گلخانه‌ها عاملان خاموش ناترازی / کشاورزی با گاز ارزان چه تبعاتی دارد؟

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو_ ندا زارعی: مصرف گاز در گلخانه‌ها، یکی از مواردی است که در ظاهر ارتباطی به مصرف گاز و ناترازی ندارد ما با یک بررسی کوتاه اعداد و ارقام جالب و نتایج قابل توجهی به‌دست می‌آید.

در حال حاضر مساحتی حدود 24 هزار هکتار زیرکشت گلخانه‌های کشور است که باعث شده بخش کشاورزی 1.8 درصد از کل مصرف گاز را به خود اختصاص دهد.

بخش عمده این گاز مصرفی در حوزه کشاورزی، به مصارف گلخانه‌ها بازمی‌گردد. به‌طور میانگین گلخانه‌ها روزانه حدود 13.5 میلیون متر مکعب گاز مصرف می‌کند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد تفاوت میزان مصرف گاز در ماه‌های گرم و سرد سال است. در پیک سرما میزان مصرف گاز هشت برابر روز‌های گرم سال است که در نهایت بر روی تشدید ناترازی موثر است.

یکی از دلایل این اتفاق، وجود و فعالیت این گلخانه‌ها در مناطق سردسیر کشور است که در فصول سرد سال نیاز به گرمای بیشتری دارد. آمار‌های موجود از میزان مصرف گاز در مناطق گرمسیر و سردسیر کشور به خوبی تاثیر تفاوت دما را نشان می‌دهد.

بر اساس استاندارد ملی ایران، در تولید برخی محصولات کشاورزی تفاوت میزان مصرف گاز حدود 20 برابر است. به عنوان مثال برای تولید فلفل در مناطق گرمسیر 118 مگاژول بر متر مربع است در حالی که این عدد در مناطق سردسیر به 2365 مگاژول بر متر مربع می‌رسد. یعنی در مناطق سردسیر کشور برای تولید فلفل، 20 برابر مناطق گرمسیر انرژی مصرف می‌شود که این مورد نیز به نوبه خود در افزایش ناترازی گاز در کشور مخصوصا در فصول سرد سال تاثیر زیادی دارد.

در مثالی دیگر نیز مشخص است که میزان انرژی موردنیاز برای تولید خیار در مناطق گرمسیر 130 مگاژول بر متر مربع است درصورتی که در مناطق سردسیر برای تولید همان میزان خیار، باید 1799 مگاژول بر متر مربع انرژ‌ی مصرف شود؛ یعنی 14 برابر. با توجه به این موارد، در این مورد باید آسیب‌شناسی جدی‌تری صورت بگیرد تا اگر امکان جابه‌جایی یا تاسیس گلخانه‌ها در مناطق گرمسیر وجود داشت، این کار انجام شود که در ماه‌های سرد سال نیز مشکلی در تامین گرمای گلخانه‌ها ایجاد نشود.

قیمت گاز، نکته‌ی قابل تامل دیگری است که وجود دارد. هر متر مکعب گاز کشاورزی در دوره گرم سال 115 تومان و در دوره سرد 69 تومان قیمت گذاری می‌شود. نتیجه این قیمت کمی که برای فروش گاز درنظر گرفته شده، این است که کشور‌های همسایه در شمال غرب ایران، گلخانه‌های متعددی احداث کنند و با استفاده از رانت انرژی، به راحتی محصولات کشاورزی موردنیاز خود را تامین کنند.

در نهایت با توجه به موارد ذکر شده، باید به این موضوع توجه داشت و با همکاری وزارت جهاد کشاورزی در بحث احداث گلخانه‌ها برنامه‌ریزی دقیق و علمی انجام داد تا پیامد‌های آن کاهش یابد.