آشتیان؛ سرزمینی کهن با هویت دینی - تاریخی
آشتیان یکی از شهرستان های استان مرکزی است که با جاذبه های تاریخی، مذهبی و طبیعی خود هر ساله گردشگران را به سوی خود جذب می کند.
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ به نقل از دیارآفتاب؛ شهرستان آشتیان استان مرکزی از متعلقات عراق عجم بوده و مردمان آنجا مدتی بعد از شکست ساسانیان از اعراب، آیین زرتشتی داشتهاند. لذا نام این شهر تاریخی بنا به روایات، تغییر یافته لفظ آتشدان است که در گذر تاریخ به، ابرشتیجان، براشتیجان، سیجان، استجان، اشتیجان برگردانده شدهاست.
این شهرستان در 67 کیلومتری شمال شهرستان اراک واقع شده، از شمال و غرب به شهرستان های تفرش و فراهان، از شرق به استان قم و از جنوب به اراک محدود می شود. مساحت کل شهرستان 1411 کیلومتر مربع و یکی از مرتفع ترین شهر های کشور است.
این شهرستان دیدنی های منحصر به فردی دارد که سالانه گردشگرانی را به خود جذب می کند. در ادامه همراه ما باشید تا با جاذبه های گردشگری این شهرستان آشنا شویم.
*س_ منطقه شکار ممنوع کلاهه_س*این زیستگاه طبیعی واقع در شمال شهرستان آشتیان دارای وسعتی معادل 19 هزار و 126 هکتار است و در حال حاضر به عنوان منطقه شکار ممنوع تحت حمایت سازمان محیط زیست قرار دارد. کلاهه آشتیان با کوه های خشک و صخره ای، تپه ماهورها و حوزه دشتی، دارای اقلیمی متنوع است و همین ویژگی مهم باعث شده تا طیف وسیعی از تنوع گونه های گیاهی و جانواری را در خود داشته باشد.
وجود اکوسیستم های متنوع در منطقه کلاهه این زیستگاه را به محلی امن برای حیات وحش تبدیل کرده و در حال حاضر 27 گونه از 170 گونه پستاندار ایران در کلاهه آشتیان زیست می کنند.
پازن، قوچ اراکی، گراز، گرگ، شغال، روباه، کفتار، سمور، گربه وحشی، گربه پالاس، تشی، خرگوش، پیکا، موش صحرایی، جرد ایرانی و لیبی، هامستر خاکستری، ول حفار، خفاش بال بلند، خفاش بال سفید و خارپشت اروپایی از جمله تنوع وحوش ارزشمند زیستگاه کلاهه اشتیان است.
72 گونه از 500 گونه پرندگان ایران در کلاهه آشتیان مشاهده شده و دامنه تپه ماهورها و کوه های این منطقه نظیر همند، کلاهه و پارک جنگلی این زیستگاه مامنی مناسب و امن برای زیست کبکو تیهو است. دشت های کلاهه آشتیان مانند عبدل آباد به دلیل وجود مزارع کشاورزی زیستگاه خوبی برای پرندگان دانه خور است و حضور جوندگان کوچک و خزندگان موجب شده که پرندگان شکاری نیز در چرخه تنوع زیستی این منطقه شکار ممنوع موجود باشد.
بارندگی سالانه زیستگاه کلاهه آشتیان 255 تا 313 میلیمتر است و حداکثر بارش های این منطقه با 15 درصد معمولا در اسفند ماه و حداقل آن با حدود یک درصد در مردادماه است.
*س_ روستای آهو_س*روستای نمونه گردشگری آهو از غرب به گرکان و از شمال به تفرش و از شرق به روستای فوجرد منتهی می شود. درغرب این روستا کوه «کله پشته»، «همواره پنبه زار»، «کدوک راچان» و «کوه میراب» قرار دارند.
این روستا نهرها وچشمه های زیادی دارد. با وجود اینکه باغ ها و زمین های کشاورزی روستا اغلب در خارج از محدوده سکونت است، اهالی، باغچه ها و زمین های کشاورزی کوچکی در کنار خانه های خود دارند که زیبایی این روستا را دوچندان کرده است.
این روستا دارای دو امامزاده به ثبت رسیده به نام های امامزاده عبدالله و امامزاده شهربانو است، که به دلیل موقعیت جغرافیایی این دو مکان نسبت به روستا به امامزاده بالا و امامزاده پایین معروف است.
قنات های متعددی برای روستای آهو به ثبت رسیده از جمله قنات باغات، قنات گلدر و قنات سراب پایین و سراب بالا که این دو هر کدام درکنار 2 مسجد موجود در روستا واقع هستند.
خانه های جدیدی در حال ساخت در این روستا هستند اما هنوز خانه های قدیمی بسیار زیبایی در آهو به چشم می خورند.
*س_ قلعه تاریخی مستوفی الممالک_س*این قلعه در یک کیلومتری غرب شهر آشتیان واقع شده. این خانه اعیان نشین که به عمارت مستوفی الممالک مشهور است، در محله درخونگاه، روزگاری برای خود اسم و رسمی داشت اما امروزه در میان آپارتمان های قد و نیم قد به لوکیشن سریال و فیلم ها تبدیل شده است. عمارت مستوفی الممالک متعلق به اواخر سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، یعنی حدود 110 سال پیش، با سبک و سیاق خاص معماری آن دوره که ویژگی آن استفاده از عناصر و بن مایه های اروپایی است، ساخته شده است.
این بنا خانه یکی از اصیل ترین رجال دوران قاجار و پهلوی، یعنی میرزا حسن خان مستوفی الممالک، فرزند میرزا یوسف خان مستوفی الممالک است. میرزا حسن خان، فرزند میرزا یوسف و شکر خانم - دختر رئیس یکی از قبایل کرد - یکی از اصیل ترین شخصیت های تاریخ سیاسی معاصر ایران است و مقام و لقب مستوفی الممالک بیش از یک قرن در خاندان او بوده است.
مجموعه و باغ مستوفی الممالک در تاریخ 25 خرداد 1381 با شماره ثبت 5806 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
*س_ خانه معتمد الایاله_س* *س_ یکی از جاذبه های تاریخی این شهر، خانه معتمد الایاله در غرب آشتیان است. معتمدالایاله از مردان سیاسی دوره قاجار در آشتیان بوده است که عمارت مربوط به این شخص دارای معماری زمان قاجار با فضاهای مسکونی، خدماتی و آب انبار بوده است._س*بر سر در این خانه، کوبه ای برنجی دیده می شود که بر روی آن حک شده است؛ معتمد الایاله 1318، عمل استاد عبدالکریم شیرازی» که به نظر می رسد میخ ها و کوبه های درب در شیراز ساخته شده است.
در بالای سر در گنگره هایی از آجر و چند کاشی معرق به کار رفته است، در کاشی دایره وسط سر در، آیات زیبایی از قرآن با خط بسیار زیبا تحریر شده است. در بالای آن با گچ برجسته نام استاد و بنای ساختمان «عمل عبد الرحیم گرکانی» نوشته شده است.
در سمت راست سر درب خانه، کاشی با نقشی از سرباز قزلباش در حال اسب سواری است، قدمت این کاشی به دوران صفویه می رسد، در سمت چپ، کاشی با تصویری از دو بانو در حال موسیقی را به تصویر کشیده است، این کاشی مربوط به دوره قاجاریه است.
چهار ستون نیمه لخت و دو ستون نیم دایره با طرح برجسته ای از گل و گلدان از آجر ساخته شده است که در طرفین درب ورودی به کار رفته است.
در زیر سکوی نشیمن جلوی درب، دو سنگ حجاری شده از گل نیلوفر آبی قرار دارد که نماد زندگی است.
این سر بنا توسط دالان مسقف آجری زیبایی به حیاط عمارت می رسد، حیاطی بزرگ و مربع شکل با تالاری در ضلع جنوبی و ساختمانی دو طبقه در شمال و غرب حیاط با اتاق های تو در تو، خانه های عیان نشین را به تصویر می کشد.
این خانه در حدود 500 متر مربع است و در حال حاضر به عنوان مرکز اسناد آشتیان شناخته می شود و در تاریخ 26 اسفند 1386 با شماره ثبت 22097 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
*س_ خانه عبدالعظیم قریب_س*این بنا در مرکز روستای «گرکان»، رو به روی دانشسرای این روستا قرار دارد. این بنای قاجاری مربوط به خاندان بزرگ «قریب» است که در عرصه علم، فرهنگ و ادب ایرانزمین سهم بسزایی دارند. از جمله میتوان به «دکتر محمد قریب» بنیانگذار طب کودکان در ایران، «دکتر عبدالعظیم قریب» استاد زبان و ادبیات فارسی و «پروفسور عبدالکریم قریب» پدر علم زمینشناسی ایران و بنیانگذار دانشگاه اراک اشاره کرد.
منزل خاندان قریب در زمینی به مساحت 715 متر مربع قرار دارد. ورودی اصلی منزل در جنوب غربی بنا دارای دربی چوبی است. ضلع شرقی دارای دو اتاق است و قبلا به عنوان خبازخانه از آن استفاده میشده است. بنای اصلی در ضلع شمالی قرار دارد و دارای دو طبقه با زیرزمین است. راه ورود به زیرزمین از داخل حیاط مرکزی است. دو راه پله قرینه در طرفین راه پله زیرزمین به طبقه همکف راه مییابند. ورودی در کنار تالار اصلی قرار دارد.
ورودی سمت شمال غربی در طبقه همکف امتداد پیدا کرده و در انتها به پلکان مارپیچ طبق اول منتهی میشود. در این طبقه تزیینات قاببندی گچی، قطاربندی و گچبری دیده میشود. مشابه این تزیینات در طبقه فوقانی برج به چشم میخورد. نقشه طبق اول و طبق همکف یکسان است، با این تفاوت که در طبقه اول به جای اتاق مرکزی، یک اتاق خواب قرار دارد.
*س_ بازار تاریخی آشتیان_س*بازار آشتیان یکی از بناهای تاریخی استان مرکزی و یادگار دوره صفویه است که در آن دوره از ارکان مهم اقتصادی منطقه ثلاث (آشتیان، تفرش و فراهان) محسوب میشده است. اصناف مختلف از جمله گیوه کشی، مسگری، قند سازی، آهنگری، لحاف دوزی و رنگرزی از قدیم در این بازار مشغول فعالیت بوده و هستند. "بازار تاریخی آشتیان" در سال 1385 توسط اداره کل میراث فرهنگی مرمت و بازسازی شده و امروزه میزبان مسافران و علاقه مندان به تاریخ ایران است.
*س_ موزه آشتیان_س*موزه مردم شناسی آشتیان یکی از مکانهای دیدنی تاریخی و فرهنگی استان مرکزی به شمار می رود.
بنای موزه مربوط به دوره قاجار با800 متر مربع وسعت در سه طبقه شامل اتاق های متعدد تو در تو، شاه نشین، آب انبار، مطبخ و فضاهای جانبی احداث شده است.
در این موزه 150 قلم اشیا تاریخی شامل ظروف سفالی، لوازم آهنگری، ظروف آشپزخانه، گلیم دست بافت و رودوزی های سنتی منطقه مانند گیوه و سفره های نقش دار و تعدادی از اشیاء تاریخی کشف شده در شهرستان مانند ظروف سفالی متعلق به دوره های قبل از میلاد و دوره اموی نگهداری می شود.
موزه مردم شناسی آشتیان در جوار بازار قدیمی شهر و منزل تاریخی معتمدالایاله قرار دارد.
انتهای پیام /