گزارش // نفس‌های تنگ "صنایع دستی" کشور در انتظار چار‌ه‌جویی دولت
با گذشت چند ماه از شیوع ویروس کرونا و آسیبهای اقتصادی این پاندمی به توسعه صنایع دستی کشور، فعالان این حوزه هنوز منتظر حمایت‌های دولتی برای برون‌رفت از شرایط ناشی از بحران کرونا هستند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ یکی از اصلی‌ترین مشاغلی که در بحران کرونا به لحاظ اقتصادی آسیب زیادی دید و برخی از فعالان آن تا مرز ورشکستگی پیش رفتند صنایع دستی بود.
صنعتی که به شدت به حوزه گردشگری وابسته است و متناسب با توسعه این صنعت میتواند رشد یا توقف داشته باشد؛ بحران کرونا هم که مانع از توسعه گردشگری شد و به واسطه همین موضوع بر توسعه صنایع دستی هم تأثیر گذاشت.
حالا شرایط بحرانی فعالان این صنعت برای تمام مسئولان کشور مشخص شده و لازم است نگاه ویژه ای به فعالان این بخش داشت. اشتغال‌زایی پایدار به عنوان یک هدف اصلی در اقتصاد کلان همواره مورد تأکید مسئولان کشوری بوده است. یکی از حوزه‌های موثر برای ایجاد اشتغال پایدار در بخش خرد اقتصاد، صنایع دستی است.
یکی از حوزه‌های موثر برای ایجاد اشتغال پایدار در بخش خرد اقتصاد، صنایع دستی استلزوم توسعه امکان فروش صنایع دستی با گواهی اصالت
با کمی توجه بیشتر امکان جداسازی وابستگی صنایع دستی از گردشگری در بحران کرونا وجود داشت چرا که محصولات صنایع دستی را با همان روش که مایحتاج مردم به دستشان می‌رسید، می‌شد به آنان ارائه کرد اما هنوز آنطور که باید بسترهای فروش محصولات صنایع دستی در فضای مجازی و سایتهای فروش اینترنتی فراهم نشده است.
با توسعه امکان فروش محصولات صنایع دستی در بستر اینترنت و ارائه گواهی‌های لازم مبتنی بر اصالت این محصولات امکان رفع بخشی از مشکلات فعالان این حوزه وجود دارد. اقدامات دولتی برای حمایت از این صنعت نباید به تنها امهال پرداخت اجاره، حق بیمه یا مالیات محدود شود و لازم است امکان گسترش و توسعه بازار این محصولات را فراهم کنند؛ در این صورت است که آنها دیگر حتی نیازی به تسهیلات اعطایی دولت هم نخواهند داشت.
مردم محصولات صنایع دستی خود را نمی شناسند
بخش دیگری از تمرکزها میتواند بر فرهنگسازی عمومی برای استفاده از این محصولات باشد، هنوز عموم مردم شناخت کافی از این محصولات ندارند. در ایران صنایع دستی به 24 دسته تقسیم می‌شود و 370 رشته تخصصی صنایع دستی وجود دارد که شامل، بافته های داری، دست بافی، بافتنی، روکاری، چاپ های سنتی، نمد مالی، سفال گری و سرامیک سازی، شیشه گری، تولید فراورده های پوست و چرم، ساخت محصولات فلزی وآلیاژ، قلم زنی، مشبک کاری، حکاکی روی فلزات و آلیاژها، سنگ تراشی، حکاکی روی سنگ و معرق سنگ، خراطی چوب، ریزه کاری و نازک کاری چوب، منبت کاری، کنده کاری و مشبک کاری چوب، حصیر بافی، خاتم سازی، معرق کاری، کاشی گری، ملیله کاری، میناکاری، ساخت اشیای مستظرفه و هنری، ساخت زیور آلات و ساخت سایر فراورده های دستی می شود.
اما چقدر درباره این محصولات برنامه های معارفه تولید شده و زیرساخت های فکری و فرهنگی برای استفاده از آنها در جامعه وجود دارد، مشابه تمام این محصولات در حال صنعتی شدن است و با قیمت ارزان در حال توزیع است، چقدر تفاوت اصالت صنایع دستی با صنعتی برای مردم اهمیت پیدا کرده است؟
بنابراین شاید بتوان گفت یکی از راهکارهای برون رفت از بحران کنونی و اصلا یکی از راه های توسعه پایدار در این صنعت فراهم کردن بازار فروش و توسعه فرهنگ استفاده از این محصولات است نه ارائه تسهیلات اندکی که فقط امکان بقا را برای فعالان این صنایع فراهم می کند.
این صنعت بر خلاف بیشتر صنایع فعال کشور که خاصیت مرکزگرایی و وابستگی به پایتخت دارند امکان اشتغال در دورافتاده‌ترین نقاط کشور را فراهم می‌کند. بنابراین باید برای رشد و توسعه آن امکان ارتباط و مراودات معاونت صنایع دستی و مسئولان استانی بیشتر فراهم شود. به خصوص در رابطه با استانهایی که وابستگی بیشتری به این صنایع دارند؛ مانند اصفهان که بحران کرونا باعث تعطیلی 95 درصد کارگاه‌ها و فروشگاه‌های صنایع دستی این استان شد.
این صنعت بر خلاف بیشتر صنایع فعال کشور که خاصیت مرکزگرایی و وابستگی به پایتخت دارند امکان اشتغال در دورافتاده‌ترین نقاط کشور را فراهم میکنددر کل صنایع دستی طی یکسال گذشته توانست 154 میلیون دلار صادرات داشته باشد اما این رقم را باید در پایان سال 99 بررسی کرد تا متوجه میزان آسیب کرونا به این صنعت شد. البته این ویروس بخشی از آسیبهای اقتصادی خود به صنایع دستی را در همان سال 98 و در آستانه تعطیلات نوروز وارد کرد که خود نیاز به بررسی آمارهای ماهیانه مشابه در سالهای گذشته دارد.
در بحران کرونا حدود 60 هزار کارگاه تولیدی صنایع دستی به تعطیلی کشیده شد و برآوردها از خسارت هزار و 950 میلیارد تومانی به این صنعت خبر می‌دهند. بخش زیادی از این خسارت‌ها به ایام نوروز برمی‌گردد که به دلیل عدم برگزاری بازارچه‌های نوروزی خسارتی معادل 90 میلیارد تومان به فعالان خرد صنایع دستی وارد کرد.
رونق صنایع دستی وابسته به ورود گردشگر خارجی
بخش زیادی از رونق صنایع دستی در حال حاضر وابسته به ورود گردشگر خارجی است که عملا به واسطه کرونا امکان این ورود وجود ندارد. البته روز گذشته معاون گردشگری کشور خبر از ارائه راهکارهایی در راستای ایجاد امکان ورود گردشگر خارجی داد.
معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی از تدوین و اجرای برنامه‌ای با عنوان «همزیستی گردشگری با کرونا» خبر داد و گفت: این برنامه، مجموعه‌ای از اقدامات اعتمادساز با هدف مدیریت سفر و تحریک تقاضا برای جذب گردشگران خارجی به ایران است.
مجموعه اقدامات برای مدیریت و تحریک تقاضا در حوزه گردشگری در دو بخش داخلی و بین‌المللی تهیه و با سرفصل‌هایی شامل «اقدامات مدیریتی و ساماندهی تقاضا»، «نظارت و اعتمادسازی»، «حمایتی»، «آموزشی، فرهنگسازی و ظرفیت‌سازی» و نیز «اجرایی و تخصصی» با همکاری فعالان حوزه‌های مختلف صنعت گردشگری کشور تدوین شده و در حال اجرا است.
برخی از اقدامات ضربتی به منظور رونق دوباره گردشگری خارجی کشور و اعتمادسازی برای افزایش گردشگران ورودی شامل برگزاری تورهای آشناسازی ویژه خبرنگاران، فعالان گردشگری، بلاگرها و اینفلوئنسرها، برگزاری هفته فرهنگی یا روز گردشگری ایران در کشورهای مقصد، برگزاری نشست‌های تخصصی به صورت B2B با حضور بخش‌های خصوصی و نمایندگان بخش‌های دولتی با کشورهای هدف، تسهیل صدور روادید، استفاده از ظرفیت‌های فرابخشی بین‌المللی با هدف تصویرسازی فضای مناسب سفر با فراهم بودن امکانات و شرایط بهداشتی مناسب در کشور، به‌کارگیری روش‌های غیرمستقیم تبلیغات گردشگری شامل بیان تجربه‌های سفر گردشگران خارجی در شبکه‌های مجازی به منظور نشان دادن شرایط ایمن و سلامت برای سفر به ایران، تهیه ویدئو و سایر اقلام تبلیغاتی مجازی گردشگری برای انتشار در شبکه‌های برون‌مرزی به منظور نمایش زنجیره سفر امن کشور، بخشی از اقدامات برای تقویت حوزه گردشگری بین‌المللی به شمار می‌آید.
گزارش | بی‌تدبیری مسئولان زنجان این‌بار کمر فروشندگان صنایع دستی را خم کرد / بازار فروش رونقی ندارد مشکلات فعالان گردشگری و صنایع دستی گلستان برای استفاده از تسهیلات کرونایی گزارش | روایت تسنیم از بازار رو به افول صنایع دستی در چهارمحال و بختیاری / دستان نقش‌آفرین اما مهجور دوره‌های فروش مجازی برای هنرمندان صنایع دستی استان مرکزی برگزار میشودانتهای پیام /
