یادداشت | شب شاعران بی‌دل؛ روایتی از دیدار با رهبر معظم انقلاب در نیمه رمضان 1444
محمدمهدی عبدالهی در یادداشتی به شرح جزئیات جلسه اخیر دیدار شاعران با رهبر معظم انقلاب پرداخته است؛ جلسه‌ای که پس از 3 سال وقفه برگزار شد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دیدار شاعران با رهبر معظم انقلاب پس از سه سال وقفه در نیمه ماه رمضان، همزمان با میلاد مبارک کریم اهل بیت (ع)، امام حسن مجتبی (ع) برگزار شد. محمدمهدی عبدالهی، از شاعران کشور، که در این دیدار حضور داشته، در یادداشتی به برخی از حواشی این مراسم پرداخته است. یادداشت عبدالهی که برای انتشار در اختیار خبرگزاری تسنیم، قرار گرفته به این شرح است:
انتظار سه ساله داشت به پایان می‌رسید و کم‌کم به لحظات رؤیت حضرت ماه نزدیک می‌شدیم. غروب روز چهارشنبه، 16 فروردین 1402 مصادف با شب میلاد امام حسن مجتبی علیه السلام، حوالی ساعت پنج عصر به اتفاق دوست و برادر عزیزم، فرزند بزرگوار دانشمند برجسته هسته‌ای (شهید دکتر محسن فخری‌زاده)، حامد جان فخری‌زاده دم در بیت رسیدیم و آنجا با بسیاری از اساتید و شاعران از جمله علیرضا قزوه، یوسفعلی میرشکاک، دکتر سنگری، دکتر گرمارودی، قادر طهماسبی، محمد رضا سهرابی نژاد، حسین اسرافیلی، امیری اسفندقه، رضا اسماعیلی، ناصر فیض، حامد عسکری، سیدجواد شرافت، محمدمهدی شفیعی، مهدی دادمان، حسن صنوبری و... سلام و احوالپرسی کردیم و جهت شروع مراسم وارد حسینیه امام خمینی (ره) شدیم.
حدود 10 دقیقه قبل از اذان مغرب، هلال ماه رؤیت شد و امین شعر انقلاب وارد شدند و ما هم در نزدیکترین حالت ممکن به مقام معظم رهبری به ایشان سلام دادیم و عرض ادب خود را ابلاغ کردیم و با شعار «صل علی محمد، یاور مهدی آمد» به استقبال ایشان رفتیم. یکی دو دقیقه سکوت حاکم شد اما بعد از آن چند نفر از شعرای عرب ایستادند و با زبان عربی به آقا عرض ادب کردند که آقا فرمودند همه شاعرها که عرب هستند که بعد استاد کلامی زنجانی بلند شد و شعری به زبان آذری به آقا تقدیم کردند که مورد تحسین جمع قرار گرفت. یکی از شاعران بختیاری هم شعر خواند. استاد علی رضا قزوه هم کتاب «شام ابد» را تقدیم رهبر انقلاب کرد که صدای اذان بلند شد.
در همین لحظات، یکی از شاعران از وسط جمع ناگهان گفت آقا من برای نامزدی خود انگشتر شما را به نامزدم قول دادم. آقا فرمودند مگر امشب است؟ گفت: نه عیدفطر. آقا فرمودند پس هنوز وقت هست که خنده حضار بلند شد. ایشان گفتند آخر جلسه به شما انگشتر را می‌دهم.
بعد از آن نماز جماعت به امامت ولی امر مسلمین جهان، امام خامنه‌ای و بعد از آن هم زمان افطار فرار رسید که شاعران را به سفره های افطاری هدایت می کردند. در سفره افطاری توفیق شد که بر سفره‌ای بنشینم که معظم‌له حضور داشتند. دکتر حداد عادل، و وزیر ارشاد، آقای مختارپور، حجت‌الاسلام قمی، مهدی دادمان، وحید جلیلی، استاد گرمارودی و... نیز بر آن سفره نشسته بودند. بعد از اتمام افطار، به آقا عرض کردم جانم فدای شما، خدا سایه شما را بر سر ما مستدام بدارد، عرضی دارم خدمتتان. آقا فرمودند بفرمایید. گفتم: چفیه دور گردنتان را می‌خواهم که معظم‌له دعایی خواندند و چفیه را به بنده دادند. پس از آن، سلام فعالان فرهنگی و مجازی جبهه انقلاب را به ایشان ابلاغ کردم، حضرت آقا نیز سلام گرم خودشان را فرمودند که به ایشان برسانم. استاد گرمارودی هم از امیری اسفندقه خواست که چفیه‌ای از آقا برای پسرش حسن بگیرد....
اندکی بعد، نوبت به جلسه شعرخوانی بعد از افطار رسید. امسال اولین سالی بود که بعد از جریان کرونا و سه سال دوری، حدود 40 شاعر شعرهای خود را در محضر رهبر انقلاب خواندند. مرتضی امیری اسفندقه مدیریت جلسه را برعهده داشت. او با اجازه از رهبر انقلاب و علیرضا قزوه که اجرای برنامه سال‌های قبل را برعهده داشت، مراسم را شروع کرد.
از شعری درباره زن که تحسین رهبر انقلاب را در پی داشت تا شوخی با فرید؛ شاعران در دیدار امسال چه خواندند؟+ فیلمامسال دو بهار، یعنی نوروز و رمضان دست در دست هم دادند که شاعران در این محفل گرد هم بیایند. گشایش بعد از کرونا با مدح کریم اهل بیت (ع) آغاز شد:
از جانب خدای تعالی گزین شدی آیینه‌دار حُسن جهان‌آفرین شدی...
جلسه شعرخوانی مطابق سنت هرساله با شاعران پیشکسوت آغاز شد. امسال، استاد گرمارودی آغازگر جلسه بود. او که خود مترجم نهج‌البلاغه است، شعری را در قالب نیمایی از شکوه کلام امیرالمؤمنین (ع) خواند:
چنین است گویی که با جامی خالی بر ساحلی صخره‌ای پیش روی امواج ایستاده‌ام واپاش ساحل کوب موج‌ها صخره زیر پایم را می‌شوید و من هربار که موجی در می رسد جام بر کف خم می‌شوم به بوی سهمی کز کاکل موج برگیرم اما از آن پیش موج در خود واشکسته است و من عزمی دوباره را چون پرچمی بر صخره واپس می‌ایستم...
استاد گرمارودی شعر دیگری را با عنوان «در حریم حرم» به شهید حججی و دیگر شهدای حرم تقدیم کرد و گفت که قالب شعر نیمایی است:
داشت می‌رفت، خم شد و بوسید طفل خود را که گرم بازی بود و کلاه خیال بر سر داشت نگهش سوی همسرش چرخید که رخ از اشک دیدگان تر داشت مرد از عمق سینه آه کشید چرخش دیدگان مشتاقش سوی همسر به روی ماه دوید با خدا گفت، ای بزرگترین هرچه دارم، ز مهر و نعمت توست همسر خوب و کودک شیرین عشق و آرامش و قرار و قرین بانگی اما رسد به گوش مرا گویدم با حرامیان جنگ است باز می‌خواندم به همیاری...
شعرخوانی استاد گرمارودی که تمام شد، رهبر انقلاب ایشان را تحسین کردند و نکته‌ای فرمودند که شعر دوم، نیمایی نیست، این شبه چهارپاره است؛ چون در شعر نیمایی تفاوت سیلاب‌های مصارع یکی از اصول است، اینجا شما همه مصرع‌ها را به یک اندازه آوردید، البته خیلی خوب بود و ما هیچ اشکالی نداریم، در تسمیه‌اش حرف داریم...
فرید طهماسبی دومین شاعری بود که قرعه به نامش افتاد. مجری ضمن دعوت از او، از زنده‌یاد محمدجواد محبت نیز یادی کرد و به رهبر انقلاب عرض کرد که آقای طهماسبی و استاد محبت اولین آموزگاران فرزندان شهدا بودند.
طهماسبی صحبت‌های خود را با چند جمله آغاز کرد و گفت من در این مدت شعرهای ناتمام زیادی سروده‌ام اما شعر «مرکب بی‌سوار» را شاید بیش از صدبار خواندم، هرجا می‌رفتم، دیگر خجالت می‌کشم... اما حالا شعر بخوانیم بهتر است، من زیاد اهل منبر نیستم که یک دفعه آقا به شوخی فرمودند شعرتان از نثرتان بهتر است که با خنده حضار همراه شد. طهماسبی پس از آن شعری را به «ایران» تقدیم کرد:
ایران سرفراز، ایران سربلند ایران پاکباز، ایران هوشمند
هرچند داغداری و هرچند خسته‌دل هرچند سوگواری و هرچند دردمند
تا دشمن حسود تو از خشم جان دهد با دوستان سوته‌دل خود بگو بخند و...
آقا فرمودند خیلی خوب، مثل همیشه شعرتان قرص و محکم و مضمون‌دار و درست و بی حشو و اینها بود.
از ارادت شاعر هندی به سردار سلیمانی تا شعر طنز فیض / «دیدار ماه» شاعران به یاد امین شعر انقلابنوبت به استاد یوسفعلی میرشکاک رسید. او شعری را در مدح حضرت زهرا (س) خواند؛ شعری که گفت سیاه‌مشق است و هنوز چکش‌کاری نشده، کار شب گذشته است و از رهبر انقلاب عذر خواست. رهبر انقلاب هم فرمودند که خیلی خوب، نو و تازه.
دین و دنیای توأمان زهراست از زمین بگذر، آسمان زهراست...
رهبر انقلاب پس از اتمام شعر، برای آقای میرشکاک دعا کردند و فرمودند ان‌شاءالله مورد رضای حضرت زهرا (س) قرار بگیرد، هم شعرتان، هم خودتان. امیری اسفندقه هم از این فرصت استفاده کرد و در این قسمت یاد استاد غلامرضا شکوهی را با غزل معروف «توان واژه کجا و مدیح گفتن او / قلم قناری گنگی است در سرودن او» زنده نگاه داشت. آقا در اینجا به شوخی فرمودند که یکی از گرفتاری‌های این جلسه حافظه خوب آقای اسفندقه است، تمام جلسه لبریز از خنده شد.
پس از آن، نوبت به شاعران جوان‌تر رسید. مهرداد مهرابی شعری برای امام حسن مجتبی (ع) خواند که مورد تحسین رهبر انقلاب قرار گرفت. قادر طراوت‌پور و خانم‌ها صفالو و زرافشان از دیگر شاعرانی بودند که آثار خود را خواندند. سپس نوبت به شعرخوانی حسین خزایی رسید که شعری اعتراضی برای اغتشاشات اخیر خواند. آقا در انتها فرمودند که شما مضمون یک سخنرانی چند ساعته ما را در چند دقیقه بیان کردید که حضار خندیدند. بعد فرمودند که ان‌شاءالله که در شعر گفتید من معترضم، معترض نباشید، یعنی جوری بشود وضعیت که امثال شما هیچ اعتراضی نداشته باشید، ضمناً سفره‌تان هم از آن کوچکی یک خورده بیرون بیاید.
بعد از شعرخوانی حسن زرنقی، نوبت به علیرضا نورعلی‌پور رسید. شاعر جوان گفت: برای من و همسرم که تازه ازدواج کرده‌ایم، دعای خاص بفرمایید. آقا هم مطابق همیشه که برای جوان‌ها دعا می‌کنند، فرمودند که خدا ان‌شاءالله زندگی‌تان را شیرین کند و چند بچه خوب به شما عنایت کند. نورعلی‌پور شعری را به مادربزرگ تقدیم کرد که مورد تحسین رهبر انقلاب قرار گرفت.
محمد خادم شاعر جوان دیگری بود که شعری را به شهید محسن فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای تقدیم کرد. رهبر انقلاب بعد از اتمام شعر، به شخصیت شهید اشاره کرده و فرمودند که شهید فخری‌زاده رضوان‌الله علیه به معنای واقعی کلمه مخلص بود. شاعر بعدی، افشین علا بود:
بنشین شبی به خلوت خود در حضور خویش روشن کن آسمان و زمین را به نور خویش
طوفان اگر گرفت تو کشتی نوح باش رو کن به‌وقت خشم چو موسی به طور خویش
گم‌گشته تو در تو نهان است و غافلی در غیبتش بکوش برای ظهور خویش...
شعر علا مورد تحسین رهبر انقلاب قرار گرفت و فرمودند که شعرهای شما به مناسبت‌های مختلف برای من می‌رسد و تقریباً همه آنها خوب هستند...
مطالبات رهبر انقلاب از شاعران انقلاب / طفل یتیمی به نام «شعر»دکتر حدادعادل، بلرام شکلا از هندوستان، احمد شهریار از پاکستان و سیدمحمدجواد شرافت از قم شاعران دیگری بودند که به آثار خود را ارائه کردند. پس از آن، نوبت به محمود حبیبی کسبی رسید که شعری را به حضرت خدیجه (س) تقدیم کرد؛ شعری که موضوع آن مورد تحسین رهبر انقلاب قرار گرفت و ایشان تأکید کردند که یکی از خلأهای شعر آیینی ما، نپرداختن به حضرت خدیجه (س) است. البته پس از آن، نقدی نیز بر یکی از ابیات حبیبی کسبی داشتند.
دکتر کافی، محمدحسین انصاری‌نژاد، مریم زندی، لیلا حسین‌نیا و شاعران دیگر نیز شعرخوانی کردند تا نوبت به محمدمهدی سیار رسید. گفت خیلی دل‌تنگتان بودیم:
نیست در عالم ز هجران تلخ‌تر هرچه خواهی کن ولیکن آن مکن
من به خاطر حافظه خوب در آخرین دیدار، یک رباعی خوب به این جلسه بدهکارم؛ آقا فرمود یادتان رفته بود. سیار گفت، بله، آن را نوشته‌ام و بعد هم غزلی را تقدیم می‌کنم. آقا به بیتی اشاره کردند و فرمودند:
غافل دادیم دل به دستت ما را یاد و تو را فراموش...
سیار گفت البته دل ما به دست شماست...
رسوایی دیگری است، سری است مرا بی‌خوابی خوش‌تری است، سری است مرا
دل‌تنگی دلبری است در سینه من با تیغ غمش سری است سری است مرا...
بعد از شعرخوانی علی حسین حمادی العاملی، شاعر لبنانی و استاد زکریا اخلاقی که به اشاره رهبر انقلاب شعر خواندند، همه سراپا گوش بودیم به سخنرانی امین شعر انقلاب. ایشان فرمودند که دلمان برای این جلسه تنگ شده بود، برای شما دوستان عزیز و شعرای عزیز. الحمدلله خدای متعال تفضل کرد و توانستیم یک‌بار دیگر این جمع را در اینجا ببینیم و از محصول فکر و دل و جان آنها که خیلی هم ارزشمند است، به معنای واقعی کلمه بهره ببریم و لذت ببریم؛ یعنی لذتی که انسان از شعر خوب می‌برد، جزو برترین لذت‌هاست.
