آماری عجیب اما واقعی / میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری «دو برابر» سرطان است

دکتر عبدالرضا محمدی با تأکید بر اینکه باید توجه ویژه ای به زخم پای دیابتی داشت، درباره این نوع زخم ها توضیح داد: 15 درصد از افرادی که دچار دیابت می شوند ممکن است به زخم پای دیابتی مبتلا شوند. همچنین 15 درصد از افرادی که دچار زخم پای دیابتی شدند، ممکن است دچار عفونت استخوان شوند که بسیار خطرناک و پر هزینه است و 15 درصد از افرادی که دچار زخم های دیابتی شدند، ممکن است به قطع عضو این بیماران منجر شود.

وی ادامه داد: در کشور ما طبق آماری که توسط مرکز بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت ارایه شده، احتمالاً حدود 6 میلیون بیمار دیابتی داریم و 15 درصد این 6 میلیون، عددی حدود 900 هزار نفر می شود که جمعیت بزرگی است و این افراد ممکن است در طول زندگی خود دچار زخم پای دیابتی شوند.

دکتر محمدی با بیان اینکه زخم های مزمن بسیار پر هزینه هستند، اظهار داشت: زخم پای دیابتی و زخم بستر تقریباً سهم بزرگی از سبد هزینه ای نظام سلامت هر کشوری را به خود اختصاص می دهد، در کشورهای توسعه یافته این عدد حدود 13 میلیارد دلار است، به عبارت دیگر در کشورهای توسعه یافته تقریباً 4 درصد کل هزینه نظام سلامت مخصوص درمان زخم است.

وی درباره علل ابتلا به زخم پای دیابتی، گفت: این زخم آسیبی است که دیابت به اعصاب و عروق ما می زند و باعث می شود که خون رسانی به پاها و اندام تهتانی کاهش یابد. همچنین دیابت با آسیبی که به اعصاب ما می زند، باعث می شود حس پا مختل گردد به طوری که بیمار درکی از درد نداشته باشد.

مدیر کلینیک زخم جهاد دانشگاهی درباره عدم درک درد زخم دیابتی از سوی بیمار، عنوان کرد: یک زخمی که در فرد سالم ایجاد می شود شاید ساعت ها خواب او را مختل کند و بسیار آزار دهنده باشد. تصور کنید که یک زخم بسیار شدید در یک فرد دیابتی ایجاد می شود که شاید برای برخی از افراد حتی نگاه کردن به آن ترسناک و دردناک باشد، اما بیمار دیابتی حتی متوجه نمی شود که چنین زخمی دارد چون حس درد که یکی از مهم ترین زنگ خطرهای دفاعی بدن ماست در این افراد مختل می شود.

وی به میزان مرگ و میر بیماری دیابت اشاره و بیان کرد: ما یک اصطلاحی در پزشکی داریم که به آن مرگ و میر 5 ساله می گوییم. یعنی وقتی فردی به یک بیماری مبتلا می شود، این بیماری در 5 ساله آینده چقدر احتمال دارد که منجر به فوت آن بیمار شود. مرگ و میر 5 ساله بیشتر برای بیماری سرطان استفاده می شود، اما نکته مهم اینکه میزان مرگ و میر ناشی از زخم پای دیابتی در طول 5 سال حدود دو برابر میزان مرگ و میر ناشی از سرطان پستان است! همچنین میزان قطع عضوهای کوچک در طول 5 سال، چهار برابر سرطان پستان است.

دکتر محمدی گفت: افراد دیابتی بسیاری داریم که از ابتلا به سرطان وحشت دارند در حالی که خودشان به یک بیماری مبتلا هستند که اگر بهداشت پا را رعایت نکنند و دچار زخم پای دیابتی شوند، بیشتر از بسیاری از سرطان ها، خطر و هزینه دارد؛ در حال حاضر در دنیا به این موضوع چندان اهمیت داده نشده، اما حداقل در بسیاری از کشورها به فکر این بیماری و بیماران هستند، در حالی که این امر در کشور ما مغفول مانده و آنطور که باید به این موضوع توجه نمی شود.

وی اقدامات پیشگیرانه از ابتلا به زخم دیابت را ضروری دانست و اظهار کرد: زخم، درمان قطعی ندارد و بسیار از زمان ها به ویژه وقتی آسیب های عروقی شدید باشند، ما وارد یک فاز بی بازگشت می شویم. همچنین وقتی بیمار دچار عفونت استخوانی می شود گاهی کاری از دستمان بر نمی آید به همین دلیل مهم ترین کاری که برای زخم باید انجام داد، «پیشگیری» است. هیچ چیز به اندازه پیشگیری یا مراجعه سریع به دکتر اهمیت ندارد. متأسفانه بسیاری از بیمارانی که به ما مراجعه می کنند، به دیابت مبتلا بودند و دچار زخم ساده شدند، در مراحل اولیه سهل انگاری کردند، پاها تاول زده و اهمیتی ندادند و تصور می کردند که به مرور زمان بهبود می یابند، اما بعد از یک تا دو ماه نه تنها این زخم بهبود نیافته بلکه با یک فاجعه ای به ما مراجعه کردند و زخم دچار عفونتی شده که تا استخوان بیمار را درگیر کرده است. بسیار از اوقات علی رغم همه تلاش هایی که برای این بیماران می شود، اما بهبود آنها غیرممکن می شود. به همین دلایل پیشگیری در میان این بیماران و همچنین در صورت آسیب، مراجعه سریع به پزشک و رعایت بهداشت پا بسیار مهم است.

دکتر محمدی درباره درمان بیماران مبتلا به زخم پای دیابت، گفت: بیماری که دچار اختلال حس در پاهای خود هست به طوری که نمی تواند در پاها احساس داشته باشد و متوجه درد و اینگونه مسایل در پا نمی شود، طبق رفرنس های پزشکی، این بیمار حداقل باید سالی یک مرتبه به کلینک های زخم یا به پزشکی که تحت درمان اوست، مراجعه کند تا ارزیابی های لازم درخصوص این بیمار انجام شود. همچنین بیمار باید اصولی که مربوط به مراقبت از پاهاست را هر شب تا پایان عمر انجام دهد. این امر درباره بیمارانی که مبتلا به زخم هستند و پاها دچار آسیب شده به مراجعه هر ماه تغییر پیدا می کند.

مدیر کلینیک زخم جهاد دانشگاهی تأکید کرد: بیماری که دچار زخم بوده و آن زخم بهبود پیدا کرده نیز باید هر ماه به کلینیک های مربوطه مراجعه کند تا ارزیابی ها و بررسی ها برای بیمار انجام شود.

وی به نشانه های احتمال ابتلا به زخم دیابت اشاره و بیان کرد: اگر فردی زخم و تاول، هر نوع تغییر رنگ در سطح پوست،

بافت چرکی روی پوست پا، «هر نوع تغییراتی» روی سطح پا، فرو رفتن ناخن داخل گوشت پا، هر نوع خشکی بیش از حد پوست، هر نوع قرمز شدن هر ناحیه از پا را مشاهده کرد، باید سریع به کلینیک های زخم مثل کلینیک زخم جهاد دانشگاهی مراجعه کند تا ارزیابی های لازم توسط پزشکان متخصص صورت گیرد.

مدیر کلینیک زخم جهاد دانشگاهی به خدمات درمانی کلینیک ترمیم زخم و بافت جهاد دانشگاهی اشاره و خاطرنشان کرد: کلینیک زخم جهاد دانشگاهی 7 سال است که فعالیت می کند و حداقل به بیش از 3 هزار بیماری که مبتلا به انواع زخم های مزمن هستند، سرویس داده است. خدماتی که در این کلینیک انجام می شود، مربوط به درمان انواع زخم های مزمن است. خدماتی از جمله برداشتن فشار از روی زخم، لارو درمانی و همچنین انواع جراحی های محدود که این بیماران نیاز دارند.

دکتر محمدی گفت: در بخش کلینیک داخلی نیز متخصصان عفونی برای بیمارانی که زخم آنها عفونی شده، خدمات درمانی لازم را ارایه می دهند. همچنین با توجه به اینکه تغذیه بیماران دیابتی بسیار حائز اهمیت است، این بیماران در کلینیک زخم جهاد دانشگاهی تحت نظر متخصص تغذیه نیز قرار می گیرند.

بیشتر بخوانید:

• بایدها و نبایدهای مصرف آنتی بیوتیک‌ها

• خارش پوست سر را چگونه رفع کنیم؟/ راه‌کارهایی برای مقابله با شپش، گال و شوره سر

271 35