آنچه که دیدیم "جشن جنبش" بود، با خشونتی الهی! / آیت‌الله جوادی‌آملی: جامعه عاقل راه کسی را نمی‌بندد

سرویس سیاست مشرق - «وبلاگ مشرق» خوانشی روزانه در لابه‌لای اخبار و اتفاقات کشور است. ما درباره این خوانش البته تحلیل‌ها و پیشینه‌هایی را نیز در اختیار مخاطبان محترم می‌گذاریم. 7:30 هر روز با بسته ویژه خبری - تحلیلی مشرق همراه باشید.

***

خبر جالب درباره خشکسالی؛ افزایش 30 درصدی محصولات دیم

رییس موسسه تحقیقات دیم کشور گفت: با اجرای طرح جهش تولید در دیم‌زارها و جایگزینی ارقام جدید و مقاوم، تولید محصولات دیم در یکسال اخیر 30 درصد رشد داشته است.

به گزارش ایرنا، مظفر روستایی روز دوشنبه گذشته در کارگاه آموزشی به‌زراعی محصولات زراعی دیم (طرح جهش تولید در دیمزارها) در سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین، افزود: این اتفاق درحالی رقم خورده که با خشکسالی شدیدی روبه رو بوده‌ایم که نشان می دهد در صورت استفاده از دانش نوین می توانیم به دستاوردهای خوبی دست یابیم.

او تصریح کرده است: با اتکا به توصیه‌های فنی و به کارگیری ارقام جدید در مزارع می توانیم در حوزه دیم به کشت پایدار دست یابیم.[1]

*این آمارهای جالب نشان می‌دهد که با وجود معضل کم‌بارشی در ایران اما اوضاع کشور هرگز آنطور که در رسانه‌های اصلاح‌طلب و فضای توییتر و اینستاگرام عنوان می‌شود بد نیست.

ضمن اینکه پدیده تغییر اقالیم هم هرگز آنطور که عنوان می‌شود؛ چندان ترسناک نیست و با عقلانیت، صبر، مدیریت بهینه و استفاده از دانش روز می‌توان بر این معضلات نیز غالب آمد.

ترسناک‌تر از خشکسالی و کمی بارش؛ وقوع خشکسالی در اذهان عمومی است. توطئه‌ای منبعث از تز "سیاه‌نمایی" که مردم و فعالان امنیتی و رسانه‌ای کشور حتما باید جستجو کنند و بدانند این توطئه در آشپزخانه چه کسانی طبخ می‌شود!؟

***

فعال شدن یگان عقیدتی_سیاسی اغتشاشات

آنچه که دیدیم "جشن جنبش" بود، با خشونتی الهی!

محمدرضا تاجیک، فعال اصلاح‌طلب و کسی که قبلا در حمایت از اغتشاشات از حق کنش بدون عقلانیت سخن گفته بود، اخیراً در بخشی از یک مصاحبه با روزنامه شرق پیرامون ماهیت‌شناسی آشوب‌ها گفته است:

"شاید این پدیده را باید با تمام گوناگونی و شکوفایی‌اش و شُدن‌های لحظه‌ای‌اش تجربه کرد، چون هر لحظه‌اش لحظه دیگری است. تحلیلگر ما همچون آلیس به سرزمین عجایب پرتاب شده و یکباره می‌بیند این پدیده در هیچ کتابی نیست، نقاشی‌اش در هیچ حوض نقاشی‌ای نیست، تعریفش در هیچ دیکشنری‌ای وجود ندارد. طبق معمول تلاش می‌کند آن را به رنگ و هیبت خود درآورد و در چارچوب خودش قرار دهد و رنگ خودش را روی آن بریزد و آشنازایی کند تا فهمش کند. همان‌جا است که تحریفش می‌کند و به یک مسئله جنسی و فضای یک فیلم، هنرپیشه یا خصوصیات نسلی تقلیلش می‌دهد. درحالی‌که به نظرم موضوع از این مسئله بسیار فراتر است؛ ناخودآگاهِ معطوف به زندگی که سرکوب شده، دارد بازمی‌گردد. اذهان و ابدان تحت انقیاد دارند خشن بازمی‌گردند، اما این خشونت در این مرحله می‌تواند خشونت الهیاتی بنیامین، یا خشونت خدایگانی ژیژک باشد؛ خشونتی که به تعبیر آرنت بدخیم نیست. ضمن اینکه این خشونت به تعبیر اسپینوزا شادمانی است، یا به تعبیر لکان تولید ژوئیسانس و هیجان می‌کند. برای همین اتفاقی که افتاده توأمان جشن جنبش است"!

او همچنین اظهار می‌کند: این است که جامعه‌شناسان ما یا «تحلیلگران شنبه» - مثل «انقلابیون شنبه»- وقتی بعد از واقعه پیدایشان می‌شود، روکش نظری و مفهومی خود را روی فضا می‌کشند تا مصادره‌اش کنند اما جواب نمی‌دهد. کدام‌یک از این نظریه‌ها جواب داده؟ این پدیده دارد روند تکاملی خودش را طی می‌کند و مفروضش هم این است که نمی‌خواهد انقلابی از نوع کلاسیک داشته باشد. این نیست که بخواهند دفعتا دژ باستیل را تسخیر کنند. شروع به تسخیر ریزبدنه‌های دور دژ باستیل می‌کنند.

تاجیک در ادامه صحبت‌های حمایت‌آمیز خود از اغتشاشات اخیربه مفهوم بی‌رهبری آشوبگران اشاره کرده و می‌گوید: در این شرایط به نظرم ژنرال‌های اصلاح‌طلب بهتر است سکوت کنند؛ چون دیگر آن مقبولیت و مشروعیت را ندارند. اصلاح‌طلبان در یک سطحی فقط می‌توانند در مورد عقبه کار کنند، وگرنه ممکن نیست بتوانند با این سوژه جمعی رابطه تفهیم و تفاهمی برقرار کنند و حرف بزنند. این سوژه منتظر اصلاح‌طلب نیست. حتی از بسیاری از گروه‌های مرجع و خارج‌نشین نیز عبور کرده و تبدیل به یک خودِ اکسپرسیونیستی شده است؛ خودی که سیکل لیدری و پیروی درون خودش بسته می‌شود و احتیاج ندارد کسی از بیرون هدایتش کند. او است که دارد حرکت را ساماندهی می‌کند و بقیه نشسته‌اند تئوریزه‌اش می‌کنند و از فضایی که ایجاد شده، دیکته خودشان را می‌نویسند تا موج را مصادره کنند.

او برای تئوریزه کردن "خیزش‌های رادیکال‌ترِ در راه" که پیش از این گفته بود نیز تصریح می‌کند: شما برای اولین بار نه‌تنها یک ایران به گستره جهان، بلکه ایرانی به گستره جهانیان دارید. الان هر لحظه که می‌گذرد، این جنبش می‌تواند زوایای گوناگون و سویه‌های مختلفی به خودش بگیرد و فردایش فردای دیگری است. از قاب می‌گریزد. به تعبیر اخوان‌ثالث «یک شط عقیم» یا یک «باغ بی‌برگی» نیست، رود مواجی است که هر لحظه‌اش رود دیگری است.[2]

*سخنان تاجیک را جز در چارچوب مفهوم تحلیلی "فتنه اقتصادی" نمی‌توان درک کرد. فتنه‌ای با یک نارضایتی برساخته و ذهنی که ابتنایش بر سیاه‌نمایی و انکار مثبتات و امیدهای ایران اسلامی است.

فتنه‌ای با فرماندهان و بانیان مشخص که به غسل در حمام خون خیابان می‌اندیشند...

فرماندهان و بانیانی که همانطور که شاهدیم مزورانه از موضع فتنه‌گری برای ایجاد فتنه اقتصادی می‌گریزند و با ماسک سخنان علمی و انکار زمینه‌چینی‌های ستادی؛ از این می‌گویند که اغتشاشات ادامه‌دار خواهد بود، اغتشاش لکه‌ای تعدادی فریب‌خورده‌ی ترکیب شده با اراذل را یک حرکت علمی و انقلابی مبنایی می‌خوانند و بی‌هیچ خجالتی خشونتش را می‌ستایند و آشوب را جشن می‌نامند.

مجددا تأکید می‌شود که فهم دقیق از سخنان تاجیک جز با فهم تحلیلی از مفهوم "فتنه اقتصادی" که تاکنون بیش از یک‌هزار مطلب سایت مشرق به آن اغتشاش یافته؛ ممکن نیست.

ضمن اینکه لازم به اشاره است که درک تحلیلی از سخنان تاجیک نباید به صبح طلوع خونبار فتنه‌اقتصادی موکول شود. چه اینکه تا همین‌جا نیز جدی نگرفتن این تئوری‌پردازی‌ها برای خشونت خیابانی منجر به 3 پیش‌لرزه‌ی قبل از وقوع فتنه اقتصادی یعنی دیماه 96، آبان 98 و اغتشاشات 60 روز اخیر شده است.

تاجیک در طول اغتشاشات اخیر صحبت‌هایی را با مزاج تأکید بر ادامه اغتشاشات، روادای حق کنش غیر عقلانی برای جماعت خیابانی و "سگ‌مسلک" خطاب کردن تحلیلگرانی که رخداد اخیر را اغتشاش نامیدند؛ اظهار کرده است.

در کنار تاجیک، سعید حجاریان نیز در یادداشتی خواستار همدلی با اغتشاشگران شده و علی ربیعی هم تأکید کرده است: صدای خیابان ترسناک نیست! [3]

***

آیت‌ا... جوادی‌آملی: جامعه عاقل راه کسی را نمی‌بندد

"آیت‌ا... جوادی آملی" فیلسوف شهیر، مفسر برجسته قرآن کریم و از مراجع عظام تقلید به تازگی طی سخنانی در بیست و سومین گردهمایی اعضای مجمع عالی حکمت اسلامی و سیزدهمین گردهمایی اساتید علوم عقلی گفت: «و قوم یعقلون» که در قرآن آمده، ناظر به نژاد و قوم خاصی نیست، بلکه منظور قائم بالعقل است و اگر جامعه قائم بالعقل شد، جامعه عاقل نه بیراهه می رود و نه راه کسی را می بندد.

به گزارش شفقنا، وی با اشاره به جایگاه عقل در قرآن خاطر نشان کرد: قرآن به عقل بهای زیادی داده و از مردم خواسته قائم به عقل و قوام بالعقل باشند.[4]

*راهگشای تمام مشکلات جامعه "عقلانیت" است.

عقلانیتی که در حیطه مشکلاتی عمومی، به مردم "رأی خوب" را تکلیف می‌کند و به مسئولان تقوا و تلاش برای حل مشکلات. و همان عقلانیت نیز رعایت قانون و تضمین آنرا به مردم و مسئولان توصیه می‌کند تا زیر ساخت حل مشکلات همواره فراهم باشد.

خوانش دقیق بیان علامه جوادی در بحث "جامعه عاقل"، هم به پدران و مادران توصیه می‌شود، هم به نوجوانان و جوانان و همه به معلمان و استادان و مسئولان.

عزم جمعی جامعه به سمت عقلانیت؛ حل‌المسائلی است که همانند عصای موسای کلیم (ع) همه خدعه‌ها و خطرها را از بین خواهد برد و سعادت دنیا و آخرت جمع را تضمین می‌کند.

***

1_ https://irna.ir/xjL4PH

2_ https://www.sharghdaily.com/fa/tiny/news-862034

3_ mshrgh.ir/1430662

4_ https://fa.shafaqna.com/?p=1478179