می‌گویند برای فیلمساز مضر است یا برای فیلمساز دست و پا گیر است را قبول ندارم. امکان دارد که فیلمساز از آن استفاده نکند اما افق دید او را گسترش می دهد و راه را برای او هموار می کند. بخش دوم فرم‌های استفاده شده در فیلم‌ها است که می‌تواند برای فیمساز استفاده شود. یکی از شیوه های آموزش سینما همین دیدن کارهای دیگران و استفاده معنایی و فرمی از بزرگان است. برخی از چهره های مطرح سینما از همین طریق فیلم را یادگرفته اند مانند تارانتینو که یک ویدیو کلوپ داشته و با دیدن فیلم بزرگان سینما فیلمساز شده و فیلمساز مطرح و عجیبی هم شد. برای همین همانطور که می دانید فیلم های او پر از ارجاعات به تاریخ سینما است. برای همین دیدن فرم کار دیگران و تحلیل و تجربه آن یکی از شیوه‌های یادگیری سینما است.

کارگردان استاد ادامه داد: این سه فیلمساز و عباس کیارستمی به عنوان فیلم‌سازان مورد علاقه من سال‌ها است که آثارشان مورد تجزیه و تحلیل من قرار می گیرند وبرداشت‌هایی از آن ها برای فیلم خودم دارم. فرم و محتوا از نظر ذهنی قابل تفکیک از هم هستند اما در مقام عمل و فیلمی که ساخته شده دیگر نمی‌توان از هم آنها را جدا کرد و معمولاً با هم شکل می گیرد. در مورد کار خودم هم نمی توانم آنها را از هم جدا کنم اما فکر می کنم میکس خوبی شکل گرفته است که مردم سالن را ترک نمی کنند.

حسینی در مورد موضوع فیلمش و انگیزه ساخت گفت: قصدم ساخت فیلم می تویی نبود من قصه ای را درباره دختری گفتم که در مقابل مردی که قدرت دارد قرار گرفته است و می خواهد دختر را از راه به در کند این موضوع همواره در تاریخ قدمت داشته و شاید بارها تکرار شده است. البته در سال های اخیر اسمی برای آن گذاشته اند و گرنه ماجرایی است که از قدیم وجود دارد. اینگونه که شنیدم، در برخی از آمارهای دانشگاهی نشان می دهد که بخش قابل توجهی از زنان جامعه ما که متعهد و سنتی است و در آن مذهب اهمیت دارد، اشکالی از آزار جنسی در آن وجود دارد و فیلمسازان نیز همواره دنبال موضوعات داغ هستند.

این فیلمساز در پایان درباره استقبال مردم از فیلمش گفت: فکر کنم چون بحث فیلم بحث داغی است و سالن های فیلم پر شده است مردم به فیلم توجه کنند. هزینه تولید فیلم هم 3 و نیم میلیارد که در نشست خبری اعلام شد نیست بلکه قیمت فیلم این مقدار است و عوامل و بازیگران با کم کردن دستمزد خود در فروش فیلم سهم دارند.