آیا اسرائیل به ایران حمله می‌کند؟

عبدالرضا فرجی راد، کارشناس ارشد سیاست خارجی و دیپلمات سابق در یادداشتی نوشت:

عملیات وعده صادق 2 و یا پاسخ ایران به ترورهای رژیم صهیونیستی چه در داخل ایران و چه در لبنان نهایتا باعث شد که جمهوری اسلامی ایران با یک تصمیم جمعی در سطح حاکمیتی با 200 موشک بالستیک به چند مقر نظامی و اطلاعاتی اسرائیل حمله کند. با توجه به تاخیری که در انتقام گرفتن از ترور اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس در تهران، توسط ایران صورت گرفته بود عکس العمل جمهوری اسلامی و با این تعداد از موشک بالستیک برای اسراییل، افکار عمومی و حامیان غربی آن غیر منتظره بود. از طرفی با توجه به حوادث لبنان و اتفاقاتی که در دو هفته اخیر برای حزب الله از طریق عملیات اطلاعاتی و نظامی اسرائیل پیش آمده بود و بویژه ترور رهبری گروه شهید سید حسن نصرالله این سوال برای شیعیان لبنان و بطور کلی جبهه مقاومت مطرح شده بود که چرا جمهوری اسلامی اقدامی به عمل نمی اورد.

ضمن اینکه به خاطر عملیات متعدد اسرائیل چه ترور فرماندهان ایرانی در منطقه و چه ترورهایی که در ایران همچون ترور رهبری حماس در داخل کشور صورت گرفته، آن بازدارندگی که در عملیات وعده صادق یک بوجود آمده بود از بین رفته و لذا نکته فوق هم میتوانست عامل دیگری برای حملات موشکی ایران به اسرائیل بوده باشد.

حملات دوم ایران تاثیر گذاری بیشتری نسبت به حملات اول که با 320 موشک و پهپاد صورت گرفت داشته و بنظر میرسد که تاثیرگذاری گنبد آهنین اسرائیل که نقطه قوتی برای محافظت در قبال موشک های پرتابی از بیرون از مرز بحساب می آید نسبت به گذشته کمتر بوده است. لذا به نظر میرسد مقرهای نظامی و اطلاعاتی مورد هدف در اسرائیل صدمات قابل توجهی را متقبل شده اند هر چند که هنوز اطلاعات دقیق و کاملی در دسترس قرار نگرفته است. حتی خبرهایی نیز منتشر شده که پایگاه نیروی هوایی اسرائیل که آشیانه هواپیماهای فوق مدرن اف 35 است مورد هدف قرار گرفته و تعدادی از این هواپیماها صدمه دیده که از سوی اسرائیل هنوز مورد تایید قرار نگرفته است. البته در ساعت های اولیه حمله موشکی ایران هم اسراییل و هم آمریکا به طور هماهنگ اعلام کردند که صدمات موشکی ایران بسیار ناچیز بوده و حتی جو بایدن رئیس جمهور امریکا بر این نکته و عدم خسارت جدی به اسراییل تاکید کرد.

در همان ساعات ابتدایی حمله، مقامات اسرائیلی از نخست وزیر نتانیاهو گرفته تا فرماندهان عالی نظامی با عصبانیت اعلام کردند که جمهوری اسلامی اشتباه بزرگی را مرتکب شده و جهانیان باید منتظر پاسخ ویران کننده ای از سوی اسرائیل باشند که خاورمیانه را تغییر میدهد. نحوه تهدیدات اسرائیل طوری بود که بنظر میرسید به فوریت و در اسرع وقت اقدام نظامی خود را بعمل خواهد آورد. از طرفی از سوی امریکا اعلام شد که مذاکرات فشرده ای با اسرائیل در حال انجام است که چگونگی حمله اسراییل مورد بررسی قرار گیرد. به دنبال آن، به نظر میرسد گفتگوهای امریکا و اسرائیل به نحوی پیش رفته که اولا از تعجیل در حمله فوری به ایران جلوگیری شود و این حمله با حسابگری و ارزیابی بهتری صورت پذیرد بویژه آنکه مقامات ایرانی اعلام کردند که در صورت حمله متقابل اسرائیل عکس العمل جدی به آن نشان خواهند داد.

بنابراین مدیریت سیاسی در امریکا به این نتیجه گیری رسید که اولا باید از شدت عصبیت ها بویژه در اسراییل کاسته شود طوری که عمل متقابل اسرائیل به یک جنگ منطقه ای تبدیل نشود. بخصوص آنکه در آستانه انتخابات امریکا، جنگی غیر قابل کنترل می تواند تاثیر منفی بر سرنوشت دموکراتها در این انتخابات داشته باشد و دونالد ترامپ، رقیب کاندیدای دموکرات از این اتفاق بهره برداری کند.

دوم اینکه به نظر میرسد دولت امریکا به نتانیاهو تفهیم کرده که ایالات متحده امریکا حامی اسرائیل است و در مقابله با حملات ایران از اسرائیل دفاع خواهد کرد ولی اسراییل نباید انتظار داشته باشد که امریکا در این مقطع زمانی در حمله به ایران با اسرائیل مشارکت و همراهی داشته باشد.

بنابراین گفتگوهای فشرده و مستمر ایالات متحده امریکا و اسراییل باعث شده که اولا اسرائیل از حمله به تاسیسات هسته ای جمهوری اسلامی منصرف شود.

ثانیا تعجیلی در حمله صورت نگیرد و در زمان مقتضی صورت پذیرد.

ثالثا تاسیسات نفتی ایران هم مورد هدف نباشد که احتمالا کاهش و یا قطع صادرات نفت ایران میتواند بر افزایش قیمت نفت اثر گذار باشد و امریکا بخاطر انتخابات و بالا نرفتن قیمت بنزین در داخل کشور نسبت به افزایش قیمت نفت در این مقطع حساس انتخاباتی نمیتواند بی تفاوت بماند.

نهایتا گفتگوهای امریکایی و اسراییلی به نحوی پیش رفته که شب گذشته اخباری از سوی اسرائیل منتشر شد مبنی بر اینکه پاسخ رژیم اسرائیل به نحوی خواهد بود که به جنگی فراگیر بین ایران و اسرائیل منتهی نشود. هر چند که نسبت به این خبرها باید احتیاط لازم وجود داشته باشد.

این احتمال هم وجود دارد که توافقی بین اسراییل و امریکا بعمل آمده باشد که در قبال باز گذاردن دست اسرائیل در عملیات ویران کننده در جنوب لبنان و بیروت، اسرائیل پذیرفته باشد عملیات انتقامی علیه ایران کنترل شده و بدون تعجیل باشد.

به هر حال باید دید که در صورت حمله اسرائیل به ایران، جمهوری اسلامی چه عکس العملی از خود نشان می دهد. به نظر میرسد اگر حمله به زیرساختهای اقتصادی و با تاثیرگذاری بالا باشد حملات ایران به اسراییل ادامه یابد و تلافی صورت پذیرد هر چند که بنظر میرسد چنین حمله هایی از سوی اسرائیل دور از ذهن باشد ولی اگر حمله اسراییل در حد محدود و مربوط به مقر و یا مقرهای نظامی باشد، احتمال کنترل اوضاع در درگیری متقابل بین دو قدرت منطقه ای وجود دارد.