سه‌شنبه 6 آذر 1403

یادشان رفت که تیتر زده بودند برجام تمام شده است

وب‌گاه مشرق نیوز مشاهده در مرجع
یادشان رفت که تیتر زده بودند برجام تمام شده است

روزنامه زنجیره‌ای که هفته گذشته از پایان برجام خبر داده و به نیابت از آمریکایی‌ها نوشته بود باید ایران توافقی بزرگ‌تر از برجام را بپذیرد، این‌بار « بازگشت امید برای احیای برجام» را تیتر کرد.

به گزارش مشرق، روزنامه کیهان در ستون خبر ویژه خود نوشت: روزنامه هم‌میهن در سرمقاله و تیتر اول خود، با ابراز امیدواری نسبت به این‌که خبرهای احیای برجام جدی باشد، می‌نویسد: «خبرهایی در راه است. آیا این خبر جدی است؟ امیدواریم چنین باشد اخیرا شهریار حیدری نماینده مجلس از احیای برجام خبر داد. این درحالی است که دو روز پیش براساس اخبار منتشرشده از سوی نشریه پلیتیکو، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا در نشستی محرمانه با سنا موضوع مذاکرات ایران را مطرح کرد... این نگاه هم وجود دارد که غرب، به‌ویژه کشورهای اروپایی، پس از جنگ اوکراین رغبتی به شروع جنگ دیگری ندارند، حتی در منطقه خاورمیانه، چراکه اگر از موضوع بسیار مهم و حیاتی انرژی بگذریم، حداقل ضرری که جنگ برای این کشورها دارد، موج پناهندگانی است که به این کشورها سرازیر می‌شوند. بنابراین به نظر می‌رسد این گزینه، آخرین و دورترین تصمیم طرف غربی باشد.

سناتورهای سنا و دولت در جلسه‌ای محرمانه، موضوع ایران و مذاکرات لغو تحریم‌ها را بررسی کردند. جاش‌هاولی، سناتور جمهوری‌خواه تاکید کرد چیزی در این نشست مطرح نشد که محرمانه باشد و شما هم می‌توانستید در این نشست باشید. جان کندی دیگر سناتور آمریکایی گفت هیچ راهبرد جدیدی در این نشست مطرح نشد. ما وسط کافه با پوتین و شی و آیت‌الله دعوا می‌کنیم، دولت بایدن می‌خواهد از سقراط نقل‌قول بیاورد. جیم ریش، عضو کمیته سیاست خارجی سنا نیز گفته شش ماه گذشت از وقتی که دولت بایدن اعلام کرد برجام مرده است و ما هنوز به سیاست منسجمی نسبت به ایران نزدیک نشده‌ایم. تنها کاربرد ابهام راهبردی در سیاست ایران، جسورتر کردن رژیم و هل دادن شرکای ما به سوی چین است، درحالی‌که ایران همچنان به صورت غیرقانونی کشتی‌ها را ضبط می‌کند و آمریکایی‌ها را در منطقه هدف قرار می‌دهد و از نایب‌های ترور خود و حمله روسیه به اوکراین حمایت می‌کند. آمریکایی‌ها حق دارند سیاستی داشته باشند که بیشتر از یک مذاکره شکست‌خورده هسته‌ای باشد.»

تیتر و سرمقاله اخیر هم‌میهن درحالی است که روزنامه متعلق به غلامحسین کرباسچی، هفته گذشته در اقدامی غیر حرفه‌ای و مشکوک، مقاله دو مشاور دولت آمریکا مبنی بر این‌که «برجام قابل احیا نیست و باید با یک توافق منطقه‌ای جایگزین شود» را تیتر نخست خود کرد و به دعاوی آمریکا برای ابطال حقوق ایران رسمیت بخشید!

تحلیل فارن افرز که تیتر یک هم‌میهن شده بود، به معنای عبور رسمی بانیان برجام از برجام بود. تیتر رپرتاژگونه هم‌میهن، کپی و انتشار تحلیل علی واعظ و ولی نصر در نشریه آمریکایی فارن افرز بود! هم‌میهن این دو را «کارشناس ارشد امور ایران» معرفی کرده بود بی‌آن‌که به مخاطبانش بگوید ولی نصر، مشاور ارشد وزارت خارجه آمریکا در دولت‌های اوباما و بایدن است؛ و علی واعظ، معاون سابق رابرت مالی، عضو گره بحران و از تدوین‌کنندگان متن خسارت‌بار برجام است.

در تیتر نخست هم میهن به نقل از مقاله دو مشاور دولت آمریکا ادعا شده بود: «به جای برجام باید توافق منطقه‌ای امضا شود. پنج سال از خروج دونالد ترامپ، از توافق هسته‌ای سال 2015 با ایران، بایدن نتوانسته برجام را احیا کند. تا حدودی می‌توان گفت که این شکستی برای دولت بایدن به‌حساب می‌آید. در مذاکرات اولیه، بایدن در تحت فشار قرار دادن کنگره برای حمایت از یک طرح بحث‌برانگیز سیاست خارجی، آن‌هم در زمانی که به حمایت کنگره از برنامه‌های سیاست داخلی خود نیاز داشت، مردد بود. البته شکست احیای برجام نتیجه لج‌بازی ایرانی‌ها هم هست. با طولانی شدن مذاکرات، تهران موانعی بر سر راه توافق ایجاد کرد و خواسته‌های متعددی، از جمله تضمین عدم خروج مجدد دولت بعدی ایالات متحده از توافق را مطرح کرد که واشنگتن به‌سادگی نمی‌توانست آنها را برآورده کند... حتی اگر مذاکرات از سر گرفته شود، بعید است که بتوان برجام را نجات داد. برنامه هسته‌ای ایران آن‌قدر پیشرفته است که نمی‌توان آن را با توافق برجام سال 2015، مهار کرد و فضای سیاسی در غرب برای مذاکرات معنادار، مساعد نیست. اعتراضات اجتماعی گسترده و ضددولتی در ایران و واکنش تند غرب به ایران،‌اشتها را در واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی برای لغو تحریم‌ها علیه ایران - بخشی ضروری از یک توافق - از بین برده است... به‌عنوان بخشی از مباحث جاری درباره نابودی و افول قطعی برجام، حالا سیاست‌گذاران تلاش می‌کنند تا پلن B را طراحی کنند... اکنون توافق منطقه‌ای کاملاً قابل تصور است. برخلاف برجام، چنین توافقی مورد موافقت کشورهای همسایه ایران نیز قرار خواهد گرفت و بنابراین توافقی پایدارتر خواهد بود. این توافق می‌تواند به‌طور دائم، نه به‌طور موقت، برنامه هسته‌ای ایران را مهار کند و ممکن است حمایت تهران از گروه‌های نیابتی‌اش در منطقه را کاهش دهد. با انجام این کار، چنین توافقی می‌تواند ثبات بیشتری را برای بخشی از جهان که به‌شدت نیازمند ثبات است، به ارمغان بیاورد. شکست برجام نشان داد که یک توافق هسته‌ای زمانی موفق است که مستلزم کاهش تنش ایران با همسایگان خود باشد».

گفتنی است طرف آمریکایی در چند سال اخیر، شکست‌های پیاپی را در منطقه و در مقابل ایران متحمل شده و در عین حال شاهد پیش‌رفت‌های هسته‌ای است. بنابراین با استخدام برخی محافل رسانه‌ای و سیاسی در داخل ایران سعی می‌کند شگرد دو گام به جلو و یک گام به عقب را به اجرا بگذارد و ضمن هراس‌افکنی درباره عواقب احیای توافق - به آن شکلی که خود می‌پسندد و نه احقاق حقوق تضییع شده ایران - خطای محاسباتی را در میان تصمیم‌گیران ایرانی پدید آورد. در این میان نقش‌آفرینی کثیف برخی رسانه‌های داخلی قابل تامل است.