آخرین وضعیت ناوگان هوایی در کشور

به گزارش ایسنا، خرید بلیت هواپیما همچون دیگر روش‌های حمل‌ونقل، در یک سال گذشته با چالش‌هایی همراه بود؛ از یک سو قیمت بلیت که شرکت‌های هواپیمایی در تلاش برای یکسان‌سازی آن متناسب با تورم بودند و از سوی دیگر، کمبود ناوگان هوایی که معادله عرضه و تقاضا را به هم زده و پیشی گرفتن تقاضای موجود از ظرفیت فعلی، کمبود بلیت هواپیما را سبب شده است.

مسئولان صنعت هوایی کشور و در صدر آنها محمد محمدی‌بخش - رئیس سازمان هواپیمایی - بارها عنوان کردند که با توجه به جمعیت فعلی کشور، به 550 فروند هواپیما نیاز داریم، اما تعداد این هواپیماها 330 فروند است، آن هم در حالی‌که کمتر از 200 فروند هواپیمای فعال و سرخط وجود دارد. البته به گفته محمدی‌بخش، سال 1401 در مقایسه با 1400، تعداد هواپیماهای سرخط از 98 فروند به به 175 فروند افزایش یافت و این کار با نهضت تعمیر قطعه اتفاق افتاد.

محمدی‌بخش فروردین‌ماه 1402 درباره تعداد هواپیماهای فعال در صنعت هوایی کشور گفته بود پیش از نوروز، تعداد زیادی هواپیمایی که زمین گیر شده بودند از شرکت‌های مختلف به ناوگان هوایی برگشتند و تعداد قابل توجهی از هواپیماها عملیاتی شده و به 178 فروند عملیاتی رسید که در بازه نوروزی هم تعداد زیادی از آنها عملیات پروازی را بر عهده داشتند.

اردیبهشت 1402، محمدی‌بخش با ذکر آماری از اقدامات انجام‌شده طی 18 ماه، گفت که بیش از 50 فروند هواپیما و هلیکوپتر در 18 ماه گذشته خریداری و به ناوگان اضافه شده است و تا کنون 20 فروند به سرویس هوایی برای خدمت‌رسانی اضافه شده است. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری همچنین تیرماه با بیان اینکه در حال حاضر 185 هواپیمای فعال داریم، گفت: هدف‌گذاری کرده‌ایم که تا پایان سال به 250 فروند هواپیمای فعال برسیم.

وزیر راه: دولت سیزدهم هر ماه تعدادی هواپیما می‌خرد

همچنین وزیر راه و شهرسازی مردادماه با تاکید بر ضرورت توسعه ناوگان هوایی، گفت: تقاضا پنج برابر عرضه در حمل‌ونقل هوایی است، از این رو باید همه زیرساخت‌ها را ارتقا دهیم و همین امسال تعداد قابل توجهی به ناوگان هوایی اضافه می‌شود.

بذرپاش همچنین آبان‌ماه عنوان کرد توسعه ناوگان از روش‌های مختلف در حال پیگیری است. او با بیان اینکه در دولت سیزدهم تقریبا هر ماه تعدادی هواپیما خریداری می‌شود، گفت که تا پایان دولت تعداد قابل توجهی هواپیما به ناوگان حمل‌ونقل هوایی کشور اضافه خواهد شد.

بذرپاش دی ماه 1402 نیز در پاسخ به اینکه آیا اقدامی برای افزایش ناوگان هوایی صورت می‌گیرد، گفت که تعداد خوبی هواپیما در نیمه دوم سال وارد کشور شده است.

او بیان کرد که تقریبا هفته‌ای نیست که برای تامین هواپیما با یک کشور خارجی در حال مذاکره نباشیم. حوزه تامین هواپیما یکی از تحریم‌هایی است که ما با آن مواجه هستیم. باید از ظرفیت‌های خارجی که داریم، استفاده کنیم.

تلاش برای توسعه ناوگان از طریق تولید داخل

در این مدت اگرچه تلاش‌هایی برای ساخت هواپیما انجام شده است؛ چه هواپیمای مسافری و چه غیرمسافری. رئیس سازمان هواپیمایی کشوری معتقد است در شرایطی که وضعیت صنعت هوایی ایران از تحریم فراتر رفته و جنگ نابرابر است که تحریم‌کنندگان می‌گویند اگر بتوانند اجازه واردات یک پیچ را هم به ایران نمی‌دهند، لازم است که به ساخت هواپیما به‌عنوان استراتژی بلندمدت فکر کنیم.

بدین‌ترتیب بذرپاش تیرماه 1402 اعلام کرد که بالاخره اولین پرواز موفق هواپیمای بومی سیمرغ انجام و به مدار خدمت‌رسانی اضافه شده است. او همچنین از مدیران شرکت هواپیماسازی ایران (هسا) سازنده سیمرغ، درخواست کرد که ظرفیت هواپیماسازی را در خدمت هواپیماهای مسافری نیز گسترش دهند؛ زیرا به گفته او، با وجود دستاوردهای فعلی صنعت ساخت هواپیما و زیرساخت‌های آن، هیچ چیزی برای ساخت هواپیمای مسافری کم نداریم و می‌توانیم با تامین دیگر زیرساخت‌ها، هواپیمای ایرانی کاملا داخلی را با موفقیت به مدار صنعت هواپیمایی اضافه و تحریم‌ها را در این بخش نیز بی‌اثر کنیم.

در این مدت بارها به ظرفیت و توان داخل برای تولید هواپیما تاکید شده است؛ تا جایی که حتی رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، عنوان کرد که «با افتخار اعلام می‌کنیم دارای کارخانه هواپیماسازی هستیم و در مذاکرات و تعاملات مان با دنیا هم این موضوع را اعلام می‌کنیم.» هرچند تولید داخل برای افزایش ظرفیت ناوگان هوایی کشور، در اندازه‌ای نبود که بتواند عرضه بلیت‌های صندلی را در این حوزه پوشش دهد.

مشکلات گمرکی برای ترخیص قطعات هواپیما

در نهایت هم محمدی‌بخش بهمن ماه 1402، با بیان اینکه در حال حاضر 180 فروند هواپیما عملیاتی وجود دارد، درباره وعده رسیدن به 250 فروند هواپیما تا پایان سال گفت: بنا بود تا پایان سال به 250 فروند برسیم اما حدود سه ماه است که به دلایل مختلف، مصوبه ترخیص قطعات از گمرک برای سر خط آوردن هواپیماها دچار وقفه جدی شده است که البته بالاخره مصوبه آن صادر شد.

بنابراین در این مدت به روش‌های مختلف از جمله نهضت تعمیر قطعات، ظرفیت تولید داخل و واردات، هواپیماهای فعال و سرخط صنعت هوایی، به 550 فروند مورد نیاز نرسیده و رسیدن به 250 فروندی که در برنامه سازمان هواپیمایی کشوری قرار داشت به نتیجه نرسید؛ اکنون باید دید سال 1403، برای صنعت هوایی کشور چگونه خواهد بود و با توسعه ناوگان، چه میزان از تقاضاها پوشش داده می‌شود.