آش شور گرانی ارز در اقتصاد پنهان
ناصر بزرگمهر - مدیر مسئول
آش آنقدر شور شد که صدای آشپزها هم در آمد و بالاخره نمایندگان محترم مجلس که با رای خودشان تیم اقتصادی دولت را بر مسند وزارتخانه‌های مختلف و اصلی‌ترین آنها یعنی اقتصاد نشانده‌اند، در روز یکشنبه 4 دی 1401 با حضور خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی صدایشان بلندشد و یکی از بی‌سابقه‌ترین جلسات انتقادی خود را برگزارکردند و با اعتراض شدید نسبت به ضعف دولت و بانک مرکزی درکنترل بازار ارز وکاهش ارزش پول ملی، مدیریت تیم اقتصادی دولت را نامشخص خواندند و خواستار اصلاح این روند شدند.
اکثریت نمایندگان مجلس معتقد بودند که مجموعه وزارت اقتصاد و بانک مرکزی نتوانستند انتظارات تورمی را کنترل کنند. این کنترل بر عهده این مدیران بوده و آنها باید در این باره به مردم پاسخگو باشند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی خود به بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی در مورد ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت پرداختند والبته پیش از آن در یک جلسه غیرعلنی، شنونده سخنان رئیس بانک مرکزی درمورد تحولات ارزی اخیر بودند که به قول اکبری تالار پشتی نماینده تهران، گزارش بانک مرکزی در نشست غیر علنی، تمام فرافکنی بود وصبحت‌های رئیس کل بانک مرکزی، صغری و کبرایی بیش نبود و ایشان همه جز تیم اقتصادی، دولت و بانک مرکزی را مقصر می‌دانستند.
نمایندگان مجلس درگزارش کمیسیون اقتصادی معتقد بودند؛ تصمیمات شکست خورده گذشته در حوزه سیاست‌های ارزی توسط بانک مرکزی در حال تکرار است، افزایش نرخ ارز از پاییز امسال موجب نگرانی‌هایی درباره ثبات اقتصادی شده و در صورت عدم اصلاح سیاست‌های ارزی ناکارآمد، بدبختی‌های قصه ارز ترجیحی 4200 تومانی و تضییع منابع ارزی تکرار خواهدشد.
نمایندگان معتقد بودند که وزیراقتصاد باید درباره وضعیت آشفته بازار ارز و افزایش روزانه نرخ سکه که صدای همه را درآورده است و عدم نظارت بر عملکرد بانک‌ها و روند کُند پرداخت تسهیلات به مردم توضیح دهد.
سید غنی نظری، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در همین زمینه فرمودند: یادتان است می‌گفتید که خدا را شکر ما رئیس‌جمهوری نشدیم که دلار 5 هزارتومان بشود، آقایان رئیسی و صالح آبادی، دلار 40 هزارتومان شده است.
ایزدپناه نماینده محترم تهران هم اشاره کردند: در این دولت شاهد افزایش 50 درصدی نرخ ارز هستیم، آقایان نباید این موضوع افزایش دلار را به اغتشاشات و تحولات اخیر کشور ارتباط بدهند.
دلخوش نماینده صومعه سرا هم گفتند: وقتی یک شبه کالاها گران می‌شود، همه به دنبال تبدیل منابع خود به ارز هستند، اما دولت توپ را به زمین دیگران می‌اندازد، این حرف‌ها هیچ‌کدام جواب مردم نیست.
وزیر اقتصاد هم بعد از توجیهات فراوان، در حالی که در فاصله آغاز تا پایان سخنان خود، حداقل در چند قدم آن‌ورتر از مجلس، دلار هزارتومان گران‌تر شده بود، وعده ساماندهی بازار ارز در یک ماه آینده را دادند.
البته نمایندگان محترم مجلس، شوخی‌های صالح آبادی در یکی دوماه اخیر را هم فراموش نکرده‌اند، ایشان که علت افزایش نرخ دلار را در افزایش نرخ بهره در بیش از 90 کشور دنیا و نوسانات فصلی می‌دانستند، در پاسخ‌های جدیدشان هم گرانی ارز را نتیجه اعتراض‌های چند ماه گذشته دانسته‌اند و اظهار فرموده‌اند که افزایش نرخ در بازار آزاد ارز واقعی نیست و حتما تعدیل خواهد شد و بانک مرکزی به عنوان بازارساز، برای ارز برنامه دارد.
که «بازارسازی» اعتراف بر دخالت‌های بانک مرکزی در گرانی بازار است و «برنامه‌داری» ایشان هم که بر همگان معلوم است.
البته در ادامه این شوخی‌ها، یادمان نرود که ماه قبل هم‌ایشان مدعی شدند؛ اقتصاد ایران رشد داشته و آن را نشانه خروج از رکود و حرکت به سمت بهبود دانستند که نتیجه آن را در این ماه دیدیم.
زنگنه نماینده تربت حیدریه در مجلس هم در همین زمینه فرمودند: استقلال بانک مرکزی زمانی مفید است که در رأس بانک مرکزی یک تئوریسین موفق و کارآمد باشد؛ اما ریاست بانک مرکزی نشان داده که نه تئوری درستی می‌داند و نه توانایی اجرای آن را دارد.
البته این شوخی‌های اعضای دولت فقط به آقای صالح آبادی محدود نمی‌شود، حتما فرمایشات آقای سردارمحسن رضایی و مدرک دکترای اقتصادی ایشان با معدل 19 و خورده‌ای را به یاد دارید و یا فرمایشات آقای عبدالملکی که مدتی وزیر کار هم بودند و قرار بود با یک میلیون تومان، یک شغل ایجاد کنند، که ظاهرا حالا هم پست و مقام دیگری را تصاحب کرده‌اند، دوباره توییت کرده‌اند که دولت با ارزپاشی به میزان 300 میلیون دلار می‌تواند نرخ دلار را به کمتر از 15 هزارتومان رسانده و دو ماه در همان سطح نگه دارد و تامین این مبلغ برای بانک مرکزی از آب خوردن آسان‌تر است.
این اظهارات با واکنش بسیاری از مردم مواجه شده که نوشته‌اند؛ خب چرا این کار را نمی‌کنید؟
خارج از شوخی‌های دولتمردان با وضعیت پولی کشور و بی‌ارزش شدن روزانه پول ملی، یادمان نرود که درکنار قطعات مختلف پازل گرانی‌ها که برجام و تحریم می‌تواند در راس آن باشد، نمایندگان مجلس، خود بر این موضوع حتما تایید دارند که تاثیر اقتصادی نرخ ارز از کسری بودجه و گرانفروشی بانک مرکزی در ارز و قیمت‌گذاری روزانه آن برای جبران بودجه دولت نشات می‌گیرد، همان بودجه‌ای که خود نمایندگان محترم هرساله تصویب می‌کنند و تا چند روز دیگر هم بودجه سال آینده را تصویب خواهند کرد.
گرانی نرخ ارز، حاصل بی‌تدبیری در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی، فرهنگی، بودجه، برجام، بانک مرکزی و بی‌تدبیری وزارت اقتصاد درعدم نظارت برسیستم بانکی و انتخاب مدیریت‌های کوتوله درحوزه پول و سرمایه، توسط دولت مشهود است.
دولت باید با تغییر سیاست‌های اقتصادی و بین‌المللی، از نیروهای توانمندتری در حوزه تیم اقتصادی و خصوصا بانک مرکزی استفاده کند تا شاهد مدیران اجرایی عملگرا و قدرتمندتری باشیم.
حضرت آیت اله جوادی آملی هم در بیاناتی جداگانه فرموده‌اند که مردم بیشتر از قول به عمل احترام می‌گذارند و مسئولان باید در عمل به رفع مشکلات مردم بپردازند.