3 خودروساز داخلی در 9 ماه اول امسال چقدر ضرر کردند؟+ نمودار
اقتصادنیوز: صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای سه خودروساز بزرگ نیمه‌دولتی کشور از افت و خیز زیان خودرویی‌ها حکایت دارد.
به گزارش اقتصادنیوز روزنامه دنیای اقتصاد نوشت: طبق اطلاعات ارائه‌شده به بورس، زیان انباشته 9ماهه خودروسازان به 223همت رسیده است. این در حالی است که زیان عملیاتی در این بازه زمانی نسبت به 9ماه سال گذشته با افت 42درصدی همراه بوده است.
با این حال زیان خودروسازان در پاییز با جهش قابل توجهی روبه‌رو است؛ به‌طوری‌که سه شرکت خودروسازی در سه ماه پاییز با وجود افزایش قیمت خودرو، حدودا به اندازه کل 6ماه امسال متحمل زیان شدند.
صورت‌های مالی میان دوره ای سه خودروساز بزرگ نیمه دولتی که به بورس ارائه شده است نشان از افت 42 درصدی زیان عملیاتی خودروسازان در 9 ماه امسال نسبت به بازه مشابه سال گذشته دارد. با وجود این در پاییز امسال زیان عملیاتی ثبت‌شده برای خودروسازان تقریبا به اندازه مجموع زیان بهار و تابستان (6 ماه ابتدایی سال) است. همچنین این گزارش نشان می‌دهد که زیان انباشته غیرتلفیقی خودروسازان تا انتهای آذرماه به 223.3 همت رسیده است. این در شرایطی است که در آمار 6 ماهه زیان انباشته غیرتلفیقی 208 همت ثبت شده بود.
خروج خودروهای زیان ده از خط تولید و افزایش تیراژ محصولات سودده، رشد قیمت رسمی خودرو و واردات توسط خودروسازان را می‌توان از عوامل مهم افت زیان عملیاتی خودروسازان نسبت به سال گذشته دانست. اما نکته عجیب اینکه به‌رغم رشد قیمت رسمی خودرو در آبان ماه امسال، زیان خودروسازان در پاییز رشد بسیار قابل‌توجهی نسبت به بهار و تابستان را ثبت کرده است.
طبق گزارش منتشر‌شده در سامانه کدال سه خودروساز بزرگ کشور در 9 ماهه امسال مجموعا 21.5 همت زیان داشته اند، این در شرایطی است که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 37.3 همت بود. بنابراین در این مدت زمان، زیان عملیاتی خودروسازان 15.8 همت معادل 42درصد کاهش داشته است. اما در 6 ماهه امسال کاهش زیان عملیاتی نسبت به 6 ماه سال گذشته 65درصد بود. بنابراین نرخ افت زیان در پاییز امسال کاهش داشته است.
درحالی خودروسازان در 9 ماهه امسال زیان عملیاتی 21.5 همتی را به ثبت رسانده اند که زیان عملیاتی 6 ماه ابتدایی سال، 11 همت بوده است. بنابراین خودروسازان در پاییز 10.5 همت یعنی به اندازه کل زیان بهار و تابستان زیان داشته اند. این در شرایطی است که 28 آبان امسال قیمت کارخانه ای خودرو به طور میانگین 30درصد افزایش پیدا کرده است.البته زیان عملیاتی خودروسازان در پاییز امسال ناهمگن است. به طوری که زیان سه‌ماهه پاییز ایران‌خودرو حدود 57درصد زیان عملیاتی 6 ماهه آن است اما پارس خودرو در پاییز بیشتر از کل بهار و تابستان زیان کرده، نکته عجیب تر اینکه زیان سایپا در پاییز امسال حدود 3.5 برابر زیان این شرکت در کل بهار و تابستان است.
در واقع هیچ دلیل قانع کننده ای برای این رشد قابل‌توجه زیان در شرکت‌های خودروساز به‌خصوص سایپا و پارس خودرو وجود ندارد. به عبارت دیگر احتمالا اتفاقاتی در خودروسازی ها در حال رخ دادن است که هنوز افشا نشده و اطلاعاتی از آن در دسترس نیست اما هرچه هست موجب زیان بسیار سنگین در خودروسازی ها شده است.اما چرا روند زیان دهی خودروسازان در پاییز تا این اندازه ناهمگن است؟ سناریویی که می‌توان در این مورد مطرح کرد این است که ایران خودرو میزانی از زیان عملیاتی خود را در صورت‌های مالی منتشر‌شده در کدال حذف کرده است. در واقع در گذشته این شرکت بخشی از زیان را که طبق قانون به خاطر قیمت‌گذاری دستوری باید توسط دولت جبران می شد از صورت مالی خود حذف می کرد، گرچه مدتی است بزرگ‌ترین خودروساز کشور دیگر این روند را در پیش نمی‌گیرد اما می‌توان این سناریو را مطرح کرد که در صورت مالی 9 ماهه خود دوباره به همین روش بازگشته باشد.
اما از دلایل کاهش زیان عملیاتی در 9 ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته می‌توان به خروج خودروهای زیان ده از خط تولید خودروسازان اشاره کرد. سه شرکت بزرگ خودروساز در 9 ماهه امسال تولید محصولات زیان ده را کاهش داده و محصولات جدید را که عموما سودده هستند جایگزین کرده و افزایش تولید داده اند. همین موضوع به کاهش زیان خودروسازان کمک شایانی کرده است.
روشن ترین مثال در این مورد توقف تولید پژوپارس است. طبق آماری که خردادماه امسال منتشر شد، قیمت تمام شده تولید هر دستگاه خودروی پژو پارس رقمی معادل 354 میلیون تومان بوده، در حالی که نرخ فروش کارخانه ای این خودروی پرطرفدار فقط 294میلیون تومان بوده و این امر موجب ضرر 60میلیون تومانی کارخانه ایران خودرو از تولید این خودرو شده بود. همچنین از بیش از 110همتی که ایران خودرو سال گذشته زیان کرد، 51همت تنها برای تولید پژو پارس بوده است. بنابراین خروج این خودروی زیان ده از خط تولید کمک زیادی به ایران خودرو برای کاهش زیان در سال‌جاری کرده است.
موضوع دیگری که روی کاهش زیان دهی 9 ماهه نسبت به مدت مشابه سال گذشته تاثیر داشته، واردات خودرو توسط خودروسازان است. طبق آماری که محمد رضوانی فر، رئیس کل گمرک ایران، پیش از این منتشر کرده بود، سایپا در رتبه دوم واردات خودرو به کشور قرار دارد. ایران خودرو نیز روی واردات خودروهای برقی تمرکز کرده است. بنابراین واردات خودرو نیز از عوامل افت زیان بوده است.
رشد مستقیم و غیرمستقیم قیمت خودرو نیز می‌تواند در این روند تاثیرگذار بوده باشد. آبان ماه امسال قیمت‌های جدید خودرو به طور رسمی اعلام شد و علاوه بر آن شرکت‌ها از روش‌های غیرمستقیم مانند تغییر آپشن یا رینگ نیز برای رشد قیمت استفاده می‌کنند. عامل دیگری که می‌توانیم برای این موضوع به آن استناد کنیم واگذاری برخی دارایی های زیان ده خودروسازهاست که در سال‌جاری شاهد آن بودیم.
جزئیات زیان خودروسازان
طبق آمار و اطلاعاتی که سه شرکت بزرگ خودروسازی کشور در سامانه کدال ثبت کرده اند بیشترین افت زیان 9 ماهه مربوط به ایران خودرو است. بزرگ‌ترین خودروساز کشور از ابتدای سال‌جاری تا انتهای آذرماه 11.5 همت زیان داشته است اما این رقم برای مدت مشابه سال گذشته 24.8 همت بود. بنابراین آبی پوشان جاده مخصوص در این مدت زمان 13.3 همت معادل 53.6درصد کمتر زیان کرده اند.
اما ایران خودرو در نیمه نخست امسال 7.3 همت زیان کرده بود بنابراین زیان این شرکت را در پاییز می‌توان 4.2 همت برآورد کرد. بر این اساس زیان ایران خودرو در پاییز حدود 57درصد مجموع زیان بهار و پاییز این شرکت است.
اما زیان انباشته بزرگ‌ترین خودروساز کشور در 9 ماهه امسال 16 درصد بیشتر شده است. بنا بر اطلاعات و آمار ثبت شده در سازمان بورس زیان انباشته این شرکت تا انتهای سال 1402 به میزان 110 هزار و 361میلیارد تومان بود، اما حالا این رقم به 127 هزار و 700 میلیارد تومان رسیده است. سرمایه ثبت شده ایران خودرویی ها در بورس، کمی بیش از 30هزار میلیارد تومان است؛ بنابراین زیان انباشته آنها از چهاربرابر این سرمایه هم عبور کرده و بزرگ‌ترین خودروساز ایران کماکان مشمول ماده 141 قانون تجارت است. این ماده قانونی تاکید می‌کند: «اگر بر اثر زیان های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، هیات مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام را دعوت کند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رای قرار گیرد.» البته خودروسازان تاکنون توانسته اند با تجدید ارزیابی دارایی های خود از این اتفاق جلوگیری کنند.
زیان عملیاتی سایپا نیز در 9 ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال 1402 کاهش داشته اما زیان این شرکت در پاییز نسبت به بهار و تابستان رشد بی سابقه ای را تجربه کرده است. بنابر آمار و اطلاعات کدال دومین خودروساز بزرگ کشور از ابتدای سال تا انتهای آذرماه 5.1 همت زیان را به ثبت رسانده است اما این رقم برای مدت مشابه سال گذشته 7.3 همت بود. بنابراین در مدت زمان یادشده زیان عملیاتی این شرکت 2.2 همت معادل 30درصد کاهش را ثبت کرده است.
زیان انباشته این شرکت نیز در این مدت زمان 13.8 همت تومان معادل 27درصد بیشتر شده و به 65.1 همت رسیده است. این در شرایطی است که سرمایه ثبت شده سایپایی ها در بورس، کمی بیش از 19هزار و 550میلیارد تومان است؛ بنابراین زیان انباشته آنها از دوبرابر این سرمایه هم بیشتر است. بر این اساس نارنجی پوشان جاده مخصوص هم همچنان مشمول ماده 141 قانون تجارت هستند.
اما نکته عجیب در مورد سایپا مقایسه زیان عملیاتی این شرکت در پاییز با نیمه نخست سال است. در 6 ماه ابتدایی امسال این شرکت هزار و 141میلیارد تومان زیان کرده بود اما در انتهای 9 ماه این رقم به پنج‌هزار و 100 میلیارد تومان رسیده است. بنابراین تنها در پاییز امسال سایپایی ها سه‌هزار و 959 میلیارد تومان زیان کرده اند. بنابراین زیان دومین خودروساز بزرگ کشور تنها حدود 3.5 برابر مجموع زیان بهار و تابستان بوده است.
در نهایت پارس خودرو دارای کمترین زیان عملیاتی در بین سه خودروساز بزرگ کشور است که این موضوع با تیراژ پایین تر آن نسبت به ایران خودرو و سایپا ارتباط دارد که با وجود این نزدیکی زیان عملیاتی این شرکت به سایپا عجیب به نظر می رسد، طبق آمار و اطلاعاتی که پارس خودرو به سازمان بورس ارائه داده این شرکت در 9 ماه امسال 4.9 همت زیان کرده، در مدت مشابه سال1402 این رقم به 5.2 همت می رسید. بنابراین در مدت زمان یادشده زیان عملیاتی این زیرمجموعه سایپا 300 میلیارد تومان معادل 5.7درصد کاهش داشته که نسبت به دو شرکت دیگر افت قابل‌توجهی به نظر نمی رسد.
اما زیان عملیاتی 4.9 همتی این شرکت درحالی ثبت شده که کل زیان بهار و تابستان آن به 2.2هزار میلیارد تومان می رسید. بر این اساس زیان این شرکت در پاییز امسال 2.7 همت بوده که از کل زیان 6 ماه نخست سال بیشتر بوده است. طبق آمار ارائه شده به بورس، پارس خودرو 30.5 همت زیان انباشته را تا پایان آذرماه به ثبت رسانده است. در مقایسه با انتهای سال 1402، پارس خودرویی ها با رشد حدودا 5.7 همتی زیان انباشته مواجه شده اند. به عبارت بهتر، در مقایسه با انتهای سال 1402، زیان انباشته پارس خودرو حدودا 23درصد رشد را
نشان می‌دهد. سرمایه ثبت شده پارس خودرویی ها در بورس، کمی بیش از 11هزار و 300میلیارد تومان است؛ بنابراین زیان انباشته آنها از نصف سرمایه بالاتر است. از همین رو پارس خودرو هم مشمول ماده 141 قانون تجارت است.
همچنین بخوانید ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید