16 آذر متعلق به دانشجوی ضدآمریکاست

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از صبح زاگرس؛ رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اساتید و دانشجویان در دانشگاه علم و صنعت در روز 24 آذرماه سال 87 تاریخچه‌ای از این واقعه بیان کردند. ایشان فرمودند: "جالب است توجه کنید که 16 آذر در سال 32 که در آن سه نفر دانشجو به خاک و خون غلتیدند، تقریباً چهار ماه بعد از 28 مرداد اتفاق افتاده؛ یعنی بعد از کودتای 28 مرداد و آن اختناق عجیب - سرکوب عجیب همه نیروها و سکوت همه - ناگهان به وسیله دانشجویان در دانشگاه تهران یک انفجار در فضا و در محیط به وجود می آید. چرا؟ چون نیکسون که آن وقت معاون رئیس جمهور آمریکا بود، آمد ایران. به عنوان اعتراض به آمریکا، به عنوان اعتراض به نیکسون که عامل کودتای 28 مرداد بودند، این دانشجوها در محیط دانشگاه اعتصاب و تظاهرات می کنند، که البته با سرکوب مواجه می شوند و سه نفرشان هم کشته می شوند. حالا 16 آذر در همه سال‌ها، با این مختصات باید شناخته شود. 16 آذر مال دانشجوی ضد نیکسون است، دانشجوی ضد آمریکاست، دانشجوی ضد سلطه است...".

در دهه 1320 و اوایل دهه 1335، پس از سقوط حکومت رضاشاه پهلوی و ایجاد فضای بازتر، فعالیتهای سیاسی در بین دانشجویان دانشگاه تهران (تنها موسسه مدرن آموزش عالی آن زمان در ایران) بسیار افزایش یافت. در این دوران حزب توده، از نفوذ بسیاری در بین دانشجویان برخوردار بود چنانکه بنا به گزارش های مختلف، بیش از نیمی از دانشجویان دانشگاه تهران عضو و یا هوادار این حزب بودند. اما در دوران نخست وزیری "محمد مصدق" و افزایش محبوبیت جبهه ملی در اوایل دهه 1330، محوریت این حزب در دانشگاه به چالش کشیده شد.

پس از وقوع کودتای 28 مرداد 1332، سازمان های سیاسی تشکیل دهنده جبهه ملی، برای دوره کوتاهی در یک ائتلاف ضعیف، تحت نام نهضت مقاومت ملی به مقاومت سیاسی دست زدند و تظاهرات‌ها و اعتصاب های پراکنده‌ای در پاییز همان سال در دانشگاه تهران و همچنین بازار، از جمله در تاریخ 16 مهر و 21 آبان، در اعتراض به محاکمه مصدق برگزار شد. اما چند هفته پس از این وقایع، اعلام شد که روابط ایران و بریتانیا (که در زمان نخست وزیری مصدق قطع شده بود) از سر گرفته خواهد شد و "ریچارد نیکسون" نایب ریاست جمهوری وقت آمریکا برای دیدار رسمی به ایران خواهد آمد.

این موضوع بهانه لازم برای اعتراضات را فراهم کرد و در 14 آذر به سفارش نهضت مقاومت ملی، دانشجویان فعال به سخنرانی در کلاس ها پرداختند و ناآرامی تمامی محوطه دانشگاه تهران را فرا گرفت. دولت وقت برای پیشگیری از هرگونه اقدام بعدی تصمیم به سرکوب اعتراضات گرفت. با این حال سربازان و نیروهای ویژه ارتشی پس از هجوم به دانشگاه، به کلاس های درس حمله کرده و صدها دانشجو را بازداشت و زخمی نمودند. نیروهای امنیتی در دانشکده فنی، اقدام به شلیک تیر کردند که موجب شهادت سه دانشجوی این دانشکده به نام های احمد قندچی، آذر (مهدی) شریعت‌رضوی و مصطفی بزرگ‌نیا شد. فردای آن روز نیکسون به ایران آمد و دکترای افتخاری در رشته حقوق را در دانشگاه تهران که در اشغال مشهود نیروهای نظامی بود، دریافت کرد.

وقایع آذر 1332، نمایانگر واکنش دولت کودتا به فعالیت‌های دانشجویی بود و به دنبال آن سرکوب نظام‌مند تمامی اشکال دیگر مخالفت‌ها، روی داد. 16 آذر، توسط کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور که مرکز اجتماع و مباحثه مخالفان حکومت پهلوی در خارج از ایران بود، روز دانشجو نامیده شد. دانشجویان پس از آن، هر سال در این روز اعتصاب های دانشجویی به راه می‌انداختند و در واقع 16 آذرماه به معیار خوبی برای ارزیابی میزان نفرت از حکومت شاه و توانایی و نفوذ مخالفان در بین روشنفکران، تبدیل شد.

جنبش دانشجوئی در کشور ما در تاریخِ ثبت شده و شناخته شده خود، همیشه ضد استکبار، ضد سلطه، ضد استبداد، ضد اختناق و بشدت عدالتخواه بوده است. و امروزه هم شاهد درخشش دانشجویانی پیرو خط و مکتب امام خمینی (ره) و مظهر شهامت و سرعت عملِ ملت ایران هستیم که وجودشان سرشار از علم و عمل به ولایت و رهبری عظیم الشان است.

با این تقاسیر "یدالله مرادی" تحلیل گر مسائل سیاسی در خصوص نقش جنبش دانشجویی در مبارزه با امپریالیسم گفت: 16آذر را باید از چند جهت مورد ارزیابی قرار داد، بعد از 28مرداد 32 وقتی کودتای سنگین و ننگین رژیم پهلوی با همکاری و طراحی آمریکا و نیز سکوت اروپا شکل گرفت یک شرایط خفقانی برکشور حاکم شد و بعد از کودتا رژیم پهلوی نیز مخالفین، منتقدین، چهره های ملی، مذهبی، سیاسی و حتی چهره های مطرح اهل قلم را در یک یورش به زندان انداخت. در چنین وضعیت اجتماعی و سیاسی "ریچارد نیکسون" معاون رئیس جمهور وقت امریکا تصمیم گرفت که سفری به ایران داشته باشد که به شاه پهلوی قوت قلب دهد، به تعبیری وی را مورد تفقد قرار دهند تا بتواند اداره متزلزل کشور را به دلیل نارضایتی ها و مشکلات متعدد بدست گیرد که به نوعی هم بتواند آمریکایی ها را به مراد اصلی شان برساند.

مرادی در ادامه تصریح کرد: مراد اصلی آمریکایی‌ها بازار نفت ایران بود، بازرار نفتی که انگلیسی ها قبلا برآن حاکمیت داشتند و عملا در اینجا یک جابجایی بین دوقدرت استعماری کهن و نوین شکل گرفت، اگر روزی انگلیسی ها با سرکوب قیام های جنوب و با تحمیل قراردادهای ننگین عملا سکان امورات نفت ایران را بر عهده گرفتند، حالا هم فرصت دیگری پیش آمده بود که آمریکایی ها در ظاهر با روحیه کمک و نجات و با شعار همزیستی و همکاری بیایند و قدرت خودشان را برنفت ایران مسلط کنند و نفت را در قبضه قدرت استعماری خودشان قرار دهند.

تحلیل گر مسائل سیاسی تصریح کرد: در چنین بستری که گروه‌های سیاسی همچون حزب توده که داعیه مبارزات کارگری و نیز داعیه مبارزت آزادی‌بخشی را داشت هم به سازش، سکوت و انزوا کشیده شد و عملا با وضع موجود کنار آمد چرا که این گروه در طول کودتا هم مقاومتی از خودشان به نمایش نگذاشتند. بنابراین در چنین بستری ندای حق‌طلبانه و فریاد عزت‌خواهی و مبارزه با استبداد و استعمار از گلوی جوانان آینده‌دار و انقلابی آن روز بیرون آمد، جوانان دانشجویی که روح آرمانگرایی و فریاد ملت ایران را در عالم سکوت آنروزها شکستند.

وی اظهار کرد: بنابراین ندای دانشجویان در 16آذر 32 به سراسر ایران زمین تبیین شد، چرا که در اعتراض به سفر "نیکسون" که اولین قرارداد را می خواستند امضا کند و کنسرسیوم نفتی را جایگزین انحصار قبلی انگلستان کنند، این روحیه عدالت‌طلبی، مبارزه‌طلبی و شهادت‌طلبی دانشجویان بود که با هم تلفیق شد و در دانشکده پلی‌تکنیک دست به اعتراض زدند و بی‌رحمانه مورد حمله قرار گرفتند که سه تن هم از دانشجویان به شهادت رسیدند.

مرادی در ادامه بیان کرد: آن هنگام بود که خون گرم دانشجویان در رگ جامعه خفته ایران بیداری و حرکت جدیدی ایجاد کرد و جاری شدن این خون تحولات بعدی را بدنبال آورد، یعنی با اعتراضات گسترده، جریان های سیاسی را کمک کرد تا از خفتگی بیدار شوند و به خود آیند که آمریکایی ها چگونه آنها را با شعارهای زیبا تحت نام توسعه و پیشرفت سرگرم کرده بودند. همان شعارهایی که امروزه هم برخی نمادهایی از تفکرات انگلیسی و امریکایی که خودشان روحیه انحصاری و غارت را دارند و هم از پیشرفت و توسعه حرف می زنند، دنبال می کنند؛ آنروز هم همین ویژگی ها بود لذا فریاد دانشجویان روشن کردن جرقه آتش اعتراضی بود که در سال های 41 و 42 و43شعله کشید و باعت بیداری جامعه شد.

تحلیل گر مسائل سیاسی تصریح کرد: آنروزها تکیه حضرت امام (ره) بر همین دانشجویان و جامعه علمی کشور بود، لذا همین دانشجویان بودند که هم به عنوان طلبه و هم به عنوان دانشجو، قیام 15خرداد را شکل دادند و علیه ظلم ها و طرح های ننگین نظام پهلوی اعتراض کردند، 16آذر به قیام 15خرداد انجامید، قیام 15خرداد بود که به پیروزی انقلاب در سال 57 منجر شد. بنابراین 16آذر از این جهت حائز اهمیت است که نقطه آغاز انقلاب اسلامی است و به نوعی مسیر حرکت انقلاب را به جامعه نشان داد، 16آذر مسیر مبارزه با امریکا را با شهادت دانشجویانی همچون مصطفی بزرگ‌نیا، آذر شریعت رضوی و احمد قندچی نشان داد.

مرادی در ادامه گفت: بنابراین ندای فریاد طلبی و فریاد خواهی دانشجویان با پیروزی انقلاب اسلامی روزنه ای پیدا کرد برای ایجاد تحول در جامعه و همین افراد بودند که انقلابی بزگتر از انقلاب اول را در 13آبان 58 شکل دادند و آن تسخیر لانه جاسوسی بود که راس نظام سلطه را نشانه رفتند. بنابراین دانشجویان اینگونه تشخیص دادند و خوب هم به هدف زدند و باز هم در حرکت های دیگر انقلاب همچون جنگ تحمیلی جانفشانی ها کردند و هنوز هم فریاد علم، آگاهی، مقاومت و مبارزه با دشمن به هر شکلی شنیده می شود.

تحلیل گر مسائل سیاسی تصریح کرد: باید توجه داشت که هرگاه تشخیص دانشجو دقیق باشد پس اسیرجَو و شعارهای رنگارنگ هم نمی شود، هرچند خیلی ها هم تلاش کردند که این قشر را مصادره کنند، دانشجویان توانستند در هرجایی که انقلاب نیاز داشت برای سلامت و ضمانت حرکت صحیح انقلاب همچون دیدبانی آگاه و تیز هوش و نگاه دوراندیشانه از انقلاب صیانت کنند. امروز هم دانشجویان همین وظیفه را دارند و از دل همین دانشگاه ها بود که فخری زاده ها، شهریاری ها، رضایی ها و... بیرون می آیند، امروز هم می بینیم که دشمن وقتی نتوانست جنبش های دانشجویی را در این مملکت مصادره کند وقتی از انحراف جنبش های دانشجویی ناکام شد اینجا بود که به ترو روی آوردند.

تحلیل گر مسائل سیاسی تصریح کرد: حتی دشمن دیگر دنبال سیاسیون و دولتمردان نمی روند و به سراغ مغزهای اهل علم و پروش یافته محیط های دانشجویی می روند چرا که برای منافع آنها خطر آفرین هستند، شخصیت هایی بزرگی همچون فخری زاده ها مانع سلطه طلبی نظام نوین امپریالیسم هستند، شهریاری ها با پرورش دانشجویان نخبه و دانشجویان آگاه و بروز خلاقیت های علمی دانشگاهی این بسترها را آماده می کنند که جنبش دانشجویی همیشه زنده، بانشاط و در میدان مبارزه با استکبار آماده باشد.

وی گفت: این جنبش دانشجویی است که مانع حرکت خفاشان فریب خورده در هر لباسی شده است چه لباس ارتجاع، چه لباس نفاق و چه لباس لیبرالی و سازش کاری باشد، روح دانشجویی، نگاه جوانی و عدالت طلبی همیشه در بین جوانان دانشجو وجود داشته که مورد طمع دشمنان بوده است در کشورمان جنبش های دانشجویی عمری طولانی دارند و همیشه با مظاهر ظلم، فساد، بی عدالتی، استبداد و استعمار به خوبی مبارزه کرده اند. برخی ها هم سعی کردند به دانشجویان آدرس های انحرافی بدهند اما این روح شناخت و معرفت دانشجویان بود که موجب شد در مسیر حرکت انقلاب به درستی و شایستگی گام برداند و نقش آفرین باشند، جنبشهای دانشجیی ما ویژگی اش بومی سازی و بومی گرایی درونی بود آنهم برمبنای عدالت طلبی و مبارزه با استبداد و ظلم.

وی اظهار کرد: در اوایل انقلاب سازمانی همچون مجاهدین خلق تلاش می کرد تا از دانشجویان یارگیری کند و کمونیست ها و حزب توده هم می خواستند از همین وضعیت استفاده کنند اما در نهایت این آگاهی دانشجویان ما بودند که در سایه رهنمودهای حضرت امام (ره) تعالی بخش مسیر انقلاب شدند و امرو هم فریاد اعتراضاتشان علیه نابرابری ها و تبعیض ها و بی عدالتی ها هم بلند است. امروز جریان دانشجویی علم مبارزه با فساد، تباهی و مبارزه جدی با اشرافیگری را شروع کرده است، از دورن جنبش دانشجویی جنبش عدالتخواه بوجود می آید و یک روزی هم دانشجویان پیرو خط امام (ره) و یک روز هم دفتر تحکیم وحدت بوجود آمد و دانشجویان ما شاخصه های جنبش های دانشجویی را هیچگاه از دست نداند.

وی در پایان تصریح کرد: شاید برخی ها از عملکرد دانشجویی خودشان پیشمان شده باشند اما جریان دانشجویی اصالت خودش را حفظ کرد، شاید برخی از جریانات دانشجویی بخاطر بالا رفتن از دیوار سفارت آمریکا امروز که در اندیشه لیبرالیستی غوطه ور شده اند، نادم هم شده باشند، اما جریان اصیل دانشجویی هنوز خط صحیح مبارزه خودش با استکبار جهانی و امپریالیسم را گم نکرده است.

براین اساس می توان گفت که دغدغه‌مندی و مطالبه‌گری دانشجویان در کنار نیروی جوانی آنان موجبات تحول در مسایل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را رقم زده و نقشی مؤثری را در پیشبرد اهداف انقلاب اسلامی داشته و اکنون نیز گفتمان‌سازی آرمان‌های انقلاب، ایجاد کرسی‌های آزاداندیشی، مبارزه با تبعیض، فساد و بازآفرینی امید در جامعه از تکالیف مهم دانشجویان به شمار می رود.

انتهای پیام /