آقای همتی، باور کنید دیگر نمی توانیم!
اظهارات اخیر وزیر اقتصاد در همایش بانکداری اسلامی حاوی نکات مهم و ترکیبی از حسرت نسبت به گذشته و نگرانی در خصوص آینده بود.
عبدالناصر همتی از یکسو بهصورت تلویحی به سیاستهای ضدتحریمی دولت سیزدهم و موفقیت آن اذعان کرد و از سویی دیگر سخنان نگرانکنندهای را پیرامون راهبردهای ارزی دولت کنونی ایراد کرد. وی که در روزگاری نهچندان دور یکی از منتقدین بسیار جدی دولت سیزدهم بود، رشد اقتصادی کشور در سه سال گذشته را یادآورد شد و به نقش افزایش صادرات نفتی در این مسئله اشاره و در واقع موفقیت ایران در تحریمشکنی نفت را بیان کرد که البته گزاره آخر بر زبان او رانده نشد و نتیجهای است که میتوان از صحبتهای وزیر اقتصاد برداشت کرد.
در حالی که مخالفین و منتقدین همواره سعی داشتند ضعفهای دولت قبل را بیان کرده و اشارهای به دستاوردهای حاصله آن نداشته باشند اما وزیر اقتصاد در نهایت معترف به تلاشهای ثمربخشی شد که در دولت شهید رئیسی در جهت سدشکنی تحریمها صورت گرفت که در حوزه افزایش صادرات نفت نمود عینی بسیاری داشت و تیغ تیز تحریمها را کند کرد. باید حسرت خورد که نگاه منصفانه و متوازنی بین ضعفها و نقاط مثبت دولت سیزدهم حاکم نبود و همواره کفه انتقادات و گلایهها بر دستاوردها سنگینی میکرد و اساساً تمایلی هم برای بیان تلاشهای رئیسجمهور شهید در جهت خنثیسازی تحریمها و مقابله با سیاستهای ظالمانه تحریمی غرب وجود نداشت اما وزیر اقتصاد کنونی که بهمدت سهسال بر جایگاه منتقد جلوس کرده بود، ناچار به بیان رشد اقتصادی حاصله از صادرات نفتی شد که در دولت دوم روحانی به وضعیت خطرناکی رسیده بود و بنا به برخی روایتها به 300 هزار بشکه در روز هم نمیرسید.
اما مهم تر، آن بود که وزیر اقتصاد در بخش دیگری از سخنانش در همایش بانکداری اسلامی پیرامون نرخ ارز در کشور و تجدیدنظر در برخی سیاستهای ارزی سخنانی را بر زبان راند که حامل نگرانی بسیاری در خصوص آینده وضعیت اقتصادی کشور و مردمی است که با فشار تورمی کمر شکن مواجه اند. عبدالناصر همتی با انتقاد از نرخ ارز نیمایی و اختلاف آن با ارز آزاد، بر لزوم کاستن از نرخهای متعدد ارز و اقدام وزارت اقتصاد برای افزایش قیمت ارز نیمایی تاکید کرد. او هر چند به پایین آمدن قیمت ارز آزاد هم اشاره کرد اما در واقع معنی این اظهارات چیزی جز افزایش قیمت کالاها نیست. تامین ارز واردات بسیاری از کالاها از بازار نیمایی صورت میگیرد که هر سطحی از افزایش قیمت در این بازار هزینه واردات را افزایش داده و متعاقباً کالاها با قیمت بیشتری به دست مردم میرسد.
اینکه دولت سعی داشته باشد به بهانه کاستن از نرخهای متعدد و حتی نارضایتی صادرکنندگان و صنایع بزرگ از الزام خود به فروش ارزهای حاصله از صادرات به قیمت نیمایی کنونی، در پی افزایش نرخ ارز بازار نیما باشد مسئلهای قابل قبول نبوده و فشار آن بر روی دوش مردم سنگینی خواهد کرد. اولویت دولت در شرایط تحریمی، ایجاد چتر حمایتی برای مردم با اتخاذ سیاستهایی است که معیشت روزمره آنان را از امواج مخرب و تلاطمهای اقتصادی دور نگه دارد که در حال حاضر این مسئله به چشم نمیخورد.
در شرایط کنونی و حتی پیش از این در دولتهای گذشته شاهد بودهایم که به بهانههای مختلف از جمله ادعای ایجاد فساد با مکانیزم ارز چندنرخی، عدم رشد صادرات با قیمتهای دستوری پایین ارز که منفعتی برای صادرکنندگان ایجاد نمیکند و یا بازنگشتن ارز حاصل از صادرات، تلاشهای بسیاری برای افزایش نرخهای مختلف ارز صورت گرفت که حاصل آن چیزی جز تخریب قدرت خرید مردم نبود و بنا بر اظهارات وزیر اقتصاد، این سیاست قرار است در دولت چهاردهم هم پیگیری شود که شکست این راهبرد پیش از اجراییشدنش مشخص است.