کاهش صادرات گاز ایران به ترکیه / تجارت جهانی دشوار شد؟
یکی از راه های موثر در چرخه اقتصادی، صادرات است که این امر بیشتر در زمینه سوخت و انرژی صورت می گیرد.
ایران و ترکیه، همواره مبادلات بسیار خوبی را با یکدیگر داشتند و این تجارت جهانی بیشتر در زمینه صادرات انرژی به ویژه گاز بوده است.
آمارهای یورو استات نشان میدهد صادرات گاز ایران به ترکیه در سال 2023 با کاهش 42 درصدی نسبت به سال قبل از آن به 5.4 میلیارد مترمکعب رسیده است.مرکز آمار کمیسیون اروپا (یورو استات) کل صادرات گاز طبیعی ایران به ترکیه در سال 2023 را 5 میلیارد و 400 میلیون مترمکعب اعلام کرد.
صادرات گاز ایران به ترکیه در این سال نسبت به سال قبل از آن 42 درصد کاهش داشته است. ایران در سال 2022 بالغ بر 9 میلیارد و 400 میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر کرده بود.
صادرات گاز ایران به ترکیه در سال 2023 با وقفه ای چند ماهه مواجه شده و طی ماه های ژوئیه تا سپتامبر تقریبا به صفر رسیده بود. اما از ماه اکتبر جریان گاز ایران به ترکیه از سر گرفته شد و طی ماه های نوامبر و دسامبر به سطح قبل رسید. ایران به طور معمول ماهانه 500 تا 900 میلیون مترمکعب گاز به ترکیه صادر کرده است. در ماه های نوامبر و دسامبر 2023 به ترتیب 682 میلیون مترمکعب و 781 میلیون مترمکعب گاز ایران به ترکیه صادر شده است.
سرپرست دیسپچینگ شرکت ملی گاز در توضیح علت توقف چند ماهه صادرات گاز ایران به ترکیه گفته بود در برههای از زمان بهدرخواست ترکیه برای انجام تعمیرات، صادرات گاز بهصورت مقطعی قطع و پس از اتمام تعمیرات مجدداً از سر گرفته شد.
ترکیه یکی از همسایگان مهم ایران در منطقه بوده و از نظر موقعیت جغرافیایی و بازارهای توسعهیافته که در اختیار دارد، ارتباطات تجاری با آن بسیار ارزشمند است. این 2 کشور همواره از شرکای تجاری مهم هم تلقی شدهاند. ترکیه برای ایران هم در صادرات و هم در واردات شریک مهمی محسوب شده و سهم قابل توجهی از تجارت ایران را به خود اختصاص داده است.
در سالهای 1397 تا 1401 صادرات ایران به ترکیه از نظر ارزش روند صعودی داشته، بهگونهای که از 2.4 میلیارد دلار در سال 1397 به 7.6 میلیارد دلار در پایان سال 1401 رسیده است. همزمان با افزایش ارزش صادرات ایران به ترکیه، سهم این کشور از صادرات کالای ایرانی در سالهای 1397 تا 1401 روند صعودی داشته است. بیشترین سهم با 14 درصد برای سال 1401 و کمترین سهم با 5.3 درصد برای سال 1397 بوده است. با توجه به عملکرد 9 ماهه ابتدایی امسال، انتظار میرود در پایان سال 1402 میزان صادرات به ترکیه به 4.4 میلیارد دلار برسد که سهمی نزدیک به 9 درصدی از کل صادرات ایران را در اختیار خواهد داشت
روابط ایران با ترکیه همواره بر اساس حسن همجواری و در جهت تأمین منافع ملی و منطقهای بوده است. دو دولت ایران و ترکیه میتوانند از فرصتی که افزایش حجم تجارت دو کشور برایشان به ارمغان آورده، در جهت خنثیسازی تحریمها بهره گیرند. تقویت اتاقهای مشترک بازرگانی بین دو کشور، ایجاد بازارچههای مرزی، استفاده از ارزهای ملی برای مبادلات تجاری، بهرهگیری از ظرفیت تجارت ترجیحی و... از مهمترین اقدامات در راستای خنثیسازی تحریمها میتواند محسوب شود.