آیا زخم "کودکان کار" با قرارگاه اجتماعی التیام می‌یابد؟

به گزارش خبرنگار اجتماعیخبرگزاری تسنیم، حدود یک سال پیش "قرارگاه اجتماعی" با رویکرد کاهش آسیب‌های اجتماعی از سوی شهرداری تهران و به ریاست شخص شهردار تهران شروع به کار کرد.

تاکنون بیش از 20 جلسه از فعالیت قرارگاه اجتماعی برگزار شده است و موضوعات مختلفی در این قرارگاه مورد بررسی قرار می‌گیرد، از جمله آن‌ها ساماندهی و جمع‌آوری معتادین متجاهر در پایتخت، کودکان کار، وضعیت گرمخانه‌ها، کارتن‌خواب‌ها، ماجرای اتوبوس‌خوابی و...

عمده کودکان کار از اتباع خارجی هستند

علیرضا زاکانی در نخستین همایش ملی حمایت از اطفال و نوجوانان آسیب‌دیده و در معرض آسیب‌های اجتماعی به مشکلات اساسی این کودکان اشاره کرد و گفت: عمده این کودکان، کسانی هستند که از اتباع قلمداد می‌شوند اما بی‌تردید انسان هستند و در شروع شکل‌گیری شخصیت خود مورد استثمار قرار می‌گیرند که به تبع آن در آینده و با ادامه این روند، جامعه را دچار مشکلات بسیاری می‌کند.

شهرداری تهران در ادامه به جذب و جمع‌آوری کودکان کار توسط کمیته ناظر به کودکان کار و ساماندهی خانواده آنها در این قرارگاه خبر داد.

باید کودکان کار را از دست باندها و شبکه‌های مربوطه بیرون بیاوریم!

اما احمد احمدی‌صدر؛ مدیرعامل سازمان رفاه و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران و دبیر قرارگاه اجتماعی کلان‌شهر تهران هم در گفت‌وگوییبه حمایت کودکان کار و خانواده‌ی آن‌ها تاکید کرد و گفت: باید شرایط اشتغال برای خانواده آن‌ها را فراهم شود و نمی‌توان به طور قانونی کودک را از خانواده جدا کرد، مگر اینکه سرپرستی نداشته باشد.

وی از ساماندهی کودکان کار درقرارگاه اجتماعی خبر داد و تصریح کرد: کارگروه علمی و تخصصی در این زمینه انجام شده، برخی از این کودکان سازماندهی شده‌اند. برخی به دلیل فقر مالی دست به این کار می‌زنند و برخی هم به دنبال زباله‌گردی هستند تا از آن کسب درآمد کنند. باید با ساماندهی کودکان کار و خیابان، این افراد را از دست باندها و شبکه‌های مربوطه بیرون بیاوریم! در واقع کودکان را از استثمار باندها خارج کنیم.

احمد احمدی‌صدر افزود:بسیاری از این کودکان کار را کودکان تابع افغانستان تشکیل می‌دهند و برخی هم در قالب شبکه‌های مافیایی مشغول به فعالیت هستند. پرداختن به مسائل کودکان کار و خیابان چند وجهی است، یک دسته از کودکان کار به صورت باندی مورد استثمار قرار گرفته‌اند و یک سری از کودکان کار نیز در کارگاه‌ها فعالیت می‌کنند.

دبیر قرارگاه اجتماعی کلان‌شهر تهران، از تصویب هشت مصوبه در قرارگاه اجتماعی خبر داد و افزود: بیش از هشت مصوبه برای بازبینی و بروزرسانی نقش آسیب‌های اجتماعی کشور و احصای مسائل کودکان کار و شهر تهران به کمک نهادهای متولی، ابلاغ گام‌های اجرایی و عملیاتی در حوزه کودکان کار، استفاده از کمک‌های خیران، استفاده از ظرفیت "مراکز پرتو" در غالب تعامل با نهادهای مرتبط، تبیین چالش‌های موجود، ثبت و جمع‌آوری اطلاعات و آمار کودکان زباله‌گرد، ایجاد یک فضا و اسکان موقت این افراد، استفاده از ظرفیت نهادها و تشکل‌های مردمی مورد تبیین و بررسی قرار گرفت.

چه دستگاه‌ها و نهادهایی در "قرارگاه اجتماعی" حضور دارند؟

از سوی دیگر، محمدامین توکلی‌زاده؛ معاون امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران درباره دستگاه‌ها و نهادهای حاضر در قرارگاه اجتماعی متذکر شد: نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، قوه قضائیه، دادگستری شهر تهران، هلال احمر، سازمان ثبت اسناد، استانداری، معاونت اجتماعی، سپاه تهران حضور دارند. در این میان نهادها و سازمان‌هایی که نقش بیشتری دارند، محوری‌تر بوده و برخی دستگاه‌ها نیز نقش پشتیبان را دارند تا بتوانیم در حوزه آسیب‌های اجتماعی قدم‌های تاثیرگذاری را برداریم.

در جلسه آخر قرارگاه اجتماعی، سید عباس جوهری؛ معاون سیاسی اجتماعی استانداری تهران، 80 درصد کودکان و خیابان را از اتباع خارجی دانست و بررسی این موضوع را از الویت‌های این قرارگاه برشمرد.

همچنین وزارت کشور با دستگاه های متولی کشوری در این زمینه جلسه ای را برگزار کرده‌اند که در نهایت با یک جمع‌بندی در این زمینه اقدامات لازم را انجام خواهند داد.

همچنین سمانه زمانی؛ رئیس سازمان بهزیستی استان تهران جمع‌آوری کودکان کار را به معنای جذب آن کودک دانست و گفت: جذب به این معنا که کار مددکاری کنیم و سراغ کودکی که سرچهارراه است، برویم و خانواده‌اش را پیدا کنیم همچنین برای اینکه با خانواده‌ها وارد گفت‌وگو شویم میتوانیم بر اساس گزارش‌هایی که درخصوص کودکان کار می‌دهند، دستور قضایی بگیریم.

تایید پشت پرده سازمان‌یافته "کودکان کار" توسط پلیس!

اما یکی از مسائل مهم در مسئله کودکان، سازمان یافته بودن فعالیت کودکان کار از سوی برخی باندهای خاص است که البته این حقیقت به نوعی مورد تایید پلیس هم بوده است؛ اما درباره اینکه پلیس در برخورد با این گروه‌های سازمان یافته، چه کرده، سوالی است که پیش‌تر از سردار رحیمی پرسیدیم و این پاسخ را دریافت کردیم:

سردار حسین رحیمی درباره مسئله "کودکان کار" و تیم‌های سازمان‌یافته ای که اقدام به توزیع و هدایت این کودکان در میادین و تقاطع‌های اصلی تهران می‌کنند به تسنیم گفته بود: اینکه بسیاری از "کودکان کار" سازماندهی می‌شوند را تأیید می‌کنیم البته این سازماندهی مربوط به تمام کودکان کار نیست اما اغلب آن‌ها سازماندهی می‌شوند یعنی یک نفر این کودکان را صبح به معابر و چهارراه‌ها آورده و ظهر یا غروب آن‌ها را مجدد جمع‌آوری می‌کند.

رئیس پلیس تهران تاکید کرده بود: برای پلیس کاری ندارد افرادی را که اقدام به سازماندهی کودکان کار می‌کنند، شناسایی یا اینکه کودکان کار را از سر چهارراه‌ها جمع‌آوری کند کما اینکه این کار را با کمک شهرداری پیش از عید آغاز کردیم اما بعد از عید تاکنون اقدام خاص و جدیدی در این رابطه نداشتیم زیرا هم با تعطیلات نوروزی و مأموریت‌های پلیس مواجه شدیم و دوستان نیز مطالبه جدیدی از پلیس نداشتند.

رئیس پلیس تهران متذکر شده بود: به نظر می‌رسد باید سه رکن پلیس، شهرداری و دستگاه قضائی با جدیت بیشتر در این رابطه ورود پیدا کنند همچنین سازمان بهزیستی نیز می‌تواند عضو این کارگروه باشد.

اما سردار رحیمی در پاسخ به این سؤال که چه ارگان یا سازمانی متولی اصلی در موضوع ساماندهی کودکان کار است، گفته بود: حتماً شهرداری و بهزیستی در این رابطه متولی اصلی هستند و ما در این حوزه کمک‌کننده هستیم.

همچنین رئیس پلیس تهران در پاسخ به این سؤال که آیا از نظر پلیس فعالیت کودکان کار بر سر چهارراه‌ها جرم محسوب می‌شود، متذکر شده بود: خیر! این موضوع جرم نیست و در بخش جرم‌انگاری نمی‌توان از این کار به عنوان اقدام مجرمانه نام برد اما به هر حال این افراد باید جمع‌آوری شوند زیرا جزو مظاهر برهم‌زننده نظم و انضباط شهر هستند.

اما تا به امروز علی‌رغم گام‌های خوبی که از سوی نهادها و سازمان مسئول در حوزه کودکان کار انجام شده از جمله اقدامات درخور شهرداری تهران و شخص علیرضا زاکانی اما هنوز این معضل به عنوان یک "آسیب اجتماعی" در کلان‌شهر تهران همچنان وجود دارد و مسئولان مربوط باید پاسخ‌های دقیق‌تری درباره اقدامات صورت گرفته برای حل آن بدهند و سهم و نقش هر یک در حل مسئله کودکان کار باید دقیق‌تر و روشن‌تر اعلام شود.

و اینکه اقدامات و خروجی‌های "قرارگاه اجتماعی" با محوریت شهرداری تهران تا به امروز تا چه میزان به حل مسئله "کودکان کار" منجر شده، مسئله مهمی است که باید پاسخ روشنی به آن از سوی شهرداری تهران و به ویژه معاون اجتماعی و فرهنگی داده شود.