کارنامه رالی 100 روزه بورس / 29 درصد سود در 100 روز

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای‌اقتصاد، بعد از رکودی 600روزه در تالار شیشه‌ای، حالا 100روز است که بورس مسیری صعودی را طی می‌کند. در این مدت نماگر اصلی تالار شیشه‌ای توانسته است حدود 29درصد از کف ثبت‌شده در 5بهمن‌1400 اوج بگیرد و تنها 4/ 1درصد تا سقف تجربه‌شده در سال1400 فاصله دارد. افزایش جذابیت بازار با رسیدن قیمت سهام به سطوح پایین‌تر از ارزش ذاتی و در کنار آن خودنمایی محرک‌هایی همچون رشد قیمت جهانی کامودیتی‌ها، حذف دلار ترجیحی، گام‌های اولیه سیاستگذار برای اصلاح برخی ساختارهای معیوب و جدیدتر از همه بازگشت مجدد انتظارات تورمی از مهم‌ترین عواملی هستند که این روند صعودی را پشتیبانی می‌کنند.

آن‌گونه که آمارها نشان می‌دهد در همین بازه 100روزه، نسبت قیمت به درآمد بازار 4/ 1واحد افزایش یافته است و میانگین روزانه ارزش معاملات نیز نسبت به روزهای کم‌فروغ بازار، از رونق گرفتن معاملات حکایت می‌کند. با این حال تنور بورس هنوز آن‌چنان که باید داغ نشده است و سهامداران حقیقی برای سپردن سرمایه‌های خرد به این بازار همچنان مردد هستند.

100 روز از آغاز رالی صعودی اخیر در بورس تهران می‌گذرد و در این مدت نماگر اصلی تالار شیشه ای توانسته حدود 29‌درصد از کف ثبت‌شده در 5بهمن ماه فاصله بگیرد. رسیدن قیمت سهام به سطوح پایین‌تر از ارزش ذاتی و در کنار آن خودنمایی محرک‌هایی همچون رشد قیمت جهانی کامودیتی ها و جدیدتر از همه شدت گرفتن مجدد انتظارات تورمی از مهم‌ترین دلایلی است که این روند صعودی را پشتیبانی می‌کند. حالا شاخص‌کل سهام تنها 4/ 1‌درصد از سقف تجربه شده در سال 1400 فاصله دارد و آنگونه که خبرگان بازار می‌گویند ممکن است نزدیک‌شدن به این محدوده تا حدودی به هراس سرمایه گذاران بینجامد. آیا شاخص‌کل به‌راحتی این مرحله را نیز پشت‌سر می گذارد یا همانند دو موج صعودی شکل گرفته در 5/ 1 سال گذشته، موقتی خواهد بود؟ این گزارش قصد پاسخ‌دادن به این سوالات را ندارد و تنها درصدد مرور آمار و ارقام ثبت‌شده در این برش زمانی 100 روزه است.

سه موج صعودی در رکودی فرسایشی

روند صعودی قیمت سهام که از اوایل بهمن سال گذشته آغاز شده بود، در سال‌جاری ادامه یافت تا در میانه فروردین ماه سال‌جاری، این نماگر از کف اخیر خود بیش از 21درصد فاصله بگیرد و بر اساس تعریف های مرسوم در بازارهای مالی وارد فاز صعودی یا گاوی شود. این سومین بار از آغاز رکود 600روزه در تالار شیشه ای بود که معامله گران شاهد تغییر فاز و موجی افزایشی بودند. در موج اول صعود که استارت آن از اوایل آبان 99 خورد، شاخص‌کل سهام 26‌درصد افزایش ارتفاع داد و توانست خود را تا محدوده یک‌میلیون و 527‌هزار واحد بالا بکشد اما از ادامه راه واماند و تا محدوده یک‌میلیون و 150‌هزار واحد عقب‌نشینی کرد.

موج دوم صعود اما در سال گذشته تجربه شد، پس از آن که شاخص‌کل بورس تهران در اوایل خردادماه 1400 تا کف یک‌میلیون و 95‌هزار واحد نزول کرده بود، شاهد تغییر مسیر این نماگر و رسیدن به قله آن سال یعنی یک‌میلیون و 575‌هزار واحد در اوایل شهریورماه آن سال بودیم که از رشد حدود 44‌درصدی حکایت می کرد، اما این موج صعودی نیز دوام نیاورد و بار دیگر شاخص‌کل مجبور به عقب نشینی شد. در جدیدترین رالی صعودی شاخص‌کل که از اوایل بهمن سال گذشته آغاز شد، تا به اینجای کار شاخص‌کل حدود 29‌درصد صعود کرده و تنها 4/ 1درصد تا سقف تجربه‌شده در موج‌های صعودی اخیر فاصله دارد.

مروری بر محرک‌های موج سوم

آنگونه که بررسی ها نشان می‌دهد صعود قیمت جهانی کالاهای اساسی که به موجب تهاجم روسیه به اوکراین رقم خورد، یکی از مهم‌ترین محرک‌های آخرین رالی صعودی بازار سهام بود. بر اساس شاخص کالایی بلومبرگ که سبد متنوعی از مواد خام را پوشش می‌دهد، متوسط قیمت کالاها به دلار در دو سال گذشته بیش از دوبرابر شده و در بازه زمانی یکساله نیز از رشدی 48 درصدی حکایت می‌کند و در سال نو میلادی و پس از اصابت ترکش های جنگ رخ داده در شرق اروپا، این شاخص رشد بیش از 31‌درصدی را تجربه کرده است. در این میان بورس تهران که با توجه به حضور شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی، در عمل بورسی کامودیتی محور به‌شمار می رود، ارتباط مستقیم و مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی دارد. به این ترتیب تا به اینجای کار روند صعودی تجربه شده در نرخ کالاهای اساسی در بازار جهانی توانسته با تقویت انتظار از افزایش سودآوری شرکت‌های کامودیتی محور بازار سهام، نماگرهای بورسی را نیز صعودی کند. در کنار این عامل مهم، کاهش جدی قیمت سهام در یک و نیم سال گذشته و تعدیل نسبت قیمت به درآمد به کانال 5واحد خود محرکی بود تا شاهد افزایش جذابیت سهام سرمایه گذاری باشیم. جذابیتی که تنها مختص گروه‌های کامودیتی محور نبود و

سهام کوچک بورس تهران را نیز دربرگرفت. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد در این برش زمانی، شاخص‌کل هم وزن که به‌عنوان نماینده سهام با ارزش بازار پایین شناخته می‌شود، با افزایش بیش از 35‌درصدی همراه شده که از سبقت کوچک‌ترهای بورسی حکایت می‌کند.

در چنین شرایطی بود که اقدامات مثبت سیاستگذار در سال‌جاری همچون نمایش نامحدود عمق مظنه برای معامله گران و افزایش متقارن دامنه‌نوسان به 6‌درصد به سهامداران این سیگنال را ارسال کرد که اصلاح ساختاری بورس در تیررس قرار دارد و می‌توان به افزایش کارآیی این بازار امیدوار بود، ضمن آنکه رکود فرسایشی طولانی مدت سهام و نصف‌شدن سرمایه بسیاری از سرمایه گذاران در این مدت سبب شده تا

نقص های بازار سرمایه بیش از گذشته مورد توجه فعالان بازار قرار گیرد و حالا نه تنها در بدنه کارشناسی، بلکه سهامداران خرد این بازار نیز به این واقعیت پی برده اند که بورس نیازمند اصلاحات ساختاری و رفع محدودیت‌هایی است که در هر برش زمانی به گونه ای سرمایه ها را در معرض ریسک قرار می‌دهد و تا زمانی که تجدیدنظری در این خصوص نشود، حتی دوره های صعودی نیز چندان خوشایند نخواهند بود، چراکه سهامداران به این واقعیت پی برده اند افزایش قیمت‌هایی که عموما به حبابی شدن و چربی گرفتن بدنه بازار سهام منجر می‌شود، نزولی فرسایشی و طاقت فرسا را به دنبال خواهد داشت که گریزی از آن نیست، از این‌رو شاهد ایجاد مطالبه ای عمومی در بازار برای برای اصلاح ساختارها هستیم که نکته ای مثبت برای جذب سرمایه های سرگردان است.

و اما دلار 4200‌تومانی که ماجراهای زیادی برای سیاستگذاران ایجاد کرده است، حالا به خداحافظی بسیار نزدیک شده است. سهامداران حالا چشم امید دارند که در سال‌جاری، این دغدغه مهم مرتفع شود تا زمینه برای رشد سودآوری شرکت‌های بورسی نیز فراهم شود. شاید یکی از دلایل افزایش متقاضیان خرید سهام گروه‌های مرتبط نیز به این موضوع برگردد و در صورت خداحافظی اقتصاد ایران با دلار ترجیحی، چشم انداز روشنی را می‌توان برای بورس و شرکت‌های ریالی متصور بود.

و اما از همه این محرک ها که بگذریم، حالا شدت‌گرفتن مجدد انتظارات تورمی نیز جمع بورسی ها را گرم کرده است و باید دید آیا همانند سال 99 مجددا شاهد سرازیر شدن موج سرمایه های سرگردان به بازار سهام برای در امان ماندن از گزند تورم خواهیم بود یا این‌بار به واسطه افزایش فشار بر گرده خانوارها شرایط متفاوت است. البته باید توجه داشت که با وجود سردشدن تنور اخبار برجامی، اما هنوز امید می‌رود به‌زودی شاهد احیای این معاهده نقض‌شده از سوی آمریکا باشیم. در صورت احیای برجام هر چند خبری از شدت گیری انتظارات تورمی نخواهد بود اما ثبات اقتصادی، پیش‌بینی پذیرشدن اقتصاد، کاهش هزینه و دردسرهای مبادله کالا و خدمات برای شرکت‌های صادرات محور، افزایش درآمد شرکت‌های ریالی به سبب بهبود وضعیت معیشتی خانوارها و از همه مهم‌تر برچیده شدن بساط اقتصاد دستوری با کاهش فشارهای تحریمی بر دولت‌ها خود محرکی قدرتمند برای بورس تهران خواهد بود. موضوعی که می‌تواند سودی چندگانه برای بنگاه‌های بورسی؛ چه داخلی و چه صادراتی داشته باشد.

رالی 100 روزه بورس از دریچه آمار

همان‌طور که اشاره شد در 100 روز اخیر که شاخص‌کل سهام وارد موج جدید صعودی شده است، شاخص‌کل حدود 29‌درصد (نرخ بهره مرکب روزانه بر اساس روزهای کاری بورس معادل 4/ 0 درصد) و نماگر هم وزن 35‌درصد افزایش ارتفاع داده است.

در این میان P/ E کل بازار سهام از 3/ 7 به 7/ 8 واحد رسیده که از رشد 4/ 1واحدی حکایت می‌کند. خالص خرید حقیقی ها اما هر چند هنوز در بازه زمانی 100 روزه مثبت نشده است اما میانگین روزانه این متغیر از 287 میلیارد‌تومان در روزهای رکودی بورس به 86 میلیارد‌تومان در رالی صعودی اخیر، کاهش یافته است، اما ارزش معاملات خرد سهام متغیر مهم دیگری است که همواره مورد‌توجه کارشناسان و تحلیلگران بورسی است. آنگونه که آمارها نشان می‌دهد میانگین روزانه این متغیر در برش زمانی مورد بررسی یعنی از 6 بهمن 1400 تا روز گذشته، از4‌هزار میلیارد‌تومان فراتر رفته و در روزهای اخیر نیز به حدود 7‌هزار میلیارد‌تومان رسیده است؛ این در حالی است که در برخی روزهای رکودی سال گذشته ارزش دادوستدها حتی به کمتر از هزار میلیارد‌تومان نیز رسیده بود و فضایی نیمه‌تعطیل را بر بازار سهام حاکم کرده بود.

همچنین بخوانید

• سومین روز صعودی بورس با تداوم ورود پول حقیقی
• صعود بورس در گرو چند اتفاق مهم!
• سیگنال‌های مثبت برای بازگشت بورس به دوران طلایی
• افزایش اقبال خریداران به خرید سهام