آیا عمل نکردن قانون "گناه" است؟
اساس نظر اکثر مراجع تقلید، تخلف از قانون در جمهوری اسلامی که قوانین آن بر طبق اسلام و به مصلحت مسلمانان و سایر مردم است، شرعاً جایز نیست.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، در هر کشوری قوانینی وضع شده تا از طریق آن، امنیت، آرامش و رفاه مردم جامعه تأمین شود. هرچند گاهی عمل کردن و احترام گذاشتن به قوانین برای عده‌ای سخت به نظر آید، اما باید دانست که اگر قوانین بر طبق اسلام و آموزه‌های دینی باشد، در نهایت حتماً صلاح و نفع فردی و اجتماعی مردم را تأمین خواهد کرد.
در کشور ما هم قوانینی وضع شده که هر کدام نیازمند ادب و تمکین مردم است تا بتوانیم در عین داشتن عقاید و نظرات گوناگون و حتی مخالف با هم، در کنار یکدیگر در کمال آرامش و امنیت زندگی کنیم و هیچ فرد و گروهی نتواند آسودگی خاطر و امنیت جانی، مالی، آبرویی و روانی دیگری را به خطر بیندازد.
نکته قابل توجه این است که بر اساس اصل چهارم قانون اساسی کشورمان، همه احکام اعم از مدنی و جزایی، بر اساس دستورات اسلامی وضع شده‌اند. این اصل قانونی، مژده‌ای در خود دارد؛ مبنی بر اینکه همان‌گونه که اسلام بر طبق فطرت و در جهت صلاح انسان‌ها نازل شده، قوانین در جمهوری اسلامی ایران هم باید در همین راستا بوده و تأمین‌کننده سعادت مردم باشد. به همین علت است که گاهی در بیان علمای دین گفته می‌شود عمل نکردن به قانون در کشور ما گناه محسوب می‌شود و تخلف از قوانین از لحاظ شرعی جایز نیست.
خبرگزاری تسنیم در همین راستا به بررسی نظرات تعدادی از علمای دینی و مراجع عظام تقلید در زمینه ضرورت عمل کردن به قانون در کشورمان پرداخته است.
حکم شرعی عمل نکردن به قانون
پرسش: آیا عمل نکردن به قانون کشور و بی‌اعتنایی به آن اشکال شرعی دارد و گناه محسوب می‌شود؟ مثلاً اگر از لحاظ قانونی خرید کردن از افرادی ممنوع باشد، اگر خرید و فروشی انجام شود آیا این معامله باطل است؟
آیت الله خامنه‌ای: تخلف از قوانین و مقررات نظام اسلامی جایز نیست.
آیت الله مکارم شیرازی: در فرض سؤال چنانچه شرایط معامله رعایت شود، معامله باطل نیست. اما به دلیل تخلف از قانون حکومت اسلامی، مرتکب گناه شده است.
نکات مهم در قرض گرفتن پول به ازای وثیقه گذاشتن طلاآیت الله صافی گلپایگانی: در فرض سؤال بیع باطل نیست. ولی متابعت از قوانین و مقررات مربوطه اگر برخلاف شرع مقدس نباشد، لازم است.
آیت الله نوری همدانی: تخلف از مقررات نظام اسلامی جایز نیست.
آیت الله هادوی تهرانی: تخلف از قوانین و مقررات الزامی جمهوری اسلامی ایران جایز نیست. همچنین بیع مزبور حرام است، اما باطل نیست؛ یعنی خریدار و فروشنده‌ای که از غیر قانونی بودن خرید و فروش خبر داشته‌اند، مرتکب معصیت شده‌اند، اما آثار شرعی خرید و فروش مترتب می‌شود. بنابراین فروشنده مالک پول شده و خریدار هم صاحب آن جنس می‌شود.
حکم استفاده از زیورآلات منقش به "الله" و اسم‌های مبارکه چیست؟موارد جزئی تخلف از قانون
پرسش: آیا هر عملی که تخلف از قانون و مقررات کشور باشد، حرام است؟ مثلاً طبق قانون راننده نباید از خط سفید وسط خیابان تجاوز کند. اما اگر در زمانی که خیابان خلوت است و ضرری به کسی نرسد، راننده عمداً از خط سفید تجاوز کند، مرتکب گناه شده است؟
آیت الله خامنه‌ای: به طور کلی رعایت قوانین و مقررات لازم و تخلف از آن جایز نیست.
آیت الله مکارم شیرازی: باید مقررات راهنمایی را رعایت نماید.
آیت الله سیستانی: مخالفت قانون فی حد ذاته حرام نیست، ولی آیت الله سیستانی آن را اجازه نمی‌دهند، مگر در حدودی که دولت و مسئولان مربوطه عملاً مسامحه می‌کنند.
آیت الله شبیری زنجانی: در فرض سؤال، اگر خود قانون‌گذار منع نکرده باشد، مانعی ندارد. در غیر این صورت بنا بر احتیاط رعایت شود.
آیا باید تمام موهای سر را هنگام غسل بشوییم؟ استفتاء از امام خامنه‌ای درباره «حکم غسل مس میت و دیه سقط جنین»آیت الله صافی گلپایگانی: به طور کلی مقررات دولتی که مخالفتی با شرع ندارد، تخلف از آن جایز نیست.
آیت الله نوری همدانی: تخلف از قوانین نظام اسلامی شرعاً جایز نیست.
آیت الله هادوی تهرانی: رعایت قوانین و مقررات الزامی جمهوری اسلامی ایران شرعاً واجب است. بنابراین در فرض سؤال، فرد مرتکب معصیت شده است و باید توبه کند و توبه در این موارد یعنی اولاً تصمیم بگیرد که دیگر مرتکب آن خلاف نشود و ثانیاً ضرر یا خسارات احتمالی ناشی از رعایت نکردنش را جبران کند.