آلودگی هوا مقصد گردشگران را تغییر می‌دهد

به گزارش خبرگزاری اقتصادایران، اغلب ما وقتی می‌خواهیم برای سفر جایی را انتخاب کنیم سعی می کنیم جایی خوش آب و هوا با هوای سالم باشد و وقتی جایی آلوده و ناسالم باشد از لیست مقاصد ما برای سفر خارج می‌شود.

در حال حاضر آلودگی هوا به یکی از مهم ترین و پیچیده‌ترین معضلات محیط زیست جهانی تبدیل شده است و بسیاری از کشورها با این مشکل دست به گریبان هستند. وقتی گردشگری بخواهد مقصدی را انتخاب کند مکانی که در آن آلودگی هوا باشد را از لیست انتخاب‌های خود حذف خواهد کرد.

با توجه به شرایط آلودگی هوا در کشور، آیا این موضوع بر روی صنعت گردشگری تاثیر خواهد گذاشت؟ قطعاً این موضوع می‌تواند بر روی صنعت گردشگری تاثیر منفی داشته باشد و مردم را از آمدن به ایران پشیمان کند.

آلودگی گردشگر را پشیمان می‌کند

رحیم یعقوب زاده کارشناس گردشگری در مورد تاثیر آلودگی بر صنعت گردشگری گفت: گردشگر برای سفر به هر نقطه‌ای باید انگیزه داشته باشد، این گردشگر می‌تواند گردشگر سلامت، مذهبی یا میراث فرهنگی باشد، اما غیر از این موارد همیشه انگیزه‌های دیگری غیر از انگیزه اصلی هم وجود دارد مثلاً برای تمدد اعصاب، تقویت روحیه، استراحت کردن و دوری از فضاهای شلوغ و رفتن به مکان‌های آرام می‌تواند انگیزه پنهان این سفرها باشد. مواردی مثل آلودگی صوتی و ترافیک که در شهر‌های بزرگ ما زیاد وجود دارد می‌تواند تاثیرگذار باشد. یکی از مواردی که بر میزان رضایتمندی گردشگر تاثیرگذار است و می‌تواند اثر نامطلوب داشته باشد آلودگی هوا است.

وی ادامه داد: چند سال است که درفصولی مثل پاییز و نیمی از زمستان آلودگی هوا در بسیاری از شهرهای ما در حال افزایش است. در گذشته بیشتر تهران و شهرهای صنعتی مثل اراک درگیر این آلودگی بودند اما امروزه بسیاری از مقاصد گردشگری مثل شیراز، تبریز و مشهد هم در بسیاری از ایام سال از آلودگی هوا رنج می‌برند. شهر مشهد میلیون‌ها نفر را به عنوان گردشگر مذهبی که با هدف زیارت به آنجا می‌روند دارد. اما در ماه‌های اخیر حجم آلودگی در این شهر را ببینید. این موضوع باعث می‌شود گردشگر رغبتی برای رفتن به این شهر نداشته باشد.

آلودگی مقصد گردشگران را تغییر می‌دهد

این فعال حوزه گردشگری ادامه داد: گردشگر داخلی و خارجی فضا را رصد کرده و اخبار را دنبال می‌کند و میزان آلودگی شهرهای مختلف ایران را و می‌داند که در حال حاضر در چه وضعیتی قرار دارد. گردشگر داخلی سفر خود را به تاخیر می‌اندازد یا مقصد را تغییر می‌دهد اما در مورد گردشگران خارجی نه تنها مقصد را تغییر می‌دهند و یا زمان آن را به تاخیر می‌اندازند بلکه ممکن است دیگر به این مکان سفر نکنند و مقصد دیگری را جایگزین کنند.

یعقوب‌زاده ادامه داد: بنابراین می‌بینیم که آلودگی هوا می‌تواند تاثیر نامطلوب بر میزان رضایت گردشگرانی که سفر می‌کنند، داشته باشد، حتی این افراد با تغییر زمان سفر و جایگزین کردن نقاط دیگر باعث کاهش سفر به این نواحی می‌شوند. مخصوصا در مورد بعضی از گونه‌های گردشگری مثل گردشگری سلامت مخصوصا شاخه پیشگیرانه آن که می‌خواهند از چشم اندازها مناطقی که آب و هوای خوب دارند بهره ببرند که باعث می‌شود این گردشگران سفر نکنند. این گردشگران به شهرهای بزرگ ما که بیشتر امکانات درمانی در این نقاط هست مثل تهران، مشهد و شیراز سفر نخواهند کرد که کاهش سفر گردشگران داخلی و خارجی رقم بخورد.

وی افزود: یا گونه دیگری از گردشگری که آلودگی هوا می‌تواند بر روی آن اثر بگذارد گردشگری طبیعت است. گردشگران طبیعت افرادی هستند که به طور مثال می‌خواهند به قله دماوند صعود کنند یا به نقاط خوش آب و هوای اطراف شهر بروند. گردشگر داخلی در تهران مثلاً به لواسانات و جاجرود می‌خواهد برود اما این آلودگی به آن نقاط هم رسیده است، چون حجم آلودگی زیاد است با کوچکترین بادی این آلودگی به اطراف می‌رود. این عوامل باعث می‌شود مناطق خوش آب و هوای اطراف شهرها هم آلوده باشند. این موارد بر همه گونه‌های گردشگری تاثیر می‌گذارد اما بر گونه‌ایی مثل سلامت و طبیعت گردها تاثیر بیشتری می‌گذارد.

نباید قهر گردشگر اتفاق بیفتد

یعقوب‌زاده ادامه داد: آنچه که ملموس و مشهود است این است که در فصولی که آلودگی هوا در کلان شهرهایی مثل تهران، اصفهان، شیراز، تبریز و مشهد زیاد می‌شود آمار سفر گردشگران خارجی کاهش پیدا می‌کند. در صورتیکه بهترین زمان سفر به این مناطق از اردیبهشت تا دی ماه است. شهر شیراز یک آب و هوای گرم دارد و در زمان پاییز و ابتدای زمستان یک آب و هوای معتدل در آن منطقه وجود دارد که بهترین زمان برای گردشگر است اما وقتی آلودگی دارد گردشگر به این مناطق سفر نمی‌کند. این موضوع وقتی در دراز مدت اتفاق بیفتد باعث تغییر علایق و سلیقه‌ها می‌شود و قهر گردشگر از این نقاط رابه دنبال دارد، چون جایگزینی مکان دیگر اتفاق می‌افتد. امکان دارد گردشگران در بسیاری ازموارد دیگر به این مناطق سفر نکنند و کشورهای پیرامونی ما را جایگزین کنند.

این فعال حوزه گردشگری ادامه داد: گردشگر سلامت می‌خواهد به ایران برای درمان سفر کند، اکثر بیمارستان‌های مجهز ما در مشهد شیراز تهران و به طور کلی در کلان‌شهرها هستند. این افراد در ایام آلودگی که سفر نخواهند کرد آیا می‌شود کار جراحی یا درمانی خود به چند ماه بعد موکول کند؟ یا مکان دیگری را جایگزین می‌کند و به کشوری مثل اردن، عمان، امارات و آذربایجان می‌رود.

ضرر اقتصادی صنعت‌های زیر مجموعه گردشگری

وی در مورد تاثیر آلودگی بر میزان رضایت گردشگران گفت: آلودگی بر میزان رضایت گردشگر تاثیر نامطلوب دارد و نارضایتی او را به دنبال دارد. این آلودگی باعث سرگیجه، خستگی و سردرد می‌شود و باعث می‌شود کسانی که می‌خواستند سفر کنند از سفرشان منصرف شوند. در گردشگری داخلی یکی از دلایلی که باعث کاهش سفر شود آلودگی است، مثلاً کسی که از تهران می‌خواهد به مشهد برود با دیدن آلودگی هوا منصرف شده و این موضوع باعث می‌شود درصد پر شدن هتل‌ها کاهش پیدا کند و بسیاری از بخش‌هایی که تحت تاثیر صنعت گردشگری هستند در این روزهای آلوده به خاطر حضور نداشتن گردشگران متضرر شوند و درآمدها کاهش پیدا کند. این نشان می‌دهد که آلودگی هم از نظر روحی و روانی، سلامتی و اقتصادی تاثیرگذار است.

وی افزود: در مورد گردشگران خارجی باید یک فکر اساسی و درست داشته باشیم و نباید به این موضوع که ما آلوده هستیم مشهور شویم. مثل اینکه به دروغ تبلیغ می‌کردند که ایران کشور نا امنی هست تا این موضوع را جا بیندازند. مسئله آلودگی نیز همینطور است این موضوع آلودگی نباید به یک ضد شهرت برای ما تبدیل شده و در اذهان مردم نهادینه شود. آلودگی چون هر سال و به دفعات زیاد اتفاق می‌افتد تصویر ذهنی افرادی را که به ایران می‌خواهند بیاید خراب خواهد کرد، باید بیشتر در این موضوع حساسیت به خرج داد.

باید با آلودگی هوا مقابله کرد

این فعال گردشگری تصریح کرد: راهکار این امر این است که آلودگی کمتر شود. مثلاً 35 سال قبل میلان در ایتالیا معروف به شهری آلوده شده بود. اما با راهکارهایی که انجام داده شد توانستند این شهر را از آلودگی نجات دهند. تجربه و آمار نشان داده که تاثیر آلودگی بر روی گردشگری منفی و زیاد است. مقاصدی که دچار انواع آلودگی‌های مختلف هستند مثل صوتی بصری و آب و هوایی کم کم از مقاصد سفر گردشگران خارج خواهند شد مگر انکه مجبور باشند مثلاً گردشگر داخلی برای کار اداری بیاید ولی کسی برای تفریح نمی‌آید.

یعقوب‌زاده در پایان گفت: باید شرایط طوری باشد که گردشگر هر زمان اراده کرد به مقصدی برود، جاذبه‌های آنجا بر همه چیز غلبه داشته باشد و او تشویق به رفتن به آن نقطه شود. باید این موضوع را به شکل جدی‌تری حل کنیم باید آلودگی هوا تبدیل به اولویت شود و نگاه کلان به موضوع آب و هوا و مسئله آلودگی شود.