کمبود و نگرانی؛ از آب تا انرژی / چالش در تامین نیازهای اساسی مردم

کمبود آب طی سال‌های اخیر به یکی از مهمرتین چالش‌های کشور تبدیل شده و سال گذشه هم شاهد تظاهرات اعتراض آمیز مردم به دلیل کمبود آب بویژه در استانهای اصفهان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری بودیم. در سال جاری هم کمبود آب در استانهایی همچون همدان مشکل ساز شد و برخی استانها همچون سیستان و بلوچستان همواره با مشکل کمبود آب مواجه هستند.

حال، با آغاز شدن فصل جدید آبی از ابتدای پاییز، بار دیگر کمبود آب به مهمترین رکن سخنانت مسئولان در این حوزه تبدیل شده است. فیروز قاسم زاده، سخنگوی صنعت آب کشور گفته ایران از نظر شاخص‌های بین المللی از وضعیت تنش آبی عبور کرده و وارد شرایط کمبود ملموس آب شده است. او گفته وضعیت منابع آبی ایران خوب نیست و 63 درصد مخازن سدهای کشور خالی است. همچنین هوشنگ ملایی، رئیس شرکت مدیریت منابع آب ایران گفته کم آبی مهرماه امسال در 50 ساله گذشته بی سابقه بوده است. ایران در دو سال آبی گذشته در شرایط خشکسالی قرار داشت و حالا وارد سومین سال آبی خشک شده است. در سال آبی گذشته، متوسط بارندگی‌های کشور نسبت به میانگین بلندمدت 24 درصد کمتر بوده و در سال آبی قبل از آن نیز متوسط بارندگی‌ها حدود 30 درصد کمتر از متوسط بلند مدت بوده است.

همچنین سازمان هواشناسی کشور از حدود دو ماه قبل پیش بینی کرده بود که متوسط بارندگی‌ها در پاییز امسال به میزان 60 تا 70 درصد از متوسط بلندمدت کمتر باشد. داریوش مختاری رئیس مرکز اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی هم گفته: شاید تهران در سال 1401 وضعیتی همانند بخش‌هایی از اصفهان 1400 را پیدا کند و شرکت آب و فاضلاب استان تهران ناچار شود با تانکر به بخش‌هایی از شهر آبرسانی کند. مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب تهران هم با بیان اینکه مصرف آب شرب روزانه تهران 3 میلیون متر مکعب است، اعلام کرد که تهران فقط برای 100 روز آب دارد. چنین وضعیتی اگرچه حاصل کاهش بارندگی‌هاست و تا حدی در اختیار مسئولان نیست اما با توجه به هشدارهایی که در سالهای اخیر داده شده بود نه تنها راهکاری برای رفع این مشکل پیدا نشد بلکه حتی در استانهایی پرآب همچون خوزستان نیز با اجرای طرح‌هایی همچون انتقال آب به استانهای مرکزی و ایجاد صنایع آب بر در استانهای کم آب، در جهت تشدید این روند عمل شد.

هشدار درباره کمبود گاز و برق هشدار درباره کمبود برق، زمانی صرفا مربوط به تابستان بود که به علت تشدید مصرف برق، شاهد خاموشی بودیم. اما حالا در نیمه دوم سال هم به خاطر وضعیت سوخت نیروگاهها، شاهد هشدار درباره کمبود برق بودیم. معاون برق و انرژی وزیر نیرو گفته: 140 برنامه برای عبور از دومین سال بدون خاموشی در وزارت نیروی دولت سیزدهم تدوین شده است. او درباره جزئیات افزایش 6 هزار مگاواتی ظرفیت تولید برق، گفت: این برنامه افزایش ظرفیت شامل به مدار آوردن 3 هزار و 26 مگاوات واحدهای نیروگاه حرارتی جدید، یک هزار و 478 مگاوات واحدهای نیروگاه جدید صنایع، 850 مگاوات واحدهای نیروگاه تجدیدپذیر، 290 مگاوات واحدهای نیروگاه تولید پراکنده مقیاس کوچک، ارتقای توان و بازسازی به میزان 490 مگاوات از واحدهای نیروگاهی حرارتی موجود و ارتقای توان به میزان 25 مگاوات واحد سوم نیروگاه برق‌آبی دز است. اما آنچه در این میان نادیده گرفته شده، نقش تامین سوخت نیروگاههای گازی در مصرف برق است. در نیمه دوم سال با افزایش مصرف گاز بویژه در بخش خانگی، شاهد قطع گاز نیروگاهها و صنایع هستیم؛ اتفاقی که سال گذشته هم رخ داد تا سال را بدون قطع گاز خانگی سپری کنیم. اما گاز صنایع و نیروگاهها قطع شد و در برخی موارد مازوت جایگزین شد؛ سوختی که آلودگی هوا را تشدید می‌کند و همواره چالش ساز بوده است. سازمان محیط زیست استفاده از مازوت برای نیروگاهها را ممنوع می‌کند و از طرف دیگر، گاز برای تامین سوخت نیروگاهها کم می‌شود و به همین دلیل در تامین برق خلل ایجاد می‌شود. موضوع ناترازی تولید و مصرف گاز در کشور در نیمه دوم سال هم که به تازگی در زمان حضور وزیر نفت در مجلس شورای اسلامی، رسانه ای شد نشان می‌دهد امسال، سال دشواری در تامین گاز موردنیاز کشور در پیش داریم. تحریمها در سالهای اخیر مانع از توسعه سرمایه گذاری برای افزایش تولید گاز شده و از سوی دیگر سیاستهای بهینه سازی مصرف در کشور به عنوان موضوعی فرادستگاهی، کمتر در دستور کار مقامات مسئول قرار داشته و همین عوامل، مشکل تامین گاز در کشور ایجاد کرده است.

بیشتر بخوانید:

• موج گرانی در بازار مواد غذایی / سفره ها کوچک و کوچک تر می شود

• دوگانه تورم از دید دولت و واقعیت جامعه / صعود تاریخی قیمت غذا در ایران

35217