سه‌شنبه 6 آذر 1403

آداب و رسوم ماه رمضان در همدان؛ از سحرخوانی جارچی تا دوختن کیسه برکت و رسوم ماندگار ملایری ها

خبرگزاری دانا مشاهده در مرجع
آداب و رسوم ماه رمضان در همدان؛ از سحرخوانی جارچی تا دوختن کیسه برکت و رسوم ماندگار ملایری ها

زیبایی ماه مهمانی خدا به آداب و رسومی است که از قدیمی‌ها برایمان به جا مانده است. رسومی که همدلی، دستگیری و با هم بودن را بیشتر به یادمان می‌آورد در این روزها که بیش از هر زمان دیگری نیاز به همدلی و همیاری داریم.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از عصرهمدان؛ ماه رمضان از راه می رسد تا افرادی که کوله باری ندارند بتوانند در این ایام توشه ای جمع کنند و به تجدید تقوا بپردازند.

شب های احیای این ماه مبارک اهمیت ویژه ای بین مردم دارد و بسیاری در این شب ها به راز و نیاز می پردازند.

در اکثر شهرها و استان های ایران با قومیت های مختلف، دارای آداب خاصی هستند و استان همدان نیز از این قائده مستثنی نیست؛ همچنین شهرستان های آن نیز هر کدام آیین خاص

خود را دارند.

به گفته کارشناسان میراث فرهنگی، جشن پیش از ماه رمضان را کلوخ‌اندازان می‌گویند که در اکثر نقاط ایران از جمله همدان این آیین در آخرین روز از ماه شعبان از سال قمری برگزار

می‌شود؛ جشنی که از متون کهن یادی از آن نشده یا نگارنده از آن بی‌اطلاع بوده است. رسم بر آن بود که اغلب مردم همدان وسایل مورد نیاز و خوراک خود را آماده کرده و به اطراف

شهر و آبادی به ویژه کشتزارها و باغ می‌رفتند و بساط چای و خوراکی را عَلَم می‌کردند.

در این آیین، هنگام عصر کلوخ برمی داشتند و نیت می‌کردند تا پایان ماه گناه نکنند و سپس کلوخ را محکم بر زمین می‌زدند. پیشینیان معتقد بودند با شکستن کلوخ، امیال نفسانی خود را

زیر پا می‌گذارند و میل به پیروی از نفس را در خود می‌شکنند.

عده‌ای از همدانی‌ها نیز از بزرگ تا کوچک در قدیم هنگام غروب در این آیین کلوخی را در دست می گرفتند و رو به قبله می ایستادند و با این دعا که خدایا گناهان و کارهای بد گذشته

را شکستیم، خود را برای عبادت و روزه ماه رمضان آماده می‌کردند، آنگاه کلوخ را محکم بر زمین می‌زدند تا خُرد شود.

دوختن کیسه برکت

دوختن «کیسه برکت» هم از دیگر رسم‌های رایج در همدان است که در روز 27 این ماه برگزار می‌شود. این رسم مخصوص بانوان است و آنهایی که می‌خواهند آن را به‌جا آورند برای

اقامه نماز ظهر و عصر به مسجد می‌روند و قطعه‌ای پارچه و نخ و سوزن همراه خود می‌برند و بین نماز ظهر و عصر کیسه برکت را می‌دوزند.

آنها در این کیسه مقداری پول می‌گذارند و معتقدند این کار موجب افزایش خیر و برکت می‌شود. سپسپول‌ها را بین اعضای خانواده تقسیم می‌کنند تا خیر و برکت نصیب همه آنها شود.

غذاهای ویژه رمضان

همدانی‌ها مانند مردم سایر نقاط کشور غذاها و خوردنی‌های ویژه‌ای برای ماه رمضان دارند که برخی را روی سفره افطار و برخی را روی سفره سحر می‌گذارند.

این اقلام شامل آش رشته، فرنی، ترحلوا، طاس کباب، شامی کباب، سرداشی، بورانی و شیر برنج برای افطار و رشته پلو و آبگوشت مرغ برای سحر است.

همچنین کماج، انگشت پیچ، پنجه‌خاله، نیس (نیست) در جهان و آگرده در کنار زولبیا و بامیا از شیرینی‌های رایج در همدان است. در مناطق روستایی هم هنوز نان‌های اوفاق، گرده‌چرب

و شاتی نیز پخته می‌شود.

جمع کردن خرده‌نان‌های سفره افطاری

مردم همدان باور جالبی دارند که همین باور بین آنها موجب به وجود آمدن رسمی شده‌است.

برخی از خانواده‌ها بعد از هر افطار، خرده‌نان‌های سر سفره را جمع می‌کنند و در ظرفی مخصوص می‌ریزند و آنها را در کمال رعایت نکات بهداشتی نگه‌می‌دارند تا خرده‌نان‌ها تمیز

و سالم بمانند.

بعد این خرده‌نان‌ها را عید قربان بیرون می‌آورند و با آبگوشت ویژه‌ای گه از گوشت قربانی تهیه می‌شود، مخلوط و میل می‌کنند. باید توجه داشت که هوای همدان سرد و خشک است.

بر همین اساس می‌توان مدت‌ها انواع نان را در صورت گذاشتن در مکان مناسب، بی‌آن‌که دچار کپک‌زدگی شود نگهداری کرد.

گلریزان در زورخانه های همدان

همدانی ها در یکی از شب های ماه مبارک رمضان در زورخانه ای به ورزش باستانی می پردازند و در این میان به جمع آوری کمک های نقدی می پردازند تا در انتها برای کمک به

زندانیان صرف شود.

هر کدام از شهرستانهای همدان نیز دارای آداب و رسوم خاصی در رمضان هستند؛ مثلا مردم در شهرستان ملایر معتقد بودند که در ایام ماه رمضان دست‌هایشان را برای دعا به سوی

خداوند بلند می‌کنند، اگر دست‌های آنها حنایی نباشد، از درگاه الهی بی‌نصیب خواهند ماند و با این اعتقاد سعی می‌کردند رنگ حنا را تا آخر ماه رمضان حفظ کنند.

پختن آش ترش در روز عید فطر در بسیاری از نقاط استان همدان به ویژه روستاها رسم است و معتقد هستند که برای دستگاه گوارش مفید است و امروز همچنان این رسم تداوم دارد.

یکی از رسوماتی هم که دراین سالها جای گرفته حضور مردم و مناجات شب های قدر در کنار مزار شهداست که هر ساله پررنگ تر می شود.

انتهای پیام /