چرا ناسا عبور یک سیارک از کنار زمین را دیر شناسایی کرد؟

به گزارش ایسنا، حال گروهی از محققان دانشگاه هاوایی در مانوا این موضوع را بررسی کردند و علت شناسایی دیرهنگام این پدیده را توضیح داده‌اند. آنها دریافتند که برخی از اجرام در حال نزدیک شدن به زمین در آسمان تقریبا ثابت و ساکن به نظر می‌رسند و این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که حرکت به سمت شرق (movement east) دقیقا با چرخش زمین خنثی می‌شود و به همین دلیل سیستم‌های هشدار اولیه موجود در زمین قادر به شناسایی آنها نیستند. در سال 2019 نیز این اتفاق در رابطه با این سیارک که "2019 OK" نام داشت رخ داد و محققان تنها 24 ساعت پیش از نزدیک شدن آن از نزدیکی آن باخبر شدند.

این سنگ فضایی که "2019 OK" نامیده می‌شود، اولین جرمی در آن اندازه بود که از سال 1908 به سیاره ما نزدیک می‌شد اما تنها 24 ساعت قبل از نزدیک شدن به سیاره ما آن را رصد کردند. محققان اظهار کردند که دلیل این امر آن بوده که این سیارک به گونه‌ای که حرکت آن در آسمان شب با چرخش زمین خنثی می‌شد در حال نزدیک شدن به زمین بود. بنابراین این سیارک از نظر سیستم‌های هشدار اولیه مانند Pan-STARRS1 در رصدخانه هالیکالا هاوایی ثابت به نظر می‌رسید و بنابراین نرم افزار تشخیص خودکار نتوانست آن را تشخیص دهد.

کارشناسان می‌گویند، نیمی از سیارک‌هایی که از منطقه خطرناکی در شرق مخالف (east of opposition) به زمین نزدیک می‌شوند، احتمالا دوره‌هایی از چنین حرکت آهسته آشکاری را پشت سر می‌گذارند. گفته می‌شود که یک سیارک زمانی در جهت مخالف قرار می‌گیرد که موقعیتش در آسمان شب آن را در امتداد خطی قرار می‌دهد که هم زمین و هم خورشید را قطع می‌کند. این بدان معناست که در حال حاضر تشخیص نیمی از این سیارک‌ها نیز دشوار است و تلسکوپ‌های کامپیوتری باید برای در نظر گرفتن این اثر، به روز شوند.

این مطالعه توسط ستاره شناس "ریچارد وین اسکوات"(Richard Wainscoat) از دانشگاه هاوایی در مانوا و همکارانش انجام شد. محققان در مقاله خود گفتند: اجرام نزدیک به زمین (Near-Earth Objects) که از جهت شرق مخالف (east of opposition) به زمین نزدیک می‌شوند، مستعد دوره‌های حرکت آهسته در طول نزدیک شدن هستند. حرکت توپوسنتریک (topocentric) القایی ناشی از چرخش زمین، حرکت طبیعی به سمت شرق در آسمان را خنثی می‌کند و جسم را تقریبا ساکن نشان می‌دهد و این امر شناسایی آن را دشوار می‌کند. بخش‌های نظارت باید هنگام بررسی آسمان در این جهت دقت بیشتری داشته باشند.

بنابر تعریف ناسا، یک جرم نزدیک به زمین (near-Earth object) جرمی است که در فاصله 28 میلیون مایلی (45 میلیون کیلومتری) از مسیر مداری زمین به دور خورشید قرار گیرد. هر جرم نزدیک به زمین که مدارش با مدار سیاره ما همپوشانی داشته باشد و قطر آن بیشتر از 460 فوت (140 متر) باشد، به عنوان یک "جرم بالقوه خطرناک"(PHO) طبقه‌بندی می‌شود.

در سال 1994، کنگره ایالات متحده دستور داد که ناسا باید حداقل 90 درصد از اجرام نزدیک به زمین بزرگ‌تر از 0.6 مایل (یک کیلومتر؛ یعنی به اندازه‌ای بزرگ باشند که اگر به زمین نزدیک شود و برخورد کند، باعث یک فاجعه جهانی شود) را فهرست‌بندی کند. این هدف در سال 2011 محقق شد. با این حال، در سال 2005 دستورالعمل به روز شد تا فهرست 90 درصد از کل اجرام بالقوه خطرناک تا سال 2020 تهیه شود. البته این هدفی بود که تا به امروز هنوز کامل محقق نشده است و تنها حدود 40 درصد آن اجرا شده است.

ناسا در حال حاضر ماموریتی موسوم به "دارت" را برای بررسی یک سیارک پرتاب کرده است. ماموریت دارت نوامبر سال گذشته از پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا پرتاب شد و انتظار می‌رود که در اواخر سپتامبر امسال به هدف خود سیاره کوچک دیمورفوس برسد.

ناسا چندی پیش ماموریت "دارت" را با هدف نجات زمین در برابر سیارک‌های خطرناک آغاز کرد و طی آن فضاپیمای "دارت" سوار بر موشک فالکون 9 شرکت اسپیس‌ایکس از پایگاه فضایی وندنبرگ در کالیفرنیا به فضا پرتاب شد. انتظار می‌رود "دارت" اواخر ماه سپتامبر تا اوایل ماه اکتبر سال 2022 به دیمورفوس برخورد کند. در آن زمان این سیارک در نزدیک‌ترین حالت خود به زمین و در فاصله‌ی 11 میلیون کیلومتری قرار دارد. لازم به ذکر است که این سیارک‌ها تهدیدی برای زمین به شمار نمی‌روند و این ماموریت تنها یک آزمایش است و در حال حاضر هیچ سیارکی زمین را تهدید نمی‌کند.

"دارت" با سرعت 24 هزار کیلومتر بر ساعت به دیمورفوس برخورد خواهد کرد و دهانه‌ای بر سطح این سیارک ایجاد می‌کند. اصابت یک فضاپیما به یک سیارک شاید ساده به نظر برسد، اما به گفته‌ی ناسا برای رسیدن به هدف مورد نظر همه چیز از زاویه برخورد تا سرعت باید به دقت محاسبه و مهندسی شود. اگر سرعت فضاپیما بیش از اندازه باشد، امکان نابودی سیارک وجود دارد.

DRACO به عنوان تنها ابزار دارت، تصاویری از دیدیموس و سیارک ماهک آن دیمورفوس ثبت خواهد کرد. دیدن سیارکی که به سمت زمین می‌آید، همیشه یک کابوس بزرگ برای بشر بوده است. از آنجا که تصور می‌شود برخورد یک سیارک 66 میلیون سال قبل باعث انقراض دایناسورها شده است، بنابراین چنین رویدادی می‌تواند تمدن بشری را نیز نابود کند. ناسا امیدوار است تا با ماموریت "دارت" از روی دادن چنین اتفاقی جلوگیری کند.

فضاپیمای "دارت" ناسا در آزمایشگاه فیزیک کاربردی جان هاپکینز در مریلند مونتاژ و آزمایش شد و به گفته‌ی محققان این فضاپیما از درون به بیرون ساخته شده و ابتدا تجهیزات داخلی و سپس خارجی آن ساخته شده است. این برنامه به طور کلی 330 میلیون دلار برای ناسا هزینه داشت که برای کاوشگری که مدار زمین را ترک می‌کند، مبلغ زیادی نیست.

"دارت" با نیروی خورشیدی کار می‌کند و علاوه بر 12 پیشرانه کوچک خود به آزمایش پیشرانه یونی "NEXT-C" ناسا می‌پردازد. این فضاپیما مجهز به یک دوربین به نام "دوربین شناسایی دیدیموس و سیارک برای ناوبری نوری"(DRACO) است که داده‌ها را به سیستمی از الگوریتم‌ها به نام "SMART Nav" ارسال می‌کند تا بدین وسیله فضاپیما به طور خودکار هدایت شود. "دارت" در این سفر تنها نیست و یک "تاسواره"(ماهواره کوچک) آن را همراهی می‌کند. این ماهواره تقریبا اندازه‌ای مشابه یک جعبه کفش دارد و توسط آژانس فضایی ایتالیا ساخته شده است. این تاسواره که "LICIACube" نام گرفته است، نقش مهمی در ماموریت "دارت" ایفا می‌کند.

این تاسواره 10 روز مانده به برخورد از "دارت" جدا می‌شود و وارد مسیر مخصوص خود می‌شود. این ماهواره کوچک تنها سه دقیقه پس از برخورد از کنار سیارک دیمورفوس عبور خواهد کرد و با دو دوربین خود تصاویری به زمین می‌فرستد.

"دارت" آخرین ماموریت این چنینی نخواهد بود و در سال 2024 آژانس فضایی اروپا مامورتی موسوم به "هرا"(Hera) انجام خواهد داد. این فضاپیما در سال 2026 به دیدیموس می‌رسد و دهانه ایجاد شده توسط "دارت" را پس از حدود چهار سال رصد می‌کند.

نتایج این مطالعه در مجله Icarus منتشر شد.

انتهای پیام