دوشنبه 26 آبان 1404

کاراکاس در محاصره دریایی

وب‌گاه دنیای اقتصاد مشاهده در مرجع
کاراکاس در محاصره دریایی

دنیای‌اقتصاد: رئیس‌جمهور آمریکا پس از چندین جلسه توجیهی سطح بالا و افزایش نمایش قدرت ایالات متحده در منطقه می‌گوید در مورد مسیر اقدام در ونزوئلا تصمیم خود را گرفته است. «بتسی کلاین»، «کوین لیپتاک» و دیگران در گزارش دیروز یکشنبه برای سی‌ان‌ان نوشتند، چهار منبع به سی‌ان‌ان گفتند که مقامات در مورد گزینه‌های عملیات نظامی در داخل ونزوئلا به ترامپ اطلاع لازم را داده‌اند و رئیس‌جمهور در حال...

البته این احتمال هم هست که او تصمیم بگیرد از هرگونه اقدامی صرف‌نظر کند. با این حال، ترامپ ماه گذشته گفت که به سازمان سیا اجازه فعالیت در ونزوئلا را داده است. مقامات دولتی به قانون‌گذاران گفتند که ایالات متحده توجیه قانونی برای حمایت از حملات علیه هرگونه هدف زمینی ندارد؛ اگرچه ممکن است بتوانند توجیهی ایجاد کنند. با این حال، به نظر می‌رسد مقام‌های آمریکایی از جمله ترامپ «استراتژی ابهام» را در پیش گرفته‌اند. ترامپ چندی پیش در برنامه «60 دقیقه» سی‌بی‌اس گفت که به حمله به داخل ونزوئلا فکر نمی‌کند، اما به نظر می‌رسد که اکنون از این ایده استقبال می‌کند.

بزرگ‌ترین ناو هواپیمابر جهان، «یواس‌اس جرالد آر. فورد»، وارد منطقه شد. علاوه بر خود ناو هواپیمابر، ایالات متحده تقریبا 15هزار نیروی نظامی را در کنار بیش از دوازده کشتی جنگی، از جمله یک رزم‌ناو، ناوشکن، یک کشتی فرماندهی دفاع هوایی و موشکی، کشتی‌های تهاجمی آبی - خاکی و یک زیردریایی تهاجمی در منطقه مستقر کرده است. همچنین 10جت جنگنده اف -35 را در پورتوریکو مستقر کرده است. «اریک فارنزورث»، از مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، می‌گوید: «من از مقیاس و سرعت این تحولات شگفت‌زده شده‌ام و این بی‌سابقه است. این مهم‌ترین افزایش نیروها در این قرن است.»

تغییر رژیم در ونزوئلا نیازمند تعهد جدی ایالات متحده است و ریسک بالایی دارد؛ اما برکناری مادورو می‌تواند به ترامپ و تیمش اعتبار بدهد. اگر ترامپ مادورو را برکنار کند، می‌تواند پیروزی‌های بزرگی را به‌دست آورد: بیرون راندن یک فرد قدرتمند و روی کار آوردن یک رهبر منتخب، احتمال افزایش همکاری در مورد جریان مواد مخدر و مهاجرت و معاملات احتمالی در مورد نفت.

مادورو روز جمعه در سخنانی هشدار داد که مداخله نظامی ایالات متحده می‌تواند زمینه‌ساز چیزی باشد که او آن را «غزه‌ای دیگر»، «افغانستانی جدید» یا «ویتنامی دوباره» توصیف کرد. گسترش دخالت نظامی ایالات متحده خطر برهم زدن ائتلاف سیاسی را که ترامپ را با وعده‌های دور نگه داشتن آمریکا از جنگ‌های خارج از کشور به ریاست‌جمهوری رساند، به همراه دارد. «کایلی اتوود» هم در گزارش دیگری برای سی‌ان‌ان نوشت، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، گفته حملات زمینی در داخل ونزوئلا امکان‌پذیر است.

به گفته کارشناسان، اگر ترامپ دستور حملاتی را در داخل ونزوئلا با هدف برکناری مادورو صادر کند، ممکن است با چالش‌های جدی از سوی عناصر مخالف پراکنده و ارتش ونزوئلا که آماده شورش است و همچنین واکنش‌های سیاسی در داخل آمریکا مواجه شود. این گزارشگر می‌افزاید، اگر مادورو از ونزوئلا فرار کند یا در یک حمله هدفمند کشته شود، کارشناسان نگران تصرف نظامی کشور یا تقویت دیکتاتور دیگری شبیه مادورو هستند.

کارشناسان می‌گویند اعضای دیگری از حامیان ایدئولوژی چاویستی وجود دارند که می‌توانند زمام امور را به دست بگیرند و کشور را زیر حاکمیت سخت‌تری قرار دهند. «خوآن گونزالس»، یکی از اعضای موسسه آمریکایی جورج تاون، می‌گوید: مادورو چیزی شبیه به این گفته است: «می‌خواهید از شر من خلاص شوید؟ فکر می‌کنید اوضاع بهتر می‌شود؟» این موضوعی است که باید در نظر گرفته شود؛ زیرا مادورو یک میانه‌رو در ایدئولوژی چاویستی است و شخص دیگری می‌تواند به جای مخالفان با حمایت ارتش قدرت را غصب کند.»

جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش، گفت: «ارتش ونزوئلا با برکناری مادورو سقوط نخواهند کرد. آنها از نظم خود پیروی خواهند کرد، کنترل نظامی را اعمال خواهند کرد و هر کسی را که به خیابان‌ها بیاید، سرکوب خواهند کرد.» مادورو به داشتن کنترل شدید بر دولت خود معروف است. نیروهای خارجی، مانند گروه‌های شورشی کلمبیایی که مرتبا از ونزوئلا فعالیت می‌کنند یا سندیکاهای جنایی مرتبط با قاچاق کوکائین، طلا و مواد معدنی، تصویر را پیچیده‌تر می‌کنند. کارشناسان می‌گویند اگر مادورو ناپدید شود، این تنش‌ها می‌تواند ملت را متلاشی و به یک جنگ داخلی بالقوه منجر شود.

دولت ترامپ در حال بررسی سناریوهای مختلف برای آینده ونزوئلا پس از سرنگونی احتمالی نیکلاس مادورو است. یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها، فراهم کردن مسیری امن برای تبعید مادورو و دستیاران نزدیکش به کشوری ثالث مانند ترکیه، روسیه یا کوباست. به گزارش پولیتیکو، گزینه دیگر، دستگیری و محاکمه او در آمریکاست؛ چراکه دولت ترامپ رسما عملیات نظامی گسترده خود را در دریای کارائیب نه با هدف تغییر رژیم، بلکه برای مبارزه با کارتل‌های مواد مخدر توصیف می‌کند و مادورو نیز در آمریکا به اتهام قاچاق مواد مخدر تحت پیگرد قانونی قرار دارد.

با این حال، شواهد نشان می‌دهد که این برنامه‌ریزی‌ها برای «روز بعد از مادورو» بسیار پراکنده، ناهماهنگ و فاقد یک استراتژی جامع است. گفت‌وگوها در نهادهای مختلف دولتی مانند وزارت امور خارجه، دفاع و خزانه‌داری به‌صورت جداگانه دنبال می‌شود و اپوزیسیون ونزوئلا نیز به‌طور جدی در این برنامه‌ریزی‌ها ادغام نشده است. یک مقام آمریکایی با اشاره به گفته‌ای از ترامپ، وضعیت را این‌گونه توصیف می‌کند: «ما مفاهیم یک طرح را در اختیار داریم.»

این عدم آمادگی، نگرانی کارشناسان را برانگیخته است. آنها هشدار می‌دهند که سقوط ناگهانی مادورو بدون یک طرح جامع، می‌تواند به خلأ قدرت، هرج‌ومرج بیشتر، تشدید فساد و قاچاق مواد مخدر یا حتی روی کار آمدن یک رژیم ضدآمریکایی‌تر منجر شود. در نهایت، استراتژی آمریکا ممکن است صرفا بر حملات نظامی متمرکز نباشد، بلکه بر ایجاد شکاف و بی‌ثباتی از درون رژیم مادورو استوار باشد؛ به این امید که یکی از فرماندهان نظامی یا نزدیکانش علیه او اقدام کند و حلقه درونی‌اش از هم بپاشد.